Onze kennis over het vroegste Griekenland berust voor een groot gedeelte op fabelverhalen. Om enig inzicht te geven in het soort verhalen worden er twee, in verkorte vorm, weergegeven. Er is en verhaal over de Minoische beschaving en een verhaal over de Myceense beschaving.
De Minotaurus
De Minoïsche beschaving is bekend geworden om de verhalen over de Minotaurus. Deze Minotaurus, een mythologisch wezen dat half mens en half stier was, geboren uit een buitenechtelijk verhouding tussen de vrouw van koning Minos (Persiphae) en een witte stier die door Poseidon naar koning Minos was gestuurd.
De Minotaurus werd aanvankelijk gezoogd door Persiphae maar werd later gevoed met mensenvlees. Hierdoor werd de Minotaurus te gevaarlijk en werd opgesloten in een speciaal voor hem vervaardigd Labyrinth waarvan hij onmogelijk de uitgang kon vinden. Jaarlijks werden er uit Athene zeven jongens en zeven meisjes gehaald die werden geofferd om de eetlust van het monster te bedwingen Uit dit verhaal leiden sommige historici af dat het Minoïsche rijk op enig moment ook Athene overheerste. Op een bepaald ogenblik kwam een Atheense prins (Theseus) die meeging met de jongelui die geofferd zouden gaan worden. De bevolking verweet zijn vader dat deze wat al te makkelijk de kinderen van de gewone Atheners opofferde maar zijn eigen kinderen buiten schot hield. Theseus, die niet bang was, meende dat zijn hoge positie hem verplichtte hetzelfde lot te ondergaan. Hij ging het
labyrinth binnen en wist na een heroïsch gevecht de Minotaurus te verslaan. Om de terugweg te vinden had hij van de inmiddels op hem verliefd geworden Minoïsche prinses Ariadne, een kluwen rode wol gekregen. Op zijn tocht door het Labyrint had hij die kluwenwol uitgerold. Na de strijd behoefde de slimme jongeling nog slechts de rode draad te volgen om bij de uitgang te komen.
Perseus en de gorgon Medusa
Net als op Kreta zijn er op het vaste land epen ontstaan die zich afspelen in en rond de in die tijd op de Peloponnesos gelegen belangrijke steden. De Peloponnesos was in de oudheid verdeeld in verschillende staten. In het midden van het schiereiland lag het bos- en bergland Arcadië, dat bijzonder geschikt was voor veeteelt. Het land had geen directe toegang tot de zee. Ten zuiden hiervan lagen Laconië en Messenië. Aan de oostzijde van het schiereiland,
ten noord – oosten van Arcadië en ten noorden van Laconië lag Argolis met als hoofdstad Argos. Van lang geleden, uit de Griekse fabelwereld zijn drie namen tot ons gekomen. Het zijn Argos, Tirynth en Mycene, waarbij aangetekend moet worden dat het Argos was dat het eerst tot bloei als koningsstad kwam.
koning Abas van Argolis
Het was daar dat koning Abas van Argolis woonde toen hij over zijn rijk heerste. Zijn woning lag op een verhoging in de stad alwaar hij over de sterke muren uit kon kijken en daardoor zicht had op het omringende land. Het was een veilige wijkplaats om zich tegen vijanden van buitenaf en de boze opwellingen van de eigen burgers, indien nodig, te beschermen. De koning keek vaak met welbehagen naar zijn sterke rijke stad. In de stad waren diverse gebouwen met vertrekken vol voorname pracht.
Gebouwen met bijgebouwen en verschillende vleugels, allen even mooi en verfijnd. Vanuit de zaal van het koninklijk paleis voerde een trap naar beneden waar een ruime gang was. Hierlangs liepen de bedienden naar de achterkant van het paleis naar een soort binnenhof waaromheen schaduwrijke bomen stonden. Daar, op een bank gezeten op donzen kussens,zat het koninklijk echtpaar bij voorkeur gedurende de snikhete middagen. Men sprak met elkaar over de familie en de wederzijdse vrienden en wondervertellingen. Op een dag kreeg koning Abas van zijn vrouw Aglaia te horen dat hij vader zou worden. De blijdschap wasechter voorbestemd om te verbitteren in toekomstig verdriet. Twee kinderen werden er geboren, Acrisios en Proitios genaamd. Hevig zouden zij met elkaar strijden over de verdeling van het rijk. Zij waren tweelingen en zelfs in de baarmoeder, zo ging het verhaal, kregen zij ruzie. Uiteindelijk, na veel strijd, kreeg Acrisios, Argos en het omliggende land. De andere Proitios kreeg Tirynth en de rest van het land.
