Waar je in de wereld ook komt, je zult er waarschijnlijk graffiti zien. Graffiti zie je het meest in grote steden, maar in feite komt het in alle gemeenschappen voor, groot of klein.
Het probleem met graffiti is de vraag of het echt kunst is of gewoon vandalisme. Die vraag is niet altijd simpel te beantwoorden omdat er zo veel verschillende types graffiti zijn. Soms is het gewoon een monochrome verzameling letters, bekend onder de naam tag, met weinig artistieke waarde. Zo’n tag is klein en snel te maken en daarom een van de meest verbreide en gangbare vormen van graffiti.
Tags mogen dan de meest gangbare vorm van graffiti zijn, er zijn ook grotere, van meer talent getuigende voorbeelden die je op grotere oppervlakken zoals muren vindt. Die zijn vaak veelkleurig en complex van ontwerp, en hierbij begin je je echt af te vragen of ze niet als graffitikunst moeten worden aangemerkt.
Als graffiti niet meestal op privé-eigendom werd aangebracht zonder toestemming van de eigenaar, werd het misschien wel erkend als legitieme kunstvorm. De meeste graffitikunst is echter alleen een bron van ergernis voor de eigenaar, die het eerder zal overschilderen of verwijderen dan de artistieke waarde ervan prijzen.
Er zijn over de hele wereld al heel wat oplossingen toegepast, met wisselend succes. Er zijn verven ontwikkeld die de graffitiverf oplossen als ze worden aangebracht, of in elk geval zorgen dat die snel en gemakkelijk te verwijderen is. Door buurten en overheidsdepartementen worden graffiti-verwijderingsteams gecoördineerd.
In sommige plaatsen mag je pas vanaf 18 jaar spuitbussen kopen. Spuitbussen staan achter slot en grendel in vitrines. Hier in de buurt heeft de gemeente iemand in dienst die met graffiti bekladde schuttingen overschildert. De schutting van een vriend van mij is al minstens zeven keer overgeschilderd, en het duurde even voor hij erachter kwam waarom dat gebeurde! De hoeveelheid graffiti bij mij in de buurt is de laatste twee jaar flink afgenomen, dus deze methoden lijken behoorlijk aan te slaan.
Maar berokkenen we de kunstgemeenschap geen schade door de graffiti te verwijderen? Als sommige van die graffitispuiters nu eens werden begeleid en opgeleid, dan zouden ze hun artistieke vaardigheden op een productievere manier kunnen inzetten. Het is niet erg zinvol deze kunstenaars aan te moedigen publiek eigendom te bekladden en dus een misdrijf te plegen. Maar misschien zijn er wel manieren om met graffitikunstenaars samen te werken in plaats van ze alleen maar te bestrijden. Graffitikunstenaars zouden tegen betaling goedgekeurde muurschilderingen kunnen maken voor privé-eigenaren.
Misschien moeten we op een heel basaal niveau beginnen en kijken hoe we graffitikunst op papier en doek in plaats van op muren kunnen aan moedigen. Wie zou tenslotte Monet of Picasso nog kennen als ze hun meesterwerken op muren hadden geschilderd, die dan de volgende dag misschien alweer overgeschilderd zouden zijn? Het zal niet gemakkelijk zijn om een oplossing te vinden voor zo’n complexe situatie, maar nu graffitikunst steeds meer erkenning krijgt in galeries overal ter wereld, moeten we het wel proberen.
