De meeste vrouwen die zwanger zijn of ooit zijn geweest hebben er waarschijnlijk weleens van gehoord: de fetal doppler. Een apparaatje wat je thuis kunt gebruiken om naar het hartje van de ongeboren baby te luisteren. Maar is zo’n fetal doppler, of kort gezegd doptone of doppler, wel zo veilig om te gebruiken?
Waarschijnlijk een van de mooiste tijden uit het leven van een vrouw is om zwanger te mogen worden. Maar hoe mooi ook, voor de meeste vrouwen toch ook een tijd van onzekerheid en angst. Gaat alles wel goed? Klopt het hartje van de baby nog?
Zeker in het begin van de zwangerschap moeten vrouwen er maar gewoon op vetrouwen dat het goed gaat. Buiten de bekende kwaaltjes waar ze in meer of mindere mate last van hebben zullen ze verder nog weinig merken van de zwangerschap.
Pas bij 10 tot 12 weken zwangerschap krijgen zwangeren vaak een eerste echo. Daarna moeten ze weer wachten tot de 20 weken echo.
Controle door verloskundige
Tussen die weken vindt er nog wel een controle plaats door de verloskundige waarbij ze ook naar het hartje van de baby zal luisteren, maar het overgrote deel van de tijd moeten vrouwen in onzekerheid leven. Pas tegen een week of 18 tot 20 zullen de beweginkjes van de baby voelbaar worden.
Tegenwoordig is er een apparaatje dat het mogelijk maakt om ook thuis naar het hartje van het kindje te luisteren, de fetal doppler. Wellicht kunnen de weken van onzekerheid misschien net iets minder onzeker worden.
Wat is een fetal doppler?
Een fetal doppler zorgt door middel van geluidsgolven dat de geluiden van de ongeboren baby weerkaatst worden. Die weerkaatsing wordt omgezet in geluidssignalen. Op die manier is een baby doppler dus in staat om de hartslag van het kindje hoorbaar te maken!
Een doppler is een apparaatje met daaraan een zogenaamde ‘probe’ (lijkt een beetje op een microfoontje). Eerst wordt wat speciale doppler-gel op de buik aangebracht waarna met deze ‘probe’ naar het hartje van de baby gezocht kan worden.
De apparaatjes die verloskundigen gebruiken maken gebruik van dezelfde techniek, toch zijn ze zeker niet vergelijkbaar met doppler die geschikt zijn voor thuisgebruik.
De doptones en echo-apparaten bij verloskundigen en in ziekenhuizen zenden vele malen meer geluidsgolven uit dan die voor thuisgebruik.
Is doptone veilig te gebruiken?
Daar zijn de meningen helaas over verdeeld. Veel mensen zeggen of denken dat de straling en de geluidsgolven die het apparaatje uitzendt schadelijk zijn voor de baby.
Al 30 jaar wordt gebruik gemaakt van deze techniek en doppler-apparaten en al die jaren wordt er ook al onderzoek gedaan naar eventuele schadelijke effecten voor moeder of kind. Schadelijke effecten zijn nog nooit gevonden!
De thuis-apparaatjes werken gewoon op batterijen, ze kunnen eigenlijk dus onmogelijk teveel straling uitzenden.
Wetenschappelijk gezien zijn fetal dopplers zeker veilig in gebruik
Wel staat vast dat het niet de bedoeling is om dit apparaatje dagelijks te gebruiken en wanneer een doppler gebruikt wordt niet te lang achter elkaar. Maar 1 keer in de week een paar minuten luisteren kan geen kwaad.
Waarom doppler dan toch niet gebruiken?
Verloskundigen en artsen zullen dit over het algemeen ook niet ontkrachten, maar toch raden veel verloskundigen het gebruik van de baby doppler af.
Dus niet omdat het de baby schade zou kunnen toebrengen, maar eerder goed bedoeld naar de aanstaande moeders.
