Alles over Leefstijl

Leefstijl is een sociaal emotionele methode voor basis, voortgezet en speciaal onderwijs. Hier zal het alleen voor het reguliere basisonderwijs worden beschreven.

Doelen van de methode

De methode Leefstijl wil uiteindelijk als doel bereiken dat kinderen zich ontwikkelen tot sociale, vaardige, betrokken en zelfstandige volwassenen. Hiermee beginnen zij al op de basisschool. Kinderen leren dit voornamelijk door te oefenen met vaardigheden. Enkele voorbeelden hiervan zijn: in een kringgesprek netjes naar elkaar luisteren en op hun beurt wachten om wat te zeggen of kleine conflicten op te lossen, bijvoorbeeld door bij een ruzie met elkaar te communiceren in plaats van vechten. Hiervan zijn nog tal van andere voorbeelden te verzinnen. Dit doel probeert de methode te bereiken door een programma dat gericht is op speciaal basisonderwijs, basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

De kinderen leren ook de normen en waarden van de maatschappij. Dit leren ze niet alleen door kennis, maar ook door praktijkoefeningen. Ze doen dan activiteiten waarin ze bijvoorbeeld leren om met elkaar om te gaan. Daarnaast leren de kinderen belangrijke competenties bezitten, zoals zelfvertrouwen, luisteren, je gevoel uiten etc.

Iets wat daarnaast heel mooi is meegenomen, is dat kinderen naast de emotionele ontwikkeling ook de cognitieve ontwikkeling ontwikkelen. Dit komt doordat de kinderen beter in hun vel zitten en ze dan gemakkelijker dingen opnemen.

Zo leren ze ook zichzelf en anderen waarderen, waardoor het pestgedrag terug kan worden gedrongen, omdat iedereen dan respect heeft voor elkaar.

Kerndoelen en Leefstijl

Leefstijl sluit ook aan bij de kerndoelen die in de wet staan voor het onderwijs. Zo wordt in de handleiding van het programma uitgelegd hoe Leefstijl ervoor zorgt dat de kerndoelen worden gehaald. Zo is er een kerndoel voor gezond gedrag. Het blijkt dat kinderen steeds jonger beginnen met roken, alcohol en drugs en hiervoor bestaat een kritieke periode tussen tien en veertien. Daarom moet er al op de basisschool worden begonnen met voorlichting, zodat de kansen worden verkleind dat kinderen hiermee beginnen.

Werkwijze van de methode

Bij de methode leefstijl wordt gewerkt met zes thema’s. Deze thema’s komen ieder jaar weer terug en er zit een doorgaande lijn in, steeds wordt dieper ingegaan op de thema’s. De zes thema’s zijn:

1. De groep, dat zijn wij! (over sfeer in de groep)

2. Praten en luisteren (over communicatie)

3. Ken je dat gevoel? (over gevoelens)

4. Ik vertrouw op mij (over zelfvertrouwen)

5. Iedereen anders, allemaal gelijk (over diversiteit)

6. Lekker gezond (over gezondheidsvaardigheden)

Voorbeelden bij de thema's

1. Zo wordt er bij thema 1 aandacht besteed aan leuke dingen doen met de hele klas, zoals een spelletje spelen met de hele klas en aan het eind bespreken hoe iedereen het vond. 
2. Bij thema 2 moeten kinderen bijvoorbeeld gesprekken voeren met elkaar, waarin ze kleine opdrachten moeten uitvoeren, waarin luisteren, maar ook zelf initiatief nemen aan bod komen.  
3. In thema 3 gaat het vooral over gevoelens, dus hoe voelen de kinderen zich bij bepaalde onderwerpen, hier kan het bijvoorbeeld op pesten gaan, maar ook over het overlijden van iemand.  
4. Vervolgens komt in thema 4 het zelfvertrouwen aan bod. Hierin kunnen de leerkrachten allerlei verschillende opdrachten mee uitvoeren, zo is er een opdracht waarin de kinderen alleen maar positieve dingen mag opschrijven over een ander. Je moet dan de dingen die de kinderen hebben opgeschreven over jou hardop voorlezen in de klas.
5. Daarna hebben we nog een vijfde thema, waarin diversiteit centraal staat. Tijdens deze lessen wordt gesproken over dat iedereen anders is en iedereen andere gewoontes heeft, maar we elkaar wel moeten respecteren.
6. Ten slotte hebben we thema 6, dit thema gaat over gezondheidsvaardigheden. Hierin wordt aandacht geschonken aan de eetgewoonten van de kinderen, maar ook voldoende bewegen is een gespreksonderwerp. De leerkracht kan er ook voor kiezen om bijvoorbeeld een dag tot fruitdag uit te roepen, dan moeten alle kinderen op deze dag een stuk fruit meenemen. 

