Chemie is overal en dat wordt duidelijk nadat u dit artikel heeft gelezen. U maakt kennis met de begrippen atoom, index en coëfficiënt. Het is een soort inleiding op een reeks artikelen allemaal gewijd aan de prachtige kennis van chemie.
Chemie is alles! Echt alles is chemie!
Denk maar aan de computer waar je nu aan zit om deze tekst over chemie te lezen. Die computer is grotendeels, om niet te zeggen helemaal, opgebouwd uit chemische onderdelen. De buitenkant is gemaakt van kunststoffen en de binnenkant zit vol met printplaatjes en nog andere elektronische en niet-elektronische middelen. Een fles water is ook gemaakt uit kunststof en wel in het bijzonder uit polyethyleen. Maar om dat te begrijpen moet je bij de beginselen van de chemie beginnen.
Het begin van de chemie
De atomen, dit zijn de bouwstenen van de chemie, zijn gewoon zo klein dat ze zelfs onder een microscoop niet zichtbaar zijn. De diameter van een atoom ligt tussen circa 0,5 en 1 nanometer. Voor wie de term nanometer onbekend is: 1 nanometer is 0,000000001 meter. Behoorlijk klein dus. Het kleinste atoom is helium en het grootste is francium.
Alle materie is opgebouwd uit deze kleine atomen. Neem nu als voorbeeld de atomen waterstof en zuurstof. Dat klinkt iedereen bekend in de oren; zuurstof kent iedereen, want dat hebben we nodig om te ademen en waterstof ken je misschien van de waterstofbom, of een andere wetenschappelijke toepassing. Een “mengsel” van die twee atomen in de juiste verhouding geeft ons het allen bekende water, of H2O.
De formule van H2O opgebouwd
H2O is de formule van water geschreven in symbolen die jaren geleden internationaal zijn overeengekomen. Met behulp van deze formules, er zijn er miljarden, kan een chemicus zo sneller vergelijkingen neerschrijven. Door deze wereldwijde normen voor formules is het voor iedereen over heel de wereld die iets van chemie kent, mogelijk om deze formules te lezen en begrijpen. Het verschil in taal is hierbij geen hinder; een Nederlandse chemicus kan dus perfect een reactievergelijking, geschreven door een Chinese chemicus, lezen. Wie dus in de wereld van de chemie wil treden, moet deze symbolen kennen en kunnen. Met kunnen bedoel ik begrijpen en kunnen toepassen. Zoals je ook ziet in de formule van water, bestaat deze uit een H, een 2 en een O. De H is het symbool voor waterstof, ook wel waterstofgas genoemd. De 2 wordt als index benaamd en duidt hier het aantal atomen waterstof aan. De index is steeds een cijfer rechtsonder van het symbool geschreven. Dit cijfer staat voor het aantal keer dat dit symbool voorkomt in de formule. Naast de index hebben we ook nog de coëfficiënt en dit is een cijfer dat geschreven wordt voor een formule. De betekenis van een coëfficiënt is het aantal keer dat deze formule voorkomt in de vergelijking. En als laatste hebben we nog de O, wat het symbool voor zuurstof is. Als je de formule van water dus in woorden leest, krijg je dit: water is opgebouwd uit 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom. Zo simpel is chemie, of zo simpel lijkt het toch.
Chemie, een exacte wetenschap
Chemie is een exacte wetenschap en de kleinste fout kan rampen opleveren, maar gelukkig zijn de mensen die werken in de chemische wereld capabel genoeg om deze fouten te beperken tot een minimum. Misschien heb ik jullie enigszins geprikkeld om ook in deze wereld binnen te treden, of juist afgeschrikt. Maar iedereen met goede wil en enige vorm van passie voor chemie kan een waar chemicus worden.
Ik leer jullie door verschillende artikelen de beginselen van de chemie en niet volgens de saaie schoolboeken, maar op mijn eigen manier. Met hier en daar wat geschiedenis of een kort verhaaltje, maar toch educatief genoeg opdat je klaargestoomd bent om een chemische opleiding te starten. Ook al lees je alle artikelen over chemie, of boeken, toch zal je een diploma moeten behalen in verband met chemie om in deze sector werkzaam te mogen zijn.
