Haren groeien uit de haarzakjes (haarfollikels) die mensen in de huid hebben. Met uitzondering van de voetzolen en de handpalmen is de huid van de mens volledig bedekt met haren. De meeste haren bevinden zich op het hoofd dit in tegenstelling tot andere zoogdieren, waarbij de haargroei over het hele lichaam gelijk is verdeeld. Het aantal haren is per persoon anders, dit is meestal genetisch bepaald. Blonde mensen hebben meer haarzakjes in de hoofdhuid dan mensen met zwart haar.
De functie van haren
Haren hebben bij de mens en andere zoogdieren verschillende functies. De haren van andere zoogdieren heet bont. Hoofdharen en lichaamsharen zijn ter bescherming tegen lage of hoge temperaturen. Wimpers beschermen de ogen tegen stofdeeltjes en transpiratie. Wenkbrauwen beschermen tegen transpiratie en geven expressie aan het gezicht. Tijdens een verrassing gaan de wenkbrauwen omhoog en bij woede trekken de wenkbrauwen samen. Wanneer je kou voelt of emoties ervaart gaan de haren recht overeind staan doordat kleine spiertjes in de huid samentrekken en de haartjes omhoog trekken. Als de huid zich samentrekt en de haartjes omhoog komen, wordt er warmte vastgehouden. Het overeind gaan van haren heet kippenvel. Tijdens de oertijd konden mensen de vijand imponeren als ze werden bedreigd. Doordat de haren overeind gingen staan, leken ze groter.
De haren bij mensen zijn gedurende de evolutie flink afgenomen, omdat we ons tegenwoordig tegen de kou wapenen middels kleding. Hierdoor heeft haar tegenwoordig meer een esthetische functie.
Soorten haar
Er zijn drie soorten haar:
- Velus haar: een niet gepigmenteerd haar dat bijna overal op het lichaam groeit. Tijdens de pubertijd kunnen deze haren omgezet worden naar terminale haren.
- Terminaal haar: gepigmenteerd, dik en stevig haar. Wenkbrauwen, wimpers en hoofdharen zijn terminale haren. Gedurende de pubertijd worden er onder meer in de oksels, benen, armen en schaamstreek velusharen omgezet tot terminale haren. Bij jongens gebeurt dit ook in het gelaat en op de borst. Als er haren groeien op plekken waar ze niet horen dan heet dat hirsutisme. Na het zestigste levensjaar kunnen terminale haren worden omgezet in velusharen. Voor deze tijd kunnen terminale haren hun pigmenten hebben verloren.
- Lanugo: niet gepigmenteerd haar op de huid van foetussen. Na de geboorte van de baby verandert dit haar in velushaar.
De groeicyclus en fasen van haren
Door deling van haarcellen groeien haren ongeveer 15 centimeter per jaar. De hoeveelheid en de lengte van de haargroei heeft te maken met erfelijkheid, ras, geslacht en leeftijd. De mens heeft drie fasen die door elkaar lopen, waardoor de haardichtheid vrijwel altijd constant is, De fasen van haargroei zijn:
- Anagene fase (groeifase): duurt circa drie jaren. In het laatste jaar neemt de celdeling af en wordt het haar iets dunner. Ongeveer 85% van de haren bevindt zich in deze fase.
- Katagene fase (overgangsfase): de haargroei stopt en de verankering van het haar in de haarfollikel gaat losser zitten. Ongeveer 2% van de haren bevindt zich in deze fase.
- Telogene fase (rustfase): het haar valt uit en na een paar maanden zal de haargroei zich opnieuw gaan ontwikkelen. Na de haaruitval kunnen er nog circa 11 haren uit eenzelfde haarwortel groeien. Ongeveer 13% van de haren bevindt zich in de rustfase. Haaruitval kunnen ook andere redenen hebben.
Het sparen van haren
Omdat haren niet eindeloos uit haarwortels zullen groeien is het volgende aan te raden om de haren zoveel mogelijk te sparen:
- Draag geen strakke elastiekjes. Als je elastiekjes draagt dan zijn stoffen elastiekjes vriendelijker voor het haar en de haarwortels.
- Kam je haar zo zacht en zo min mogelijk. Gebruik hiervoor een borstel van natuurlijk materiaal, zonder scherpe plastic of metalen punten.
- Behandel het haar zo min mogelijk met chemische producten. Chemische middelen tasten niet alleen het haar aan maar ook de haarwortels.
- Gebruik zo min mogelijk een stijltang of haarföhn, door de extreme hitte kan het haar beschadigen.
- Zwem zo min mogelijk in water met een hoge concentratie aan chloor of zout, dit kan schade aanrichten aan het haar en haarwortels door chemische reacties.
- Gebruik verzorgingsproducten met een zonnefactor.
- Onderga zo nu en dan een keratinebehandeling bij een gespecialiseerd kapsalon. Haar bestaat uit keratine, met een keratinebehandeling vult men het tekort aan keratine aan, waardoor de haren er gezonder uitzien en wat sterker worden.
- Gebruik altijd een satijnen of een zijde kussensloop om het schuren van de haren door het draaien op de kussensloop zoveel mogelijk te beperken.
Ander genetische en medische redenen van haaruitval
Ongewenste haargroei op plekken kan men verwijderen door; scheren, waxen, (elektrisch) epileren, harsen of laseren. Soms kan het voorkomen dat men ongewenst haren verliest. De meest voorkomende vormen van haarverlies zijn:
- Alopecia Androgenetica: de meeste mannen krijgen hier ooit mee te maken. Vrouwen kunnen er ook last van krijgen, maar dan in mindere mate.
- Alopecia Areata: dit is een vorm van haaruitval dat plaatselijk is.
- Alopecia Universalis: al het lichaamshaar valt uit.
- Telogeen Effluvium: een tijdelijke haaruitval bij vrouwen die net bevallen zijn. De haargroei neemt weer de normale vorm aan zodra de hormoonhuishouding weer stabiel is.
www.huidinfo.nl
www.wikipedia.nl
www.beauty.rubriek.nl
