Nederlanders zijn gek op gratis dingen krijgen en het is dus geen verrassing dat we een lange traditie met kerstpakketten hebben. Die zijn in de loop der tijd behoorlijk veranderd. Maar waar komt deze traditie eigenlijk vandaan en welke pakketten zijn dit jaar helemaal hip?
De oorsprong van het kerstpakket
Toen Nederland nog een land was dat rijkelijk voorzien was van boeren en tuinders, was het een gewoonte om het personeel (de knecht) een dag vrij te geven met kerst. Hij ging dan naar huis om het feest te vieren en kreeg van de baas (de boer of tuinder) geschenken mee. Appels, chocolademelk, brood met rozijnen: een mand met nuttige en lekkere dingen. Klinkt bekend, toch? Uit dit gebruik is ons kerstpakket ontstaan. Het geschenk van de baas voor zijn werknemers blijft trouwens niet beperkt tot Nederland. Hoewel men in Nederland, gezien de zuinige inslag, er misschien wel het meest blij mee is, bestaat de traditie bijvoorbeeld ook in Engeland.
De inhoud van het pakket
Van oudsher is het dus de gewoonte om iets mee te geven van de baas zelf. Het eten en drinken dat de knecht mee naar huis kreeg, werd geteeld of gemaakt op het bedrijf. Na verloop van tijd werd het een gemeengoed bij bedrijven om een werknemer met de kerst een kadootje te geven. Maar niet alle bedrijven konden dat uit hun eigen produktie doen, dus werden de pakketten bij andere bedrijven aangeschaft. Zo is er een levendige handel ontstaan in kerstpakketten. De meer traditionele kerstpakketten bevatten voedsel, drank en een gebruiksvoorwerp. Daarbij valt te denken aan tassen, handdoeken of zelfs chocoladefonteinen en koffiezetapparaten. Daarnaast zijn er bedrijven die kiezen voor een geschenkdoos met een fles of flessen wijn. Er zijn ook bedrijven die hun werknemers liever trakteren op een cadeaubon. En toch is de oorsprong van al deze pakketten hetzelfde: de boer.
Kies zelf je pakket!
In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam er voor het eerst een echt nieuw type kerstpakket: de werknemers mochten zelf de inhoud van het pakket uitzoeken. Veelal werd er gebruik gemaakt van een geschenkencatalogus waaruit men voor een bepaalde waarde een keuze mocht maken. Deze manier van kerstgeschenken aanbieden bestaat nog wel, maar onderzoek heeft uitgewezen dat een verrassingspakket meer op prijs gesteld werd. En dus maken de meeste bedrijven er geen gebruik meer van.
Het kerstpakket van nu
De afgelopen jaren kwam het al op, maar dit jaar is het helemaal hot: het duurzame kerstpakket. De duurzame insteek verschilt per aanbieder, maar er zijn dit jaar pakketten op de markt waarbij een gedeelte (of zelfs de volledige) opbrengst ten goede komt aan goed doel. Of waarbij de verpakkingen volledige afbreekbaar zijn en de produkten geheel biologisch geteeld zijn. Veel pakketten die dit jaar uitgedeeld gaan worden, zullen een verantwoord geproduceerd kado bevatten, zoals een tas van kunstmestzakken, een schaaltje gemaakt van een limonadefles, of een gezelschapsspel gemaakt van oude blikjes. Niemand weet hoe de wereld van het Nederlandse kerstpakket er volgend jaar uit zal zien, maar dit jaar is het helemaal groen en verantwoord.
