Met spanning wachten duizenden studenten op meer duidelijkheid over het voorstel van minister Halbe Zijlstra (onderwijs), waarin de dreiging van een fikse boete wordt gezien als de manier om langstudeerders aan te pakken en het begrotingstekort op orde te brengen. Dit voorstel zou op z'n minst omstreden kunnen worden genoemd en de spanning loopt bij politici, universiteiten en natuurlijk de studenten dan ook hoog op.
Luiheid of tijdgebrek?
Maar wat is nu eigenlijk de reden dat veel studenten niet genoeg hebben aan één jaar extra per fase (bachelor + 1 en master + 1)? Allereerst heeft het merendeel van de studenten een bijbaantje, aangezien dit de enige manier is om de studieschuld enigszins te beperken. Ten tweede wordt er door veel van onze langstudeerders ook tijd gestoken in vrijwilligerswerk, organisatie van activiteiten met betrekking tot de studie, bestuursfuncties of bijvoorbeeld medezeggenschap. Met invoering van de maar liefst 3000 euro boete voor studievertraging zouden veel van deze nuttige activiteiten verloren gaan omdat studenten hier simpelweg niet langer tijd voor hebben.
Verkeerde studiekeuze leidt tot boete
Afgezien van dit, kan ook een verkeerde studiekeuze tot studievertraging leiden. Aangezien motivatie onmisbaar is om de studie goed te doorlopen, zal de student moeten instromen bij een andere studie die hem/haar wel aanspreekt. De dreiging van een boete zou hem/haar hiervan kunnen weerhouden.
Studenten nemen geen risico
Waarschijnlijk past 3000 euro boete voor veel studenten niet in de begroting. Veel van de langstudeerders zullen daarom geen risico nemen en na de eventuele invoering van de boete meer tijd steken in hun studie. In dit opzicht is het doel – het aanpakken van de langstudeerders – bereikt. Maar moet er niet ook worden gekeken naar de nadelen die dit met zich meebrengt? Veel studenten zullen in plaats van te streven naar een negen, tevreden zijn met een zes en opgejaagd hun studiejaren doorlopen. Dit brengt een daling van het kennisniveau met zich mee en dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Zinloos en mogelijk juridisch onhaalbaar
Natuurlijk is er niks op tegen om langstudeerders een duwtje in de goede richting te geven, maar op deze manier is dat zinloos. Beter is het om in plaats van enkel het eerste jaar, ook de daarop volgende jaren een minimum aantal studiepunten in te voeren, waardoor studenten verplicht worden meer tijd in hun studie te steken, indien ze deze succesvol willen afronden. Het is trouwens nog niet zeker of de wet juridisch wel haalbaar is. Het is namelijk de bedoeling dat de maatregel ook gaat gelden voor studenten die op dit moment al staan ingeschreven en dit zou mogelijk in strijd zijn met het rechtszekerheidsbeginsel.
Ophef om niks?
Het aantal langstudeerders in Nederland is trouwens zeer beperkt en in de meeste gevallen wordt de studievertraging veroorzaakt door functiebeperkingen of door bijvoorbeeld het overlijden van ouders. Dus waar maakt iedereen zich eigenlijk druk om? Daar komt nog eens bij dat het ook zonder de eventuele nieuwe wet voor veel studenten niet mogelijk is om een jaartje langer over de studie te doen, aangezien zij slechts prestatiebeurs ontvangen voor de nominale studiebeurs en een jaartje lanterfanteren dus ook nu al veel kosten met zich meebrengt.
