De media staan al een paar jaar bol van de economische crisis die begon in Griekenland en nu overslaat naar andere Europese landen. Maar hoe beleeft de gewone Griek de crisis?
Grieken staan bekend als echte levensgenieters. "The best things in life are free" zegt men wel eens, maar een glas ouzo is helaas niet gratis. Om te genieten heb je voldoende financiële middelen nodig. En zoals we weten, heeft Griekenland wat dat betreft een probleem. Als het buitenland niet had bijgesprongen, was het land allang failliet geweest. En zelfs met die hulp houdt het land zich met moeite staande. We moeten uiteraard onderscheid maken tussen de schuldencrisis (de schuld die de staat heeft opgebouwd) en de economische crisis, maar in beide opzichten staat het land er bedroevend slecht voor.
Aangezien ik in de zomer van 2011 in de stad Thessaloniki verbleef, de op een na grootste stad van Griekenland, leek het me aardig te observeren in hoeverre de crisis 'de gewone Griek' beinvloedt. En dan bedoel ik niet zozeer in financieel opzicht. Het moge duidelijk zijn dat verreweg de meeste mensen de crisis duidelijk in de portemonnee voelen. Het gaat namelijk niet om zomaar een recessie. Alle indicatoren laten ronduit dramatische cijfers zien. De regering heeft (om het Europese steunpakket binnen te halen) drastische bezuiningsmaatregelen en belastingverhogingen aangekondigd. Maar waar het mij nu om ging, is hoe de gemiddelde Griek de crisis werkelijk beleeft. Nu verbleef ik hier te kort om daar een representatief onderzoek naar te doen. Ik kan alleen afgaan op wat mensen mij in deze korte periode hebben verteld en ik wil die ervaringen graag met u delen.
Op een avond liep ik met een vriendin over straat, toen we een bekende van haar tegenkwamen. Op een gegeven moment zei hij: "Het is weliswaar bloedheet hier, maar gelukkig hebben we genoeg geld", waarna hij mij met een schuin oog aankeek. Ik lachte wat, waarop hij vervolgde: "We moeten er wel grapjes over maken, want anders zouden we met z'n allen in zee springen" en wees naar de golven een eind verderop. En niet om een eindje te zwemmen…
Laatst sprak ik een man die geboren was in Thessaloniki maar nu in Zweden woont. Hij vertelde dat hij naar Griekenland was gekomen om te bewijzen dat zijn 92-jarige moeder, die in Zweden bij hem inwoont, echt nog in leven is (en dus recht heeft op pensioen). Vroeger kraaide geen haan ernaar, maar nu moest hij ineens de gekste documenten aanleveren . Kennelijk snapt de overheid nu dus wel dat het niet handig is om overleden Grieken nog jarenlang pensioen uit te betalen, en maakt ze daar ook werk van.
Gisteravond maakte ik een praatje met de bediende van de bakkerij op de hoek. "Het is gewoon een hele moeilijke periode voor de meeste mensen. We werken ons het apelazerus (vrij vertaald) en krijgen veel te weinig betaald. Het is echt een kwestie van overleven nu", zei ze.
Vlak daarvoor had ik nog een splinternieuwe Lamborghini zien staan. Even later stapte een dikke vent met veel te veel zichtbaar borsthaar in en reed met piepende banden en knallende uitlaat weg. Rijke mensen zullen er altijd zijn. Misschien is hij wel door de crisis rijk geworden, wie weet.
Ondanks alles gaat het leven door: eten, drinken, lol maken, (korte) vakanties. Kennelijk vinden de Grieken altijd wel een manier om dat te bekostigen. Toch waart het spook van de crisis overal rond. Er gaat geen gesprek voorbij zonder dat het c-woord valt.
Als laatste wil ik nog vermelden dat ik verscheidene mensen heb gesproken die zeiden zich te schamen dat Griekenland nu zo afhankelijk is van buitenlandse steun. "Dit is nu wat er nog over is van het grote Griekenland dat in het verleden de bakermat van de Europese beschaving was." Geef ze eens ongelijk…