Iedere week wordt er een les van ongeveer een half uurtje besteed aan de lessen van Leefstijl. Wat de docent uit het interview erg prettig vond, was dat er ingespeeld werd op situaties die zich onder schooltijd voordoen. Zo kan er een les eerder worden gegeven dan de methode eigenlijk voorschrijft, omdat er op dat moment bijvoorbeeld gepest wordt. De methode biedt houvast aan de docenten, zodat ze structureel problemen kunnen aanpakken.

Leefstijl probeert de ouders bij de ontwikkeling van de kinderen te betrekken. Dit omdat aangetoond is dat kinderen zich beter ontwikkelen als de ouders erbij betrokken zijn. De kinderen voelen zich dan  prettiger en leren makkelijker. Leefstijl draagt hieraan bij door het werkboekje van het kind mee naar huis te laten nemen. Hierin staat dan informatie voor de ouders en allerlei opdrachten die samen met het kind gemaakt kunnen worden.

Leerlingvolgsysteem SeoL

Door de kinderen te volgen met een leerlingvolgsysteem krijg je als leraar een duidelijk beeld van de ontwikkelingen van het kind. U kunt invullen welke sociaal emotionele ontwikkeling nog verder ontwikkeld moet worden, daarna kan er een handelsplan opgesteld worden voor het desbetreffende kind.

Er kan op iedere computer met internet ingelogd worden. Hier worden gegevens verstrekt en staan vragenlijsten klaar om ingevuld te worden. Door het invullen van die vragenlijsten wordt een goed beeld gevormd van de ontwikkeling van het kind.

• De vragenlijsten voor kinderen zijn te gebruiken vanaf groep 5.
• De resultaten kunt u bekijken op individueel maar ook op groepsniveau.
• De vragenlijst duurt ongeveer 5 tot 7 minuten voor de leraren en moeten twee keer per jaar ingevuld worden.
• De vragenlijst duurt ongeveer 5 tot 10 minuten voor de ouders en leerlingen en moet het liefst minstens een keer per jaar ingevuld worden.
• De vragenlijst van de kinderen is vooral gericht op de intrapersoonlijke aspecten.
• De vragenlijst voor ouders is ook voornamelijk gericht op het intrapersoonlijke, maar er zijn ook wat vragen over de interpersoonlijke aspecten.
• De vragenlijst voor leerkrachten gaan voornamelijk over de interpersoonlijke aspecten, maar er zijn ook enkele vragen over de intrapersoonlijke aspecten. 

Resultaten

Er zijn geen resultaten bekend door nationaal of regionaal onderzoek.

Wel is er een openbare baisschool in Delfshaven, Rotterdam, geïnterviewd. De schooldirecteur vindt de methode erg nuttig en ziet verbeteringen in de klassen wat betreft het pestgedrag. De lerares was ook zeer tevreden. Ook zij zag een vermindering van het pestgedrag, maar ook een verbetering van de sociale ontwikkeling. De kinderen werden beter in het onderhouden van een prettige sfeer in de klas.

Daarnaast is er ook een kind geïnterviewd, zij gaf aan dat het haar eigenlijk niet zoveel uitmaakte. Ze vond zelfs de normale lessen leuker dan de lessen van Leefstijl.

www.leefstijl.nl
www.sociaalemotioneel.nl