Wanneer je in de hulpverlening werkt, is het belangrijk om te weten hoe je kunt werken met een methodisch plan. Aan de hand hiervan kun je verschillende methoden en plannen opzetten om de cliënt te helpen met zijn of haar problemen. In dit artikel zal ik bespreken hoe een methodisch plan in elkaar zit. Dit zal ik doen aan de hand van een voorbeeldcasus.
Wat is een methodisch plan?
Een methodisch plan is een plan waarin je één of meerdere methoden toepast om je doelstelling te behalen. Deze methoden kunnen variëren van een muzisch-agogisch middel tot behandelingen bij een psycholoog. In het methodisch plan zitten verschillende fases.
Fases van een methodisch plan
Fase van begin en initiatief:
Je kijkt hier naar wie of wat het initiatief heeft genomen om hulp in te schakelen.
Fase van analyse en onderzoek:
Wat zijn de problemen? Wanneer zijn ze begonnen? Wat wil de cliënt wel en wat niet? Hoe is het in de familie? Zo kun je jezelf allerlei vragen stellen die belangrijk zijn voor het vormen van de juiste probleemstelling en doelstelling.
Fase van probleemstelling en doelstelling:
Wat is nou het precieze probleem wat opgelost moet worden? Hoe ga je dit oplossen?
Fase van planning, strategie en programmering:
Welke methoden ga je gebruiken? Wanneer ga je deze gebruiken? Hoelang zal je cliënt onder behandeling blijven? Hoelang zal dit plan duren? In deze fase is het belangrijk een planning te maken. Je beschrijft wanneer je wat gaat doen. Je maakt ook een strategie. Waarom ga je welke behandeling doen en met wat voor doel?
Fase van uitvoering
Hier beschrijf je hoe het uitvoeren van de planning en de strategie is verlopen.
Fase van afsluiting en evaluatie
Wat ging er fout? Wat ging er goed? Wat zou er beter hebben gekund? Zijn de problemen verholpen? Hoe gaat het nu met de cliënt? Dit vraag je jezelf af om er achter te komen of het methodisch plan succes- of onsuccesvol is geweest.
Voorbeeldcasus Marie
Marie van 15 jaar heeft een eetstoornis (anorexia nervosa). De huisarts verwijst haar naar het centrum voor eetstoornissen. Het gezin houdt zich met moeite staande. Er zijn financiële, relatie- en opvoedingsproblemen, vooral met Marie's oudere zus. Tot aan het ontstaan van haar eetstoornis, heeft Marie het reguliere middelbaar onderwijs gevolgd, op het laagste niveau en met grote inspanning.
Er zijn spanningen tussen Marie's moeder en haar zus. Haar moeder wordt snel paniekerig en daarop reageert Marie's zus vaak boos en geïrriteerd.
Fase 1: Fase van initiatief en begin
Het initiatief is genomen door Marie en moeder om een huisarts te bezoeken vanwege Marie's eetstoornis. Die verwijst haar naar het centrum voor eetstoornissen. Voor de financiële problemen heeft de huisarts Marie's moeder doorverwezen naar een maatschappelijke dienst. Voor de opvoedingsproblemen is haar moeder doorverwezen naar de Zorggroep.
Fase 2: Fase van analyse en onderzoek
Marie heeft een eetstoornis. Hier willen ze vanaf, maar dit is zeker niet makkelijk omdat het moeilijk is van onzekerheid af te komen. Marie gaat naar het centrum voor eetstoornissen. Ze heeft hier één keer in de week een afspraak, maar dit zou veranderd kunnen worden naar twee keer in de week. Marie heeft bij het centrum begeleiding van één persoon (ik). Ook zou ze op een dieet gezet kunnen worden. Hierdoor krijgt ze een gezond en gevarieerd eetpatroon.
Ook gaat haar moeder naar de maatschappelijke dienst om meer informatie te krijgen voor haar financiële problemen.
Ze zal ook regelmatig een gesprek voeren met de zorggroep zodat ze ziet wat er fout gaat in de opvoeding.
Fase 3: Fase van probleemstelling en doelstelling
Het probleem van Marie is dat ze een eetstoornis heeft. Mensen met een eetstoornis kunnen een ernstige identiteitscrisis krijgen en wanneer het probleem niet wordt opgelost kan het zelfs leiden tot een levensgevaarlijke ziekte. De doelstelling is om van de eetstoornis af te komen door middel van therapie en een gezond dieet.
