Fabeltjes over Soaâ??s

Over het voorkomen en genezen van Hiv en andere Soa’s doet nog veel onzin de ronde. Jammer en gevaarlijk, want geslachtsziekten zijn geen pretje. Wat is dus waar? In dit artikel worden de meest voorkomende sprookjes over Soa’s doorgeprikt en één tip geformuleerd: geloof alleen professionele hulperleners.

Overkill aan informatie

Het internet staat bol van de informatie over Soa’s. Misschien is dat juist wel het probleem. Objectieve informatie zit vaak verstopt. Dit is dan een drempel voor mensen die vermoeden dat ze een Soa hebben (zie ook Todio: Soa ontdekt). Over het algemeen zijn de sites van de ggd’s (gemeenschappelijke geneeskundige dienst) makkelijk te vinden en te lezen. Uit onderzoek van o.a. de universiteit van Maastricht blijkt dat de site speciaal voor jongeren, Sense.info, goed werkt.

Wanneer wel besmetting?

Een Soa tussen partners wordt overgebracht door seksueel contact. Soms zijn andere overdrachtsvormen mogelijk, bijvoorbeeld bloedtransfusies, drugsgebruik, onhygiënische tatoeages of in de zwangerschap.

Wanneer geen besmetting?

Deze sprookjes doen over Soa's zo al de ronde: 

• Hiv, dat is ook een Soa, krijg je door uit het kopje van een ander te drinken, op een vieze wc-bril te zitten of in de nabijheid van iemand te zijn die hoest (fout: het virus overleeft niet in de open lucht);
• Hiv krijg je van insectenbeten (fout: virus sterft in het insect);
• Hiv krijg je door zwemwater of saunaruimte waarin een persoon met een Soa geweest is (fout: veel te lage concentratie);
• van de eerste keer seks krijg je geen Soa (fout: het kan meteen raak zijn en je hebt geen 100 % zekerheid dat je partner niet al eens seks gehad heeft);
• hepatitisprikken kun je ook nog halen vlak voordat je gaat vrijen (fout: het is een serie waar maanden tussen zitten en achteraf via bloedmeting bepaald of de vaccinatie goed werkt);
• als je je na de seks meteen wast, krijg je nooit een Soa (fout: eenmaal binnengedrongen, was je de bacteriën of virussen niet af);
• als je niks voelt heb je geen Soa (fout: je hebt soms een tijd geen klachten);
• de drager van een Soa heeft altijd schuld (fout: sommige Soa’s heb je zonder het te weten en veilig vrijen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid);
• aan iemand kan je zien of ruiken dat hij/zij een Soa heeft (fout: slechts bij een klein aantal Soa’s zie je het, bijvoorbeeld wratten);
• iemand met een Soa heeft een wild seksleven (fout: de meeste Soa’s loop je al na één keer vrijen op en een aantal patiënten heeft ze gekregen via de moeder of een partner die zonder medeweten onveilig met anderen vrijt);
• van EHBO kun je Hiv oplopen (fout: alleen in de uitzonderlijke situatie dat de hulpverlener direct ‘bloed op bloed’ contact heeft wordt het virus overgedragen);
• van een hand geven krijg je Hiv (fout: het virus kan niet door gezonde huid);
• van (tong)zoenen loop je Hiv op (fout: het speeksel bevat veel te weinig virus om iemand te kunnen infecteren);
• van ‘voor het zingen de kerk uit’, dus niet in een vrouw klaarkomen, krijg je geen Soa (fout: eenmaal intiem, loop je de Soa op);
• Hiv is alleen een homoziekte (fout: ruim vier op de tien mensen met Hiv in Nederland is heteroseksueel);
• de levensverwachting van alle mensen met Hiv is veel korter dan die van mensen zonder Hiv (fout: mits tijdig ontdekt, kan Hiv inmiddels goed behandeld worden);
• Hiv is goed, relatief klachtvrij te behandelen (fout: medicijnen zijn verbeterd, maar de bijwerkingen zijn nog steeds heel vervelend);
• een Soa-test doet pijn (fout: er is een urine- en bloedonderzoek en met een wattenstaafje langs de wang, in de vagina en de anus wordt materiaal verzameld. De sketch van Najib Amhali over een horror Soa-test is onzin).

Buitenlands bijgeloof

Tenslotte een aantal fabels dat minder gangbaar in Nederland is:

• Een medicijnman kan Hiv genezen;
• Hiv is het gevolg van hekserij en niet van onveilig vrijen;
• Condooms zijn herbruikbaar;
• Besneden mannen lopen minder risico op Hiv;
• Hiv is genezen door middel van kruiden, bidden of vrijen met een maagdelijke vrouw.