De vergrijzing van onze bevolking neemt toe. We worden ouder, maar wensen zo lang mogelijk voor onszelf te kunnen zorgen en zelfstandig te blijven wonen. Hoe kunnen we, eens op leeftijd, kleiner en toch veiliger wonen als we ook bescherming tegen vereenzaming zoeken? Jonge gezinnen, alleenstaanden en gescheiden personen met of zonder kinderen, zoeken op hun beurt een betaalbare woning en kinderoppas. Hoe zijn beiden combineerbaar? Kan groepswonen en co-housing uitkomst bieden, en met welke tips en raadgevingen houden we best rekening, om van deze nieuwe vorm van samenwonen een succes te maken?
Interactie tussen jong en oud
Onder groepswonen verstaat men een klein of groter aantal privé- woningen of appartementen die samen een architecturale eenheid vormen. De bewoners ervan richten hun woning in zoals ze dat zelf wensen, maar delen gemeenschappelijke voorzieningen. Deze beperken hier tot een gemeenschappelijke tuin, een binnenplaats of bijvoorbeeld een logeerruimte. Zo een samenwoningsgroep bestaat uit gelijkgezinden van verschillende leeftijden en culturen. Het is de beste manier om andere culturen beter te leren kennen. De gemeenschappelijke voorzieningen kunnen echter veel verder gaan. Dan spreken we van co-housing.
Eigendom van alle bewoners
Zo een project van Co-housing is een vooraf geplande gemeenschap die bestaat uit particuliere woningen met uitgebreide gemeenschappelijke faciliteiten, die verschillen van project tot project. Dat gaat van een gemeenschappelijke keuken en eetkamer, tot een wasserij, een zwembad, kinderopvang, kantoren, speelkamers en gemeenschappelijke tv-ruimte en toegang tot het internet. Bewoners beschikken binnen een co-housingproject ook over persoonlijke kamers. Het project is eigendom van alle bewoners die samen voor het beheer ervan instaan. Zowel co-housing als groepswonen zijn lang geen initiatieven uitsluitend voor ouderen. In zo een gemeenschap wonen bejaarden en jonge gezinnen met of zonder kinderen, alleenstaanden of gescheiden personen, samen. Men kookt om beurt voor alle bewoners.
Meestal verbouwde locatie
Een project van groepswonen en co-housing wordt opgezet in een bestaande locatie, die speciaal voor dit doel werd verbouwd. Meestal gaat het om een verbouwde hoeve, een heropgebouwd industrieel pand of enkele gerestaureerde oude woningen als een oud begijnhof, dat men zo van een zekere ondergang wil redden. Initiatiefnemers zorgen zo niet alleen voor een veilig nest voor jong en oud. Een waardevol gebouw wordt in ere hersteld en de beschikbare ruimten wordt zo efficiënt mogelijk gebruikt. De bewoners delen zoveel mogelijk. Dat gaat van kleine dingen als het regenwater en de fietsen, de cv-ketel, de zonnepanelen en zelfs de beschikbare auto's. Groenten worden uiteraard samen gekweekt voor de ganse gemeenschap.
Financiële voordelen
Groepswonen en co-housing bieden vele voordelen. Voor de ouderen is er in de eerste plaats de bescherming tegen vereenzaming op latere leeftijd. Jongeren beschikken over permanente kinderoppas. Jonge ouders halen voordeel uit de ervaring van de ouderen en genieten zo extra ondersteuning bij de opvoeding van hun kinderen. Aan deze projecten zijn ook financiële voordelen verbonden. Dat is zeker het geval bij het bouwproject zelf. Binnen groepswonen en co-housing, betaalt iedereen een deel van de kostprijs van de gemeenschappelijke ruimten. Alle gemeenschappelijke kosten en aankopen worden gedeeld. Gemeenschappelijke (huishoud) apparaten en gereedschappen zijn eigendom van de ganse groep, en er is de gemeenschappelijke moestuin. Iedereen brengt ook zijn eigen vaardigheden in, en daar profiteert iedereen van.
Sociale en psychologische voordelen
Er zijn ook vele sociale en psychologische voordelen aan groepswonen en co-housing verbonden. De woonveiligheid van alle bewoners wordt sterk verhoogd. Jonge gezinnen en één oudergezinnen zijn steeds zeker van kinderopvang. Naast kinderopvang beschikken de kinderen steeds over speelkameraadjes. Groepswonen en co-houding verzekeren de deelnemers nochtans een maximum aan privacy. Toch voelt men zich opgenomen binnen een sociaal weefsel en een veilig nest. De meerderheid van deze projecten zorgen voor een mix van alle leeftijden en nationaliteiten. Zo leert men vreemde culturen vanuit een ander oogpunt kennen.
Veel tijd en geduld investeren
Aan alles zijn zowel voor- als nadelen verbonden, en dat is ook hier niet anders. Deelnemers aan zo een eigentijds samenlevingsproject moeten bereid zijn veel tijd, geduld en diplomatie te investeren. Veel praten is noodzakelijk om groepswonen en co-housing tot een succes te maken. Compromissen sluiten en keuzes maken zijn noodzakelijk. Beide woonvormen zijn voortdurend een les in democratie. Groepswonen en co-housing zijn vooral geschikt voor diegenen die ook hun eigen mening steeds in vraag durven stellen.
