Al meer dan tien jaar heeft de Amerikaanse Cheryl Clark last van chronische pijn als gevolg van fibromyalgie. Na jaren van pijnlijden en heftige koortsachtige pijnaanvallen, vond ze uiteindelijk wat verlichting: niet een wonderpil, niet een injectie, maar beweging bleek de sleutel. Fysieke inspanning dus
Tegenwoordig gaat Cheryl meerdere keren per week naar het zwembad en naar de sportschool bij een revalidatiecentrum. Haar pijn, zegt ze, is van zeven punten op een schaal van tien, afgenomen tot maximaal twee punten:
"Ik verging van de pijn als ik alleen al van de auto naar de voordeur moest lopen" zegt Cheryl. "Ik gebruikte een wandelstok. Het kwam niet in mijn hoofd op dat juist beweging de sleutel zou zijn…Ik heb nu mijn leven terug."
Yoga, tai chi en qigong
Bewegingstherapieën zoals yoga, tai chi, qigong en ook meer gangbare vormen van training, worden meer en meer geaccepteerd als gangbare alternatieve methoden van pijnbestrijding. Ook in de medische wereld.
Diverse pijnklinieken of pijnpoli's, en ook andere behandelcentra in de Verenigde Staten, bieden bewegingstherapieën aan ter bestrijding van pijnklachten als gevolg van kanker, reuma, artritis, fibromyalgie, MS en andere aandoeningen. Loyola Marymount University in LA heeft zelfs een driejarige opleiding voor yoga als therapievorm.
Bewijs dat maar eens…
Er wordt de afgelopen jaren veelvuldig onderzoek gedaan naar de effecten van bewegingstherapieën op pijnklachten. Diverse onderzoeksresultaten bevestigen het gunstige effect:
Eén onderzoek waarbij dertig mannen en vrouwen met chronische rugklachten, yogalessen volgden of in de controlegroep zaten die een 'gewone' behandeling kreeg, wees uit dat de yogagroep na twaalf weken substantieel minder klachten had dan de controlegroep. Ook waren de patiënten in de yogagroep minder medicijnen gaan slikken en gaven zij hun kwaliteit van leven een hoger cijfer dan voorheen.
Een soortgelijk onderzoek wees uit dat tai chi zeer heilzaam bleek voor vijftien patiënten met reumatische aandoeningen. Na twaalf weken twee keer in de week tai chi'en, rapporteerden de deelnemers minder pijn en stress, meer lichaamsbewustzijn en meer zelfvertrouwen bij het bewegen.
In 2003 al schreven onderzoekers in de Journal of Rheumatology soortgelijke bevindingen op: 43 artritispatiënten lieten weten – eveneens na 12 weken tai chi-les – dat ze minder pijn voelden, minder stijf waren in de gewrichten, meer buikspieren hadden ontwikkeld en een betere balans hadden vergeleken bij de groep die geen oefeningen had gedaan.
Blijven bewegen
Reden waarom beweging pijn kan verzachten houdt volgens gezondheidsdeskundigen vooral verband met het algehele gunstige effect dat bewegen nu eenmaal heeft op lichaam en geest.
"Als pijn chronisch wordt, gaan mensen minder doen," aldus Kathleen Sluka, professor in fysiotherapie en rehabilitatiewetenschap aan de universiteit van Iowa. "Hun spieren worden slapper, hun lichaam meer gespannen en ze denken veel meer aan pijn. Bewegingstechnieken helpen deze mensen te ontspannen, maken ze sterker en verminderen hun stressniveau, dus misschien denken ze dan ook even aan iets anders dan aan de pijn."
Sommige elementen die yoga en tai chi gemeenschappelijk hebben, zoals langzaam ritmisch bewegen en aandachtig ademhalen, stimuleren de ontspanning.
"Het is bewezen dat als je een regelmatige ademhaling hebt en een langzame(re) hartslag, je daarmee je zenuwstelsel kalmeert", zegt Dr. Vernon Williams, hoofd sportneurologie en pijnmanagement van een orthopedische kliniek in Los Angeles.
"Als dat gebeurt, maakt het lichaam ook minder cortisol en adrenaline aan. Dat zijn hormonen die een mens aanmaakt in stressvolle situaties. Kleine hoeveelheden daarvan kunnen je geheugen verbeteren en je meer energie geven, maar een teveel aan die hormonen over langere periodes, verergerd ontstekingen en ook spier -en gewrichtspijnen."
Voor diegenen die daartoe in staat zijn kan ook zwaardere fysieke inspanning resulteren in minder pijnklachten. Cardiotraining, waarbij de hartslag stijgt helpt bij het aanmaken van endorfine en die zorgen voor een lagere pijnwaarneming. Je voelt dan dus minder pijn.
Alles heeft tijd nodig
Bewegen is echter geen wondermiddel en het kan soms weken tot maanden duren voordat de resultaten voelbaar worden. In het begin kan het zelfs zo zijn dat pijn tijdelijk erger wordt. Dat is vrij normaal. De kunst is om door te zetten en geduld te hebben.
Chicago Tribune. Exercise may reduce chronic pain. 2010
