Er wordt veel geschreven over Japan, is er nog meer feitelijke informatie toe te voegen? Lees het menselijke verhaal achter zakelijke termen als radio-activiteit, bluswater, koeling en straling. Want wat valt er nog veel te schrijven over de slachtoffers, de manier waarop nabestaanden afscheid moeten nemen van hun naasten, en de massale nood-mortuaria die ingericht zijn om de grote hoeveelheid lijken te bergen. Daar liggen ze op brancards, wachtend op identificatie en hereniging met hun naasten. Emotie maakt plaats voor verslagenheid. En dan wordt er nog niet gesproken over de psychische gevolgen op de langere termijn.
De arena des doods
Stel je een grote arena voor, waar alle mensen die zijn meegesleurd door het watergeweld, bij elkaar zijn opgebaard. Rijen en rijen van mensen, op schamele brancards, onder een wit laken. Sluit je ogen en zie het voor je.
Wachtend op identificatie en hereniging met hun naasten.
De tsunami heeft kleren van het lijf gerukt, legitimatiebewijzen, persoonlijke gegevens, het is allemaal weg. Mensen die hun leven leidden, idealen hadden, dromen najaagden, en hun naasten beminden. Zij gingen elke dag naar hun werk, en waren bezig met de dagelijkse dingen toen hun leven, letterlijk, overspoeld werd door de dood.
Naamloze doden
Honderden mensen zoeken naar geliefden. Ze staan buiten te wachten, de sfeer is macaber, maar ook rustig en bijna emotieloos. Deze mensen hebben al een lange rij van bezoeken achter de rug, ziekenhuizen, crematoria, eindeloze tochten door straten van hun verwoeste thuis. Lange lijsten prijken op de gevel, het zijn de namen van de geidentificeerde overledenen. Het vinden van de juiste naam geeft een dubbel gevoel, duidelijkheid over het lot van hun dierbare(n) maar hiermee geen hoop meer op overleving. En nu ze hier zijn, op de verzamelplaats van alle ellende, waar de koude lijken wachten op hereniging met hun geliefden, zijn ze murw geslagen.
Emotie maakt plaats voor verslagenheid.
Capaciteitsprobleem crematoria
Sommigen dragen een foto met zich mee, één voor één mogen ze naar binnen, ze vullen een lange lijst in, en moeten zoveel mogelijk details van degene die ze zoeken noteren. Een moedervlek, een tand die mist en verder alles wat kan helpen bij herkenning. De medewerker van het nood-mortuarium gaat naar binnen en kijkt. Kijkt of er een overledene is die voldoet aan de beschrijving van de nabestaande. Als dat zo is wordt er een foto getoond. Bij herkenning, dan, pas dan wordt de arena betreden, en in een apart kamertje kan er afscheid genomen worden van papa, mama, opa, oma, kind of een andere naaste.
Er zijn duizenden mensen overleden, de crematoria draaien overuren. Er wordt gerekend, een capcaciteitsprobleem ontstaat, 40 mensen per dag, dat is wat er gecremeerd kan worden. Geen ceremonie, geen langdurig afscheid. Er is geen tijd en ruimte voor. Het is een praktisch probleem, de overledenen die wachten, worden op ijs bewaard. Maar voor hoelang?
De oude man
De televisie toont een oude man. Zijn gezicht gegroefd, het leven staat geschreven in zijn rimpelige huid. Met tranen in zijn ogen zegt hij vastberaden: “Ik blijf zoeken, zolang mijn vrouw niet is gevonden, is ze nog niet dood.” Het is hem zeer toe te wensen dat hij niet één van de velen wordt, zoekend met een foto. Een foto van de vrouw waar hij 50 jaar lang lief en leed mee deelde. Om haar nu, verwond en naakt, eenzaam en koud, terug te vinden op een tafel onder een wit laken, als een ontzield lichaam tussen de vele anderen. De vele anderen die zonder naam en identiteit wachten op hun geliefden.
Wat gaat deze ramp doen met de psychische toestand van mensen die op deze manier een naaste hebben verloren, zonder dat er tijd is voor een fatsoenlijk afscheid of voldoende ruimte om emoties een plaats te geven?
