Anderhalve maand ben je op dieet geweest en je hebt flink wat gewicht verloren, 22 kilo om exact te zijn. De afgelopen weken heb je volgens het stramien van het dieet geleefd met als gevolg gewichtsverlies. Maar nu stopt het dieet! De recepten zijn op en je wordt nu door het dieet aangeraden om toch vooral weer koolhydraten te gaan eten, voldoende voedingsstoffen naar binnen te krijgen en ook andere lekkernijen, die je wekenlang hebt laten staan, mag je weer mondjesmaat eten. Kan dat wel? Hoe zit dat met het jojo-effect?
Het dieet stopt!
Veel mensen die kampen met overgewicht, hebben geen idee hoe ze moeten afvallen. Ze hebben jarenlang gewoon dingen gegeten waarvan ze dachten dat het goed en vooral lekker was. Ze hebben zich nooit druk gemaakt over gezonde voeding, vet, koolhydraten, metabolisme, energiehuishouding, stofwisseling of over de functie van eten buiten het stillen van de honger. Een dieet lijkt dan de ideale oplossing. Het leven volgens de regels van een dieet geeft je houvast. De beste diëten geven vaak precies aan wat je moet eten, welke hoeveelheden en wanneer, zodat je zelf geen kennis nodig hebt en niet hoeft na te denken wat je doet. Dit brengt echter twee hele grote nadelen met zich mee:
- Bijna alle dieten zorgen ervoor dat je lichaam in de spaarstand gaat. Je krijgt namelijk minder calorieen binnen dan dat je nodig hebt en je lichaam reageert daarop door het wat rustiger aan te doen. Wanneer je stopt, treedt onherroepelijk het jojo-effect op: je gaat weer normaal eten, maar je lichaam blijft sparen en dus kom je alle verloren gewicht weer aan (of zelfs meer!).
- Doordat je totaal niet weet wat er de afgelopen zes weken met je lichaam is gebeurd, heb je geen idee hoe je lichaam gaat reageren op het stoppen van je dieet. Hoe nu verder?
Je lichaam is je motor
Vergelijk het met iemand die elke dag dezelfde route rijdt, maar altijd met behulp van zijn navigatiesysteem. Gedachteloos volgt hij of zij de aanwijzingen en op bestemming aangekomen heeft ie geen idee hoe hij gereden is. Stel je voor dat het navigatiesysteem er onderweg mee ophoudt. De persoon in kwestie zal hulp moeten zoeken (in de vorm van borden langs de weg of iemand vragen) om de weg nog te vinden. Maar dan stopt de auto er ineens mee. Omdat we meestal zelf niet weten hoe een motor werkt, moeten we pechhulp inroepen. Zo is het ook met diëten: je weet totaal niet hoe je bij je bestemming komt en als het dieet stopt, weet je niet meer wat je moet doen. Je hebt ook geen idee hoe je eigen motor, je lichaam, werkt en wanneer je na het dieet gewicht aankomt, weet je absoluut niet wat je moet doen.
We komen er langzaam achter dat lijnen in de vorm van het volgen van een dieet slecht is voor de gezondheid en op lange termijn ervoor zorgt dat we geen gewicht verliezen, of zelfs aankomen. Het is heel belangrijk dat wanneer je wilt afvallen, je inzicht krijgt in de processen die er in je lichaam spelen en hoe je die kunt beïnvloeden met voeding en activiteit. Daarnaast is het van belang dat je geniet van je eten, ook als je wilt afvallen. Genieten van eten is de basis om blijvend te kunnen afvallen. Tegenwoordig noemen we dit ook wel “Mindful eten”. Zorg ervoor dat je genoeg kennis hebt om ook na een periode van afvallen door te kunnen gaan, zonder aan te komen. Een goed afvalprogramma of afslankcursus biedt je kennis en inzicht, oefent je vaardigheden en corrigeert je gedrag voor, tijdens en na het afvallen.
