Howard Carter, de befaamde archeoloog die in de Vallei der Koningen Toetanchamon ontdekte, vondt tevens de sarcofaag van farao Hatsjepsoet. Tenminste….een lege sarcofaag van farao Hatsjepsoet. Niemand wist waar haar mummie was, of zelfs haar lichaam bewaard was gebleven. Haar stiefzoon Thoetmosis III heeft zijn uiterste best gedaan om de herinnering aan haar teniet te doen. Hij liet systematisch alle beelden met afbeeldingen van haar als koning wegbeitelen.
Egypte was een groot en machtig land ten tijde dat Hatsjepsoet geboren werd. Zij was de oudste dochter van farao Thoetmosis en zijn hoofdgemalin Ahmose, maar farao Thoetmosis had ook een zoon bij een andere koningin. Deze zoon, Thoetmosis II trouwde met Hatsjepsoet, feitelijk dus stiefbroer en -zus. Zij kregen samen een dochter. Bij een minder belangrijke gemaling verwekte Thoetmosis een mannelijke troonopvolger. Maar Thoetmosis II kon niet lang genieten van zijn gezinnetje. Toen hij overleed erfde Thoetmosis III het recht als farao, maar hij was nog maar een jongetje. Hatsjepsoet nam de regeringstaak voor de jonge farao over als regent.
Uiteindelijk regeerde Hatsjepsoet in totaal 21 jaar, veel langer dan nodig zou zijn geweest. Immers zou haar stiefzoon allang in staat zijn geweest om zijn taak als farao op te pakken. In het begin behartigde Hatsjepsoet keurig de belangen van haar stiefzoon. Maar naar verloop van tijd zie je aan de monumenten dat ze niet langer als regentes is afgebeeld maar als farao. Het koningschap hoorde van vader op zoon over te gaan en niet van vader op dochter. Is dat de reden dat latere beelden van haar minder vrouwelijk zijn?
Haar bloedlijn was immers zuiver blauw bloed, haar vader was farao Thoetmosis, terwijl haar man/broer de zoon was van een 'aangetrouwde' koningin. De egyptenaren geloofden dat de farao's goddelijk waren, en alleen Hatsjepsoet, niet haar stiefzoon, had een biologische band met de goddelijke koning. Misschien maakte ze gebruik van deze kennis om haar koningschap te verkrijgen en te behouden. Verdreef zij haar stiefzoon, de wettelijke opvolger bewust naar de achtergrond?
Hatsjepsoet liet honderden beelden van zichzelf maken en gaf opdracht om heiligdommen over het hele rijk te bouwen of te restaureren. Haar vier granieten obelisken die bij de Grote Tempel van Amon-re in Karnak staan behoren tot de imposantste uit de geschiedenis. Tal van inscripties zijn gevonden over haar afstammeling en haar geschiedenis. Toch is er weinig bekend over wat voor een soort heerser ze is geweest, en of ze inderdaad die gewetenloze stiefmoeder is geweest.
Thoetmosis III liet twintig jaar na haar dood haar koninklijke naam van alle monumenten verwijderen of afdekken en beelden van haar in stukken hakken en in een kuil smijten. Haar afbeeldingen als koning werden vernietigd. Verbazend genoeg werden haar afbeeldingen als koningin ongemoeid gelaten. Al gauw werd er gedacht dat Thoetmosis III de herinnering aan Hatsjepsoet had willen uitwissen vanwege de schandalige manier waarop zij hem de macht had ontnomen. Maar waarom dan 20 jaar wachten?
Een logischere verklaring kan zijn dat de vernielingen geen emotionele beslissing was maar een politieke. Thoetmosis III moest misschien de legitimiteit van zijn zoon Amenhotep II verdedigen tegen rivaliserende aanspraken van andere familieleden. Thoetmosis III was een krijgsheer die zijn gelijke niet kende. In een periode van negentien jaar leidde hij zeventien militaire campagnes in de Levant. Hij had een hele rits echtgenotes en kreeg bij één van hen zijn opvolger Amenhotep II. Om te voorkomen dat haar bloedverwanten de afbeeldingen zouden gebruiken om hun aanspraken op de troon te maken werden alle afbeeldingen van Hatsjepsoet als mannelijke farao in opdracht van de stiefzoon weg gebeiteld.
Hij is echter niet de moordenaar van zijn stiefmoeder.
Toen Howard Carter in 1903 de gang naar de tombe van Hatsjepsoet had blootgelegd vond hij twee sarcofagen met Hatsjepsoets naam erop, beide waren leeg. In een nabijgelegen tombe (KV60) lagen 'twee schaars geklede vrouwen-mummies en een paar gemummificeerde ganzen'. Eén mummie lag in de kist en de andere op de grond. Drie jaar later nam een andere archeoloog de mummie in de kist mee naar het Egyptische Museum. Later werd deze geïdentificeerd als Hatsjepsoets min. De mummie op de grond werd achtergelaten. Tot in 1989 egyptoloog Donald Ryan een paar kleine, sobere grafkamers kwam onderzoeken. Tijdens het schoonvegen van een gang in de buurt van tombe KV60 ontdekte hij een scheur in de tunnel. Achter een stenen luik bleek een trap verscholen te zitten. Een week later ging hij met een inspecteur van de Dienst voor Oudheden de 'verloren' tombe binnen. De mummie op de grond lag er majesteitelijk bij maar er was niets in de kamer waaraan ze konden herleiden dat dit Hatsjepsoet was. Eind 2006/begin 2007 werd in opdracht van het Egyptisch Museum van alle gevonden mummies een CT-scan gemaakt. Bij toeval ontdekte ze dat van de mummie uit KV60 die op de grond lag in de
bovenkaak een wortel zonder kies zat. In 1881 was een kistje gevonden met de cartouche van Hatsjepsoet waarin een kies zonder wortel in zat. Scans wezen uit dat deze kies bij deze mummie, de machtige farao Hatsjepsoet hoort.
De scans wezen ook uit dat Hatsjepsoet niet door haar stiefzoon is vermoord, zoal sommige theorieën wilden. De vermoedelijke doodsoorzaak is een infectie als gevolg van een kaakabces, met complicaties veroorzaakt door botkanker in een vergevorderd stadium en mogelijk diabetes.
Ook schrijven en geld verdienen bij Todio? Doe met ons mee en meld je
hier aan.
National Geographic