Wie in Griekenland is geweest kan niet ontkennen dat dit land bijzonder imponerend is. Een mooie, rijke natuur met olijf- en citroenboomgaarden in overvloed, bloeiende oleanderplanten, prachtige stranden, een imposante historie en indrukwekkende architectuur is maar een kleine keur uit het rijkdom dat Griekenland te bieden heeft. Dit alles wordt omgeven door de zeer bijzondere Griekse muziek vaak gespeeld op een bouzouki of een panfluit, muziek waar men een ziel in kan beluisteren.
Betoverend mooi en ontroerend landschap
Boven op een berg, glooiend landschap voor mij, hier en daar pijnbomen, hun puntige loof in de lucht stekend, zit ik met een glaasje retsina, de pittige Griekse harswijn, in mijn hand. Achter mij klinken de taai-tragische tonen van rebletika-muziek zoals deze uit de open ramen van de kleine witte taverne zweeft. De scherp indringende stralen van de hoogstaande middagzon rijmen met deze pure schoonheid. Ik geniet van hun warme aanwezigheid en knijp mijn ogen half dicht. Dan sta ik langzaam op en loop ik voorzichtig in de hoop dat het zachte gras mij mijn stappen zal vergeven naar beneden naar de steenresten van oude huizengroepjes. Ze liggen grauw van het zand rommelig in de rondte; verbrokkelde muurtjes en opeen gestapelde keien doen mij aan een vroeger leven denken. Ondanks de ongeordendheid keert er steeds een zekere statigheid in de verspreid liggende steenblokken terug. Het begin van de beschaving die ik uit deze statigheid aflees is ondanks het verval behouden gebleven. Iets verderop is een kleine begraafplaats. Bij mijn bezoek zie ik een verzameling kleine graftuintjes. Om de gegraveerde grafplaten waarmee de graven bedekt zijn is vaak een hekje dat nog ruimte voor een looppaadje biedt gezet. Aan de beenhoge hekjes zijn kunstbloemen en grafornamenten bevestigd. Het gaat hier wellicht om graven van rijke mensen. Het is een sierlijk gezicht. Verderop staan eens zo goed verzorgde grafstenen, steeds van marmer en met een kruis erop. Griekenland is orthodox. Deze religie wordt door ruim 90% van de Grieken beleden. Officiëel is er een scheiding van staat en kerk, maar praktisch gezien lopen een aantal zaken in elkaar over. Pas begin jaren tachtig werd het voor Grieken pas mogelijk om te trouwen zonder kerkdienst. Voor begraven geldt eigenlijk hetzelfde; alleen in de grote steden kan men een Joodse of Protestantse begraafplaats vinden. Typisch Grieks zijn de rouwkransen, versierde banden die aan drie lange stokken vastgemaakt worden. Aan de stokken zijn rouwlinten met afscheidsteksten vastgemaakt. Er staat vaak een wagen vol rouwlinten klaar. Het geloof verbiedt het cremeren van overledenen.
Kalme, verrassende eenvoud
De citroenbomen op de heuvels achter de begraafplaats doen aan nieuwe vruchtbaarheid denken. Onderweg naar het in de verte liggende dorp loopt een oude vrouw met een zeis op haar gebogen rug in de richting van het maisland dat spoedig geoogst zal worden. Zij passeert een bruingebrande man die op een in een boomstronk stekende aks leunt. Hij metselt zijn eigen huis en stut het met balken, zoals dat in arme landen vaak gebeurt. Het is een schilderachtig tafereel.
Tegen de witte huizen met azuurblauw geverfd houtwerk staan kleine houten bankjes vaak met een geblokte deken erover heen. Soms zitten de griekse dorpelingen daar in de schaduw om uit te rusten en een beetje bij te praten. In de smalle straatjes groeien jonge wijnranken langs de witte huizen en geven daaraan een slank accent. Druiven, overal druiven, ze hangen vaak rijp om te plukken aan de ranke bomen die langs de witte dorpshuizen groeien. Griekenland is in veel opzichten een vruchtbaar land dat extra aantrekkelijk wordt door de vele eilanden die het vaste land (de Peleponnesos) omringen en die men kan bezoeken.
Een bezoek aan Griekenland zal pas echt de sfeer doen voelen en proeven. Uitgebreide plaatsbeschrijvingen en diepgaande achtergrondinformatie is te vinden in het rijk met prachtige foto’s geïllustreerde boek "Griekenland" van Herman Berlien.
Herman Berlien: Griekenland. Paperback, 2000. ISBN: 9789025732141
Voor geïnteresseerden: www.uitvaartinformatie.nl/grieks_orthodox.htm