Danae
Nadat de strijd was gestreden kreeg Acrisios een dochter Danae. Het edele kind werdmet alle zorg omringd en door kundige vrouwen gezoogd en gevoed. Zo kreeg hetdeerntje heerlijke zoete stroop en brij en werd het gebaad in melk van geiten. Hettandvlees werd ingewreven met rode wijn van de Cycladen om de melktanden beterte doen doorkomen, waardoor de glimlach van de mooiste baby ter wereld nog beter zou uitkomen. Op een dag kwam één van de dienaren vertellen dat een waarzegger graag enige woorden tot het koninklijk paar wilde spreken. Hij beweerde een belangrijke mededeling te hebben. De boodschapper vertelde van een orakelspreuk waarin voorspeld werd dat de koning door de zoon van zijn dochter gedood zou worden. Hij moest dus voorkomen dat zijn dochter zwanger werd. In gedachtig de orakelspreuk sloot hij zijn dochter op, om te voorkomen dat zij zwanger werd. Dit hielp echter niets, door tussenkomst van de God Zeus werd zij toch zwanger en baarde een zoon genaamd Perseus. Om aan zijn noodlot te ontsnappen liet Acrisios hem en zijn dochter ineen kist van de rotsen in zee werpen. Door goddelijke interventie spoelden zij aan op het eiland Seriphos waar een visser hen vond. Hij haalde hen uit de zee en nam ze op in zijn huis alsof het zijn eigen kinderen waren.
Perseus en Medusa
Toen Perseus groot was had de koning van dat eiland (Polydektes) zijn moeder een keer gezien. Hij wilde haar als vrouw. De koning besloot dat hij Perseus kwijt moest raken en gaf hem opdracht het hoofd van Medusa, één vangorgonen, te halen. De gorgonen waren een drietal monsterlijke wezens die worden voorgesteld als vrouwen met slagtanden, gouden vleugels en slangen als haren. Ieder diehen aankeek veranderde in steen. Slechts één der drie gorgonen was een sterfelijk wezen. Dit was medusa en het was dan ook haar hoofd dat Perseus moest halen. Tijdens zijn reis onderscheidde hij zich door moedige daden. Hij wist bovendien Medusa te doden en haar hoofd mee te nemen. Daarnaast redde hij de dochter van een Ethiopische koning,Andromeda genaamd, van de dood door haar van een zeemonster te redden. Toch kon hij zijn noodlot niet ontkomen. Toen hij terugkwam ontdekte hij dat Polydektes hem slechts met een voorwendsel er op uit had gestuurd en dat hij zich aan zijn moeder wilde vergrijpen.Woedend geworden veranderde hij koning Polydektes en zijn soldaten met behulp van het hoofd van medusa in stenen. Daarna ging hij naar een feest. Het was een feest ter ere van zijn vader waarvoor er spelen georganiseerd waren. Toen Perseus in de menigte zijn vader niet zag, besloot hij mee te doen aan de spelen. Zo introduceerde hij toevallig het discuswerpen. Op een bepaald moment pakte hij een metalen schijf en gooide die zo ver mogelijk weg. Plotseling week de schijf door de harde wind uit. Door een ongelukkig wreed toeval vloog de schijf in het publiek en doodde zijn vader Acrisios. De profetie was bewaarheid geworden. Perseus keerde terug naar zijn vrouw en moeder in Argos maar hij begreep dat de goden het nooit zouden toestaan dat hij zou regeren over de stad van de man die hij gedood had. Hij ruilde Argos in voor het nabij gelegen Tiryns, dat hij jarenlang bestuurde. Hij stichtte op het hoogtepunt van zijn macht diverse andere steden in de nabij gelegen bergen. Eén van die steden was het later zo beroemde Mycene waar Agamemmom ten tijde van de Trojaanse oorlog koning was.
