Sommige mensen lijden echt onder een tekort aan zonlicht tijdens de donkere wintermaanden. Zij ervaren een winterdepressie, ook wel het SAD-syndroom genoemd. Ze voelen zich down en depri. Hoe kunnen lichttherapie en voeding hun ellende wat verlichten?
Hoe winterdepressie of SAD verzachten
Boven de noordpoolcirkel is het van half november tot eind januari nauwelijks zichtbaar dat de zon opkomt of ondergaat. In die streken hebben mensen geen andere keus dan de lange en donkere nachten van de poolwinter te verduren.Voor veel mensen is het gebrek aan direct zonlicht bovendien vrij deprimerend.
Ook net ten zuiden van de poolcirkel heeft men te maken met lange nachten, al is het dan in mindere mate. In steden zoals Sint-Petersburg, Helsinki, Stockholm en Oslo, die ongeveer achthonderd kilometer ten zuiden liggen, duurt de dag midden in de winter gemiddeld slechts zo’n zes uur.
Anderzijds is het beeld dat arctische winters pikdonker zijn ook weer niet juist. Een groot deel van de dag is het namelijk schemerig. Wanneer het landschap dus in sneeuw gehuld is, veranderen de kleuren in blauwe en paarse pasteltinten. Voor schilders en fotografen is dit een unieke gelegenheid om mooie beelden vast te leggen!
Maar we weten dat donkere winters op sommigen een negatieve uitwerking hebben. Jean Sibelius, een beroemde Finse componist, schreef: „Ik voel de verandering van de seizoenen heel sterk… In de winter, wanneer de dagen kort zijn, heb ik altijd een periode van neerslachtigheid.” Zelfs de Griekse arts Hippocrates (ca. 460-ca. 377) was van mening dat de seizoenen invloed hebben de stemmingen van de mens.
SAD en winterdepressie
Pas in de jaren tachtig van onze vorige eeuw begon men winterdepressie als een syndroom te zien. Er zijn onderzoeken naar gedaan en die wezen uit dat een klein percentage van mensen in noordelijke streken last heeft van een herfst- of winterdepressie. Deze wordt ook wel SAD (Seasonal Affective Disorder) genoemd. Het SAD-syndroom is dus een seizoengebonden stemmingsstoornis. Een lichtere versie wordt de winterblues genoemd, die zelfs drie tot vier keer vaker voorkomt. Men schat dat honderdduizenden mensen in mindere of meerdere mate last hebben van deze vorm van winterdepressie.
Volgens mensen met SAD verergert hun depressie naarmate ze noordelijker wonen en het weer somberder is. Hoewel SAD voornamelijk wordt geassocieerd met donkere winterdagen, heeft men in soms ook de oorzaak gezocht in donkere werkplekken, extreem somber weer en slechte ogen.
Sommige mensen die in het hoge noorden wonen en last hebben van een of andere vorm van winterdepressie, zouden wel aan één stuk door kunnen slapen. Anderen hebben door de duisternis last van een soort claustrofobie omdat ze het gevoel hebben nergens aan de duisternis te kunnen ontsnappen.
Remedies!["zonsondergang]("https://www.todio.nl/afbeeldingen/zonsondergang)
Er zijn verschillende methoden om met een winterdepressie om te gaan. Zo geven sommige deskundigen het advies om zo veel mogelijk naar buiten te gaan wanneer het nog licht is. Ook ’s winters buiten aan lichaamsbeweging doen zou een positieve invloed hebben en zorgen voor minder zwaarmoedigheid.
Hoewel kaarsen aansteken en meer lampen laten branden een gezellige sfeer kunnen bevorderen, is dit uiteraard niet voldoende voor mensen met de winterblues. Een andere remedie tegen somberheid in die periode is dus intensievere lichttherapie. Sommigen hebben hier baat bij gehad. Anderen gaan er liever even tussenuit en plannen in zulke maanden een zonvakantie in het zuiden. Maar een waarschuwing is op z’n plaats: er zijn mensen die zich bij thuiskomst in de duisternis nog depressiever gaan voelen!
Ook voeding is belangrijk. Zonlicht bevordert namelijk de aanmaak van vitamine D in het lichaam en een tekort aan zonlicht kan hieraan juist een gebrek teweegbrengen. Vandaar dan sommige deskundigen het advies geven om tijdens de wintermaanden meer voedsel te eten dat vitamine D bevat. Vitamine D zit onder andere in vis, lever en zuivelproducten.
Geleidelijk aan terug zon
Gelukkig blijft de aarde in haar baan bewegen en draait ze haar koude top beetje bij beetje in de richting van de zon. Geleidelijk begint het zonlicht dan terug de dag te overheersen. Zo neemt de arctische zomer dan een aanvang, een seizoen waarin je zelfs midden in de nacht zonlicht hebt!