Het probleem van haar moeder is dat ze in de financiële problemen zit en dat ze ook nog opvoedingsproblemen heeft. Hiervoor gaat ze naar verschillende instanties. Een maatschappelijke dienst die haar informeert over oplossingen voor haar financiële problemen en die haar zal helpen daar uit te komen. Ook gaat ze naar de zorggroep om te praten met iemand die gespecialiseerd is in opvoeding en opvoedingsproblemen. Het doel voor de moeder van Marie is een uitweg vinden voor de financiële problemen. Ook zal ze de band moeten verbeteren met de zus van Marie waardoor de sfeer in huis beter is. Dit is ook van positieve invloed op Marie.
Fase 4: Fase van planning en strategie
Marie krijgt hulp met haar eetstoornis bij het centrum voor eetstoornissen. Hier praten ze met haar over haar redenen en haar onzekerheden.
Door middel van afspraken zal Marie langzamerhand van haar eetstoornis afkomen. Afspraken zoals ’s morgens wel ontbijt eten. Dit is namelijk beter voor je omdat je dan al je spijsvertering op gang brengt. Ook ben je dan minder geneigd om al om 10 uur iets lekkers te eten. Dit leert ze ook bij de hulp met het diëten. Ze krijgt een schema van hoeveel ze minstens binnen moet krijgen om weer aan te sterken. Zodra dit is gebeurd, zal ze een dieet krijgen om een gezond gewicht te houden.
Haar moeder krijgt hulp met haar opvoedings-en financiële problemen. Dit door middel van twee verschillende instanties. De maatschappelijke dienst zal haar moeder helpen van haar financiële problemen af te komen door samen haar financiële zaken door te nemen en te kijken waar veranderingen moeten komen. Ook kijken ze hoeveel geld ze nodig hebben en hoeveel geld ze binnen krijgen. Ze zullen ook helpen met sparen. Dit is belangrijk voor Marie en haar zus als ze bijvoorbeeld nog door willen studeren.
De opvoedingsproblemen worden besproken met de zorggroep. Hier krijgt Marie's moeder ook een begeleider die praat over situaties die zijn voorgevallen en hoe deze goed aangepakt kunnen worden. Dit is een kwestie van proberen en tasten of het zal lukken en hoe Marie's zus hier op reageert. Mocht Marie's moeder het fijn vinden dan kunnen ze het overwegen om Marie's zus ook te vragen langs te komen voor een gesprek.
Fase 5: Fase van uitvoering
De gesprekken met Marie gaan goed. Het gaat langzamerhand beter met Marie en ze begint van haar ondergewicht af te komen. Ze zit nu op het randje en dat is een enorme vooruitgang. Af en toe is er nog wel een terugval. De vooruitgang is dat ze zich schuldig voelt over haar terugval, in plaats van zich schuldig te voelen over de momenten dat het juist goed gaat en ze wel eet. Dit betekent dat ze inziet dat het verkeerd voor haar is wanneer ze niks eet en juist goed voor haar wanneer ze normaal eet. Haar dieet werkt dus goed omdat ze eerst weer aan komt. Dit is goed want ze moet aansterken zodat ze een gezond gewicht bereikt. Zodra ze haar gezonde gewicht bereikt, begint ze met een dieet om het gewicht constant te houden. Als ze zich deze aan zal leren, zal ze op ongeveer hetzelfde gewicht blijven.
Ook met de moeder van Marie gaat het goed. Ze leert veel van de maatschappelijke dienst en de zorggroep. De gesprekken verlopen soepel en Marie's moeder probeert alles wat haar verteld wordt zo goed mogelijk in de praktijk toe te passen. De discussies tussen Marie's zus en haar moeder worden minder en haar zus begrijpt de situatie ook beter waardoor ze minder snel boos wordt. De financiële problemen zijn voor het grootste deel ook opgelost door afspraken te maken over de inkomsten en uitgaven.
Fase 6: Fase van afsluiting en evaluatie
Bij Marie thuis gaat het goed. De financiële problemen zijn opgelost en Marie is bijna van haar eetstoornis af. Er gingen weinig dingen fout in het proces omdat de problemen niet heel extreem waren. Ze trokken op tijd aan de bel waardoor de problemen niet konden verergeren. Dat de financiële problemen werden opgelost, was ook erg nodig. Door deze last te verhelpen, werd de sfeer er thuis er beter op. Hierdoor kreeg Marie meer de kans om te praten over haar eetstoornis en luisterde haar moeder beter. Hierdoor voelde Marie zich minder onzeker. Het methodisch plan heeft zijn doelstellingen behaald.
