Van een lach tot een traan, het gezicht vertelt onze verhalen. Maar soms willen we niet dat deze verhalen gelezen worden, en laten we ons gezicht liegen. Toch kan men met behulp van psychologie de waarheid achterhalen!
Lie to me
Lie to me is een bekende Amerikaanse serie rond de psycholoog Cal Lightman. Hij helpt de politie om misdaden op te lossen door de gezichten van verdachten te lezen. Op deze manier weet hij telkens weer de waarheid te achterhalen. Hoewel dit misschien vrij absurd klinkt, is het gebaseerd op de realiteit. Het personage van Lightman is gebaseerd op de psycholoog Paul Ekman, een pionier op het vlak van het lezen van gezichten.
Paul Ekman
Paul Ekman is een Amerikaanse psycholoog die jarenlang onderzoek heeft gedaan naar micro-expressies. Dat zijn kleine gelaatsuitdrukkingen, die maar fracties van een seconde op het gezicht zichtbaar zijn, maar die wel verraden of iemand al dan niet liegt. In zijn onderzoek ontleedde hij de verschillende soorten emoties, en reacties van het lichaam op deze gevoelens. Aan de hand van deze analyses concludeerde hij dat gelaatsuitdrukkingen niet cultureel bepaald zijn, maar biologisch, zoals ook Darwin al beweerde. Ekman is de grote specialist op het vlak van "gezichten lezen". Op zijn website biedt hij dan ook trainingen aan om dit zelf ook aan te leren, zowel voor particulieren als voor mensen die beroepsmatig in contact komen met mogelijke leugenaars.
De theorie
Mensen communiceren slechts voor een heel klein stuk verbaal, het grotere deel van communicatie wordt bepaald door fysieke kenmerken. In normale omstandigheden is het gemakkelijk om emoties als vreugde, angst, verdriet en woede te herkennen, maar als mensen deze gevoelens proberen te onderdrukken, kan het moeilijk worden. De ene is nu eenmaal een betere leugenaar dan de andere. De theorie van Paul Ekman beweert echter dat het zelfs voor de allerbeste leugenaar onmogelijk is om emoties te verbergen. Het lichaam reageert onbewust en spontaan met minieme kenmerken. Als men kennis heeft van de micro-expressies, is het een kwestie van een analyse om tot de waarheid te komen.
Uitzonderingen
Er is slechts één categorie mensen die onmogelijk betrouwbaar te lezen valt: psychopaten. Psychopaten zijn namelijk vaak niet in staat om emoties te voelen, of te ervaren zoals het hoort. Als men geen emoties aanvoelt, kan het lichaam hier ook niet op reageren, en worden er geen micro-expressies op gang gebracht.
http://www.paulekman.com/
