Veel vrouwen hebben een zwak voor mooie schoenen. Stoere stappers, elegante pumps, sexy naaldhakken, snelle gympies, crocs of zomerse sandalen; voor elke gelegenheid en situatie zijn er wel schoenen te koop in oneindig veel modellen, kleuren en materialen. Zit je in een dipje, dan fleuren nieuwe schoenen je vaak letterlijk en figuurlijk een beetje op. Helaas zijn veel schoenen, goedkope én dure, wat minder fris geproduceerd. Gelukkig komen er ook steeds meer schoenen op de markt die wel helemaal oké zijn: stappers met oog voor mens en milieu.
Veel schoenen worden gemaakt van chemisch gelooid leer. Bij dit looiproces worden allerlei schadelijke chemicaliën gebruikt (onder meer chroom, aluminium en titaanzout), die zeer belastend zijn voor het milieu. Ze worden vaak geproduceerd in landen die niet zulke strenge milieuregels hebben als hier – de zogenoemde lagelonenlanden, met als gevolg dat de fabrieken die het leer looien, hun afvalwater ongefilterd kunnen lozen op het oppervlaktewater. Dit met alle gevolgen van dien voor de waterkwaliteit en daarmee voor de mensen en dieren die dit water moeten drinken.
Moderne slavernij
De werknemers in deze leerfabrieken werken vaak zonder beschermende kleding, in slecht geventileerde ruimten en krijgen huidaandoeningen, longziekten, haaruitval of kanker. Voor hun werk krijgen ze vaak slecht betaald en bovendien moeten ze onmenselijk lange dagen maken. Veel arbeiders, vaak jonge vrouwen, slapen en eten ook in deze fabrieken. Worden ze ziek, dan hebben ze pech. Daarbij worden ze vaak slachtoffer van seksueel misbruik; aangifte wordt 'beloond' met ontslag. Willen fabrieken en lokale overheden wel werken aan goede omstandigheden voor werknemers, dan worden ze al snel te duur voor hun opdrachtgevers. Die zie je dan ook steeds vaker op zoek gaan naar fabrieken in landen waar deze emancipatie van de werknemers nog niet op gang komt.
Rank-a-brand
Vanuit allerlei hoeken komt er steeds meer aandacht voor deze misstanden in de schoenen- en kledingindustrie. Veel merken springen hierop in door strengere eisen te stellen aan de productieprocessen, zowel voor wat betreft het milieu als voor de arbeidsomstandigheden. Het ene concern is daarbij vooruitstrevender dan de andere en sommige concerns willen gewoon zo goedkoop mogelijk blijven produceren, met zoveel mogelijk winst, en sluiten hun ogen voor wat ze niet (willen) zien. Op de website www.rankabrand.nl kun je voor veel bekende merken terugvinden hoe goed of slecht ze scoren op het gebied van mens en milieu. Maar als consument heb je hier natuurlijk ook een aandeel in!
Frisse merken
Schoenenmerken die eruit springen waar het gaat om verantwoord ondernemen, zijn het merk El natura lista en het merk Think! Zowel El natura lista als Think! maken hun schoenen van plantaardig gelooid leer – plantaardig looien, met tannine uit boomschors, is veel milieuvriendelijker dan chemisch looien – én ze letten op menswaardige arbeidsomstandigheden voor de mensen die hun schoenen maken. Ook het Duitse postorderbedrijf Hess Natur verkoopt schoenen die helemaal fair zijn. Wil je dus écht een goed gevoel over houden aan je nieuwe schoenen, ga dan eerst eens kijken of iets van deze merken je bevalt. Nog beter voor je eigen gezondheid bovendien, want die chemicaliën draag je wel op je huid!
Echt duurzaam shoppen
Het meest duurzaam is het natuurlijk, om jezelf bij een dipje of aanval van koopwoede af te vragen of je dat nieuwe paar schoenen echt wel nodig hebt, zeker als het om leren schoenen gaat. De productie van leer, zelfs al is het plantaardig gelooid, blijft slecht voor het milieu, alleen al omdat het houden van koeien een hoge milieudruk geeft. Een goede vriend of vriendin opbellen, samen met iemand een gezellig terrasje pikken of een lange strand- of boswandeling maken, is op de lange termijn veel effectiever om je van je dipje af te helpen!
www.schonekleren.nl
www.wiki.watmooi.nl/pages/Leer
