Over de gevolgen en de toekomst van drones, onbemande luchtvaartuigen die veelal worden ingezet voor militaire doeleinden. Het begin van een nieuwe wapenwedloop?
Drones
Het grote voordeel van drones is dat er geen piloot meer aanwezig is in de cockpit. De ‘piloot’ zit veilig en wel achter zijn computerscherm en kan door middel van camera’s en andere hightechapparatuur alles netjes volgen en zijn beslissingen daarop baseren. De meest geavanceerde drones evolueren stilaan zelfs naar autonoom denkende entiteiten: artificiële intelligentievormen die leren uit hun eerdere fouten. Ze kunnen door middel van speciale ‘anti-collision’-snufjes zelfs in groepen (zogeheten ‘swarms’) opereren zonder dat ze elkaar raken. Werden ze eerst vooral gebruikt voor verkenningsvluchten en onderzoek, tegenwoordig vervullen ze steeds meer de rol van onbemande gevechtsvliegtuigen.
‘Cubicle warriors’
De ‘piloten’ zitten dus veilig en ver weg van het strijdtoneel. Zo wordt de oorlog steeds meer een 9-to-5 job, waarbij je even achter je bureau plaatsneemt om wat vijanden uit te schakelen. Toch zien en horen ze alles wat op het slagveld gebeurt; de gruwel blijft dus wel. Plannen om doelwitten te ontmenselijken door ze op het scherm voor te stellen met een rood kleurtje, stuitten op verzet. En het is ook verwerpelijk en amoreel om mensen voor te stellen als ‘characters’ in een videogame die moeten worden uitgeschakeld. De gevolgen zouden niet te overzien zijn…
Terrorisme
Vandaar ook het protest van verschillende organisaties om de productie en de ontwikkeling van geavanceerde drones aan banden te leggen. Er wordt vooral door Amerika veel geld geïnvesteerd: de oorlog in Irak en Afghanistan kostte immers al veel (Amerikaanse) slachtoffers door bermbommen en zelfmoordaanslagen. Bodybags zijn een slechte zaak voor de publieke opinie en dus hebben de VS er alle baat bij wapens te ontwikkelen die hun soldaten effectief kunnen bijstaan. Neergehaalde drones ontmantelen en de gebruikte techniek zelf reproduceren is echter relatief eenvoudig. Voorlopig wagen terroristen zich er nog niet aan, maar dat is waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd…
Cyborg-insecten
De volgende stap dan: insecten met een ingeplante chip die op afstand bestuurd kunnen worden. Omdat drones toch nog altijd veel lawaai maken, vrij groot zijn en de experimenten met kleinere of zelfs minuscule drones niet echt van de grond kwamen, werd er gewoon beslist om bij larven een chip in te planten. Bijen of kevers die afluisteren en spioneren: het is reeds allemaal mogelijk.
Skynet?
Aan hen die (een van) de Terminator-films hebben gezien, zal het vast niet ontgaan zijn. Er schuilen enorme mogelijkheden, maar ook enorme risico’s in de ontwikkeling van drones. Wat als de autonoom denkende tuigen helemaal zelf hun beslissingen gaan nemen en naar eigen goeddunken doelwitten uitschakelen? En wat als de technologie in handen valt van terroristen? Een doodgewone bij of kever wordt dan plots een heel machtig wapen …
Humo 3707/38 (dinsdag 20/09/'11) interview: "Drones: Oorlog met de afstandbediening."
