Schade aan je auto door een kuil in het wegdek. In dit artikel bekijk ik of de schade verhaald kan worden op de Nederlandse wegbeheerder.
Aansprakelijkheid van de Nederlandse wegbeheerder
Als je op een openbare weg rijdt of loopt dan komt het wel eens voor dat die weg niet in zo'n beste staat is. Stoeptegels die schots en scheef liggen of diepe kuilen in de weg kunnen ervoor zorgen dat je valt of dat je voertuig beschadigd. In Nederland is het wettelijk geregeld dat de beheerder van zo'n openbare weg voor de staat van diens weg verantwoordelijk is. Bij schade kun je dan ook de wegbeheerder aansprakelijk stellen. Als er aan de voorwaarden voor aansprakelijkheid is voldaan dan is de aansprakelijkheid een feit en kun je de schade vergoed krijgen. Hierna zullen we onderzoeken of en wanneer de wegbeheerder aansprakelijk is.
Voorwaarden aansprakelijkheid
Over het algemeen geldt dat er aansprakelijkheid is voor schade als je iemand een verwijt kunt maken voor het ontstaan van de schade. Er wordt bijvoorbeeld nooit gecontroleerd, terwijl de beheerder of eigenaar daar wel voor verantwoordelijk is, of er wordt niets gedaan met klachten over gevaarlijke situaties en een gevaar blijft zo bestaan. Soms, en dan met name in particuliere situaties, is er aansprakelijkheid zónder dat de verantwoordelijke een verwijt te maken valt. Het gaat hier om zogenaamde risico-aansprakelijkheid. De wegbeheerder heeft bijvoorbeeld zijn best gedaan maar desondanks is er schade ontstaan. Normaal is er dan geen aansprakelijkheid. Bij risico-aansprakelijkheid is er aansprakelijkheid als er alleen al aan de voorwaarden wordt voldaan. Deze vorm van aansprakelijkheid is er nooit voor verzekeringsmaatschappijen die de schade verhalen die ze eerst aan jou hebben uitgekeerd.
Hierna zet ik uiteen wanneer er sprake is van (risico-) aansprakelijkheid van de wegbeheerder.
- Het gebeurt op een openbare weg. Dat is een weg waarop je zo kunt rijden, zonder dat je een sleutel of iets dergelijks nodig hebt om erin te komen. Dat kan zelfs een parkeerterrein zijn van een supermarkt die met een slagboom is afgesloten. Als je alleen op een knopje hoeft te drukken en de slagboom gaat open is het terrein dus vrij toegankelijk.
- De weg voldoet niet aan de eisen die je daaraan, in de gegeven omstandigheden, mag stellen. Over het algemeen mag je stellen dat een weg veilig, zonder dat je schade krijgt, moet kunnen worden betreden.
-
De weg levert door die situatie een gevaar op voor schade.
- Dat is niet altijd het geval. Een voorbeeld hiervan kan zijn bij wegwerkzaamheden. De straat is opgebroken en ook afgezet. Bovendien is er een omleiding ingesteld en mag je die straat niet in. De weg voldoet dan niet aan de eisen, maar levert geen gevaar op voor schade.
- Er is ook echt schade ontstaan, dat kan zowel lichamelijk letsel zijn als materiële schade.
Wanneer aan deze vier voorwaarden is voldaan dan is de wegbeheerder aansprakelijk. Het is aan degene die schade heeft om aan te tonen dat hieraan is voldaan. Dat kan door bijvoorbeeld getuigenverklaringen en foto's.
Wanneer gelden deze voorwaarden niet?
Let op: deze voorwaarden gelden alleen als een benadeelde zelf, rechtstreeks, of via een rechtsbijstandsverzekeraar, de wegbeheerder aansprakelijk stelt. Zodra de autoverzekering eerst de schade heeft uitgekeerd en probeert de schade te verhalen, bijvoorbeeld bij een zogenaamde allrisk-verzekering, dan gaat deze vorm van aansprakelijkheid niet meer op. In dat geval gaan de normale aansprakelijkheidsregels weer gelden en moet er echt sprake zijn van nalatigheid in bijvoorbeeld het onderhoud, of bekendheid met de slechte staat van het wegdek aan de kant van de wegbeheerder. Het wordt dan een stuk lastiger om de schade verhaald te krijgen.
Een andere situatie waarin geen risico-aansprakelijkheid bestaat is wanneer het "gebrek" zo kort van te voren is ontstaan dat het nooit al hersteld had kunnen zijn, als de wegbeheerder van het bestaan af wist. Denk bijvoorbeeld aan een automobilist voor u die de vangrail stuk rijdt. U rijdt er tien minuten later, wanneer het stuk vangrail uitsteekt en uw auto raakt. In dat geval kon de wegbeheerder nooit in tien minuten het gevaar hebben opgeheven. De bewijslast dat er van zo'n soort situatie sprake is ligt overigens aan de zijde van de wegbeheerder.