Historici kennen verschillende data’s waarop het begin van het Eerste Rijk staat aangegeven. Sommigen zeggen het jaar 962, anderen zeggen dat het begon in het jaar 800. Dit Rijk wordt ook wel aangeduid als het Duizendjarige Rijk.
Voorgeschiedenis
In het jaar 800 werd Karel de Grote tot Keizer van het Westen gekroond. Bij de dood van zijn zoon Lodewijk de Vrome, werd het Frankische Rijk bij het Verdrag van Verdun in 843 na Chr. onder Lodewijks zonen in drieën verdeeld: een Westerlijk gelegen rijk, een Middenrijk en een Oosterlijk gelegen rijk. De keizerskroon ging naar het Oosterlijk gelegen rijk. Het Middenrijk dat een zwakke positie had ten opzichte van de anderen ging al snel op in het Oosterlijke Rijk. Dit Oosterlijke Rijk zou uitgroeien tot het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie.
Gebieden van het Rijk
Belangrijk om te weten is dat het Rijk niet meer dan een grote verzameling hertogdommen, koninkrijken, bisdommen en graafschappen was. Er was niet echt een centraal gezag dat bevoegdheden had over al zijn onderdanen. Keizers werden dan ook niet uit erfopvolging gekroond, maar werden verkozen. Zeven belangrijke vorsten, waaronder drie bisschoppen, kozen de nieuwe keizer. Het Rijk was dus een coalitie van kleine staten die in naam een geheel vormden. U moet er zich niet al teveel bij voorstellen, de keizer had namelijk maar weinig macht over de andere koningen en vorsten. Op het hoogtepunt van zijn macht bestond het Rijk uit het huidige Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Zwitserland, België, Nederland, Luxemburg enTsjechië. Tenslotte bevatte het nog delen van Frankrijk en Polen. Qua grondgebied was het dus een ontzagwekkend groot Rijk. Het Rijk is voluit gaan heten: Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie.
Heilig had men er aan toegevoegd om de band met de katholieke kerk mee aan te duiden. Keizers werden immers vaak gekroond door de paus (niet alle keizers lieten dit doen)
Roomse had men er aan toegevoegd om mee uit te drukken dat het Rijk beschouwd werd als een opvolger van het Romeinse Rijk. Keizers van het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie beschouwden zichzelf dus als de wettige opvolgers van de Romeinse keizers! Duitse Natie is pas toegevoegd in de vijftiende eeuw. Duits is toegevoegd omdat, zoals u kan zien aan de gebieden van het Rijk, veelal Duits werd gesproken in het Rijk. Natie moet u niet letterlijk opvatten. Zoals al aangegeven was het Rijk meer een coalitie van kleine vorstendommen dan een staat of land op zichzelf.
Heersers van het Rijk
De heerser van het Rijk was dus een keizer. Deze keizer moest twee kroningen onderstaan. In Aken werd hij gekroond tot Koning van Duitsland. Daarna werd hij in Rome door de paus tot Keizer van het Rijk gekroond. Vanaf de vijftiende eeuw wilde men niet van de paus afhankelijk zijn. Keizerschap werd erfelijk doorgegeven en de paus kwam er niet meeer aan te pas. In de eerste vijf á zes eeuwen kwamen de keizers uit verschillende gebieden. Deze keizers waren zij niet familie van elkaar en er was dus geen sprake van erfopvolging. De familie Habsburg, die vanaf 1500, op één na, alle keizers heeft geleverd voor het Rijk zorgde ervoor dat de keizerstitel erfelijk werd. Zoals gezegd had de Keizer in zijn Rijk niet heel veel te vertellen. De macht van de keizer kwam vooral voort uit zijn eigen gebieden. De familie Habsburg stond bekend om zijn tactische huwelijksstrategie. Zo kregen zij via erfenissen grote gebieden in hun bezit. Hun land werd dan ook wel de 'erflanden' genoemd. Voor de familie Habsburg was dit het gebied dat Oostenrijk omvat.
Einde van het Rijk
Zoals al meermalen aangegeven was het Rijk maar een instabiele verzameling van vorstendommen. Toch heeft het Rijk van 800 tot 1806 bestaan, een ruime duizend jaar! De uiteindelijke ondergang van het Rijk kwam door Napoleon Bonaparte, keizer van Frankrijk. Napoleon had zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk gekroond. Veel van de Duitse gebieden had hij veroverd. In 1806 richtte Napoleon de Rijnbond op, een verbond van staten. Deze staten kwamen voornamelijk uit het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie. Aangezien het Rijk nu helemaal niets meer voorstelde, heeft de laatste keizer, Franz II, het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie ontbonden. Zijn overgebleven titel was nu Franz I, keizer van Oostenrijk (Oostenrijk was zijn erfland). Van de een op de andere dag was het Rijk verdwenen, zonder al te veel oorlog of onrust. Ruim zestig jaar later zou er een nieuw rijk worden gesticht, onder leiding van Otto von Bismarck.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Heilige_Roomse_Rijk
