Trekken aan de riem: leer het hem af in 5 stappen

Als je een hond in zijn natuurlijke gedrag observeert, zul je zien dat het natuurlijke looptempo van een hond over het algemeen hoger ligt dan het looptempo van de mens (tijdens een hondenwandeling tenminste). Je zou dus eigenlijk kunnen concluderen dat het niet de hond is, die aan ons trekt, maar dat wij de hond juist belemmeren in zijn natuurlijke looptempo. Maar met die constatering is het probleem van het trekken aan de riem natuurlijk niet opgelost. Onze hond heeft zich aan te passen aan zijn baas.

Waarom trekt een hond aan de riem?

Allereerst is het belangrijk te weten hoe een hond leert en hoe dit gedrag zich heeft kunnen ontwikkelen. Voor alle dieren (maar ook voor mensen) geldt dat je gedrag, waarmee je succes hebt, graag gaat herhalen. Een cabaretier die zijn publiek uitzinnig hoort lachen bij een van zijn grappen, zal deze grap zeker een volgende voorstelling herhalen. Sterker nog, hij zal deze grap mogelijk nog verder uitwerken. Heb je succes? Dan herhaal je namelijk datgene waarmee je succes had. Hoe vertaal je dit nu naar het trekken aan de riem? Waarom trekt je hond? Je hebt het hem tenslotte niet zelf aangeleerd. Of toch wel? Denk nog eens terug aan de puppytijd. De meeste pups willen in het begin niet graag aan het riempje lopen. Zodra je het huis verlaat, verlaat de pup zijn vertrouwde omgeving en voelt hij zich onzeker. Je merkt dat de pup in het begin van de wandeling niet vooruit te slepen is. Maar zodra je over de helft van je wandeling bent, gaat hij ineens harder lopen. Hij heeft feilloos in de gaten dat hij nu op weg is naar huis, naar zijn eigen, vertrouwde omgeving. En wij blij: hij loopt! We laten de hond voor ons uit hard naar huis lopen. De hond leert daarmee dat dit trekken succes oplevert, want hij eindigt altijd weer in zijn eigen huis. Het trekken aan de riem leren we onze hond –onbewust- vaak zelf aan!

Hoe leer je de hond rustig naast je te lopen, zonder te trekken?

Je kunt een hond niets afleren. Hem leren iets ‘niet’ te doen, werkt net zo min als het voor mensen werkt. Kijk maar eens wat er gebeurt als iemand tegen je zegt dat je vooral ‘niet’ aan een roze olifant moet denken. Waar denk je dan steeds aan? Je zult dus slim moeten zijn en de hond iets moeten aanleren dat zo leuk of prettig is, dat hij dit zal verkiezen boven zijn oude gedrag. Onderstaand lees je welke stappen je kunt nemen om je hond te leren aan een loshangende lijn naast je te lopen. Doe elke oefening aangelijnd, ook de oefeningen die je binnenshuis doet. Het gaat immers om de associatie van de hond met de riem!

Stap 1: Leer je hond dat, wanneer je zijn riem pakt, het niet altijd betekent dat hij ook echt naar buiten mag. Veelal begint het opgewonden gedrag al bij het aandoen van de riem. De hond heeft nu eenmaal geleerd dat hij, elke keer als hij zijn riem om krijgt, naar buiten mag. Doe nu eens het volgende: loop naar de gang, pak zijn riem en ga op de bank zitten. Of leg de riem op de keukentafel en ga verder met koken. Je kunt ook een stapje verder gaan en je jas aantrekken. Of je sleutels pakken. Om ze vervolgens weer op te bergen. Als je dit twee weken af en toe oefent, zul je merken dat je hond rustig blijft als je zijn riem pakt.

Stap 2: Ga twee elementaire gehoorzaamheidsoefeningen in huis en in de tuin nog eens een tijdje heel bewust trainen: de commando’s ‘zit’ en ‘blijf’. Beheerst je hond de commando’s ‘zit’ en ‘blijf’, dan leer je de hond specifiek deze twee commando's uit te voeren bij de voordeur. Doe nu de voordeur even open en meteen weer dicht. Blijft de hond netjes zitten? Prijs hem dan de hemel in! Stuift hij meteen als een dolle stier naar buiten? Dan ben je te snel gegaan en beheerst hij het ‘blijf’ commando niet. Je kunt ook wat voorzichtiger beginnen en de voordeur alleen heel even op een kier te zetten en meteen weer te sluiten. Zo voorkom je dat hij toch succes heeft met naar buiten lopen.

Stap 3: Leer de hond zijn aandacht bij jou te houden. Een hond die buiten trekt aan de riem, heeft meer aandacht voor andere dingen dan voor zijn baas. Je bent dus eenvoudigweg niet leuk genoeg voor hem. Dat zul je hem dus eerst moeten leren. Dit leer je hem niet op straat, maar in de tuin. Daar zijn veel minder prikkels dan op straat en je hond zal hier dus minder snel zijn afgeleid. Merk je dat de hond in de tuin ook al erg is afgeleid, doe deze oefening dan eerst binnenshuis en ga daarna verder in de tuin. En nu komt het: je gaat niet vooruit, maar achteruit lopen. Als jij achteruit loopt, komt de hond naar je toe en kan hij ook niet trekken. Bovendien zal hij je gemakkelijk aankijken, omdat hij recht op je af komt lopen. Zodra hij je aankijkt, beloon je hem uitbundig. Omdat je hem beloont voor zijn aandacht, zal hij dit gedrag gaan herhalen. Al gauw zul je merken dat de hond met zijn ogen op jou gericht naar je toe komt lopen als jij achteruit loopt.

Stap 4: Bouw stap 3 nu verder uit. Komt de hond met zijn ogen op jou gericht naar je toe lopen? Doe dan eens een paar stappen naar voren. Omdat hij toch al met zijn aandacht bij jou is, zal hij je gemakkelijk volgen. En omdat je van richting verandert, is hij nieuwsgierig en blijft hij naar je kijken. Houdt hij dit twee of drie passen vol? Beloon hem weer uitbundig. Want dit is wat je wilt, dat hij met aandacht naast je loopt. Zonder dat de hond het in de gaten had, heeft hij je netjes een paar passen gevolgd. Dit ga je langzaam uitbouwen, totdat je gewoon vooruit kunt lopen, terwijl de hond zijn aandacht op jou gericht heeft.

Stap 5: Nu ga je met de hond op straat trainen. Vergeet niet altijd eerst stap 2 uit te voeren en de hond te laten zitten bij de voordeur, voordat je naar buiten gaat. Ga eerst zelf naar buiten en leer de hond dat hij altijd achter jou naar buiten loopt. Neem een favoriet speeltje en lekkere dingetjes mee (maak de hond wat hongerig, zodat hij gemotiveerd is om voor je te werken of neem extra lekkere dingen mee, waarvoor hij te porren is). Ga met de hond lopen, wees enthousiast, zorg dat hij veel aandacht voor je heeft en beloon hem daarvoor steeds. Gaat hij trekken aan de riem? Stop dan met lopen en loop een stukje achteruit. Eigenlijk doe je dan stap 3, maar dan op straat. Je onderbreekt hiermee zijn trekgedrag en hij herkent de oefening die je met hem in de tuin hebt gedaan. Kijkt hij je aan, terwijl hij naar je toe loopt? Ga dan door met stap 4 en loop weer vooruit.

Neem ruim de tijd voor het aanleren van het netjes aan de riem laten lopen van je hond. Je zult er jaren plezier van hebben!