Twee meest genoemde redenen door verloskundigen:
- Stress:
Hoewel veel fabrikanten van dopplers beweren dat met hun apparaatje het hartje al te beluisteren is vanaf 10-12 weken zwangerschap, is niet lang niet altijd het geval! Het kindje is dan nog zo verschrikkelijk klein dat het heel lastig is om het hartje te vinden (of hoorbaar te maken door de doppler). Verloskundigen zelf hebben hier nog moeite mee, terwijl zij toch heel goed weten waar zij ongeveer moeten zoeken op de buik.
Zo kan het makkelijk gebeuren dat zwangere vrouwen het hartje niet kunnen vinden en schieten in de stress omdat zij denken dat het niet goed is met de baby. Vaak ten onrechte, zij weten gewoon niet waar ze moeten zoeken of het is nog echt niet te vinden, maar de stress die het oplevert is wel degelijk schadelijk voor de baby!
Het is voor de aanstaande moeder dus verstandig eerst bij zichzelf te bedenken of zij dat aan zouden kunnen alvorens de doppler toch te gebruiken. - Speel geen eigen dokter:
Wanneer zwangere vrouwen niet in het bezit zijn van een doppler en zij krijgen momenten van onzekerheid dan zullen zij al vrij snel de verloskundige bellen. Vaak mogen ze dan langskomen bij de verloskundige om te kijken of alles goed is en zullen ze daar naar het hartje van de baby luisteren.
Zijn ze wel in het bezit van een doppler dan zullen ze eerder geneigd zijn om zelf even te luisteren naar het hartje. Als ze dan een hartslag horen zullen ze weer gerustgesteld zijn, maar de verloskundige komt op die manier dus niet te weten wat de zwangere voelt of denkt.
En dat wil een verloskundige dus heel graag weten.
Mochten vrouwen toch een doppler gebruiken, dan moeten zij toch bij twijfel en onzekerheid contact opnemen met de verloskundige. Zij beoordeelt dan wel of het nodig is om even langs te komen.
Waarom wel doppler gebruiken?
Het mag duidelijk zijn dat de doppler dus niet bedoeld is om zelf te beoordelen of het goed gaat in de zwangerschap. Daar zijn gelukkig artsen en verloskundigen voor.
Maar een rede om toch een doppler te gebruiken is gewoon omdat het leuk is om af en toe het hartje te horen, maar ook de hikjes en andere beweginkjes van de baby. Naarmate de zwangerschap vordert worden deze geluidjes steeds duidelijker.
Voor de partner en eventueel andere kinderen in het gezin is het natuurlijk heel mooi dat zij op die manier ook een beetje kunnen meegenieten van de zwangerschap. Over het algemeen moeten zij het doen met wat de aanstaande moeder vertelt. Pas veel later in de zwangerschap kunnen zij van buitenaf de beweginkjes voelen van de baby.
Heel veel dopplers worden tegenwoordig geleverd met een kabeltje die je kan aansluiten aan de computer of laptop en zo de geluidjes kan vereeuwigen. Super leuk natuurlijk voor later! Dopplers zijn
Alternatieven voor de fetal doppler.
Voor mensen die het niet aandurven een doppler te gebruiken zijn er hele leuke en simpele alternatieven. Deze alternatieven zijn echter niet te gebruiken door de aanstaande moeder maar wel door partner of kinderen:
- een harthoorntje of een wc-rolletje!
Vanaf ongeveer 26 weken zwangerschap is de baby zo groot geworden en is de hartslag zo sterk geworden dat deze gewoon met een wc-rolletje of een speciaal ervoor gemaakt (houten) hoorntje beluisterd kan worden. Zet deze simpelweg op de zwangere buik en aan de andere kant een oor en luister naar alle geluidjes van binnenuit! - Alleen een oor:
Nog veel later in de zwangerschap is het zelfs mogelijk om gewoon een oor op de buik te leggen en zo naar de baby te luisteren!