Iedereen kent ons koningshuis: de dames met de verwilderde hoeden, de heren met een genereus militair tenue en de pathetische ceremoniën. Ze zijn hét kenmerk van de Nederlandse monarchie. Deze koninklijke familie barst van het adellijk bloed en ze zijn vaak genodigden op feestjes van andere koningshuizen. Ze verschijnen dan ook altijd met veel bombarie en vol ornaat in het openbaar. Al moeten we wel toegeven dat Hare Majesteit de troonrede altijd keurig 'voorleest'.
De bevoegdheden
De koning of koningin der Nederlanden heeft bepaalde bevoegdheden, deze zijn vastgesteld in de grondwet. Wat dus betekent dat Nederland een constitutionele monarchie is. De koning(in) is het staatshoofd van Nederland en vormt samen met de ministers de regering. Ons staatshoofd heeft enige inspraak bij het aanstellen van een nieuw kabinet, door het aanstellen van een formateur. Onze huidige koningin is ook voorzitter van de raad van State, maar daar bekleedt ze geen respectabele functie, aangezien de vicepresident de dagelijkse leiding heeft. Maar welke toegevoegde waarde heeft de koning(in) behalve de bevoegdheid om op de troon te zetelen nu eigenlijk? De rol van ons staatshoofd is enigszins discutabel.
Volgens het koningshuis
De koning(in) heeft een samenbindende, vertegenwoordigende en aanmoedigende rol aldus ons koningshuis. Ingevolge verbindt ons staatshoofd groepen mensen met elkaar, alleen gaat dat nogal moeilijk als je onder bewaking van marechaussees in een paleis leeft. De vertegenwoordiging is nogal eenzijdig, het gaat dan alleen om formele staatsbezoeken en afspraken. Aangezien de koning(in) onpartijdig is, is het lastig om daadwerkelijk Nederland te vertegenwoordigen. Bij elke rendez-vous mag ons staatshoofd dus louter over koetjes en kalfjes praten, terwijl de Nederlandse belastingbetaler deze gezellige reisjes bekostigt. Met de aanmoedigende rol bedoelt het koningshuis het volgende: "De koning(in) schenkt aandacht aan goede initiatieven in de maatschappij en steunt ontwikkelingen en activiteiten die daarbij van waarde zijn." Helaas is dat een zeer gegeneraliseerde opmerking. Onze majesteit heeft ongelukkigerwijs geen aanmoedigende rol als het om belasting betalen gaat, aangezien ze daar zelf van gevrijwaard is.
Onschendbaarheid
In de grondwet van 1848 werd vastgesteld dat het staatshoofd onschendbaar is, en dat de ministers verantwoording moeten afleggen voor het doen en laten van de koning(in). Het is dan misschien iemand met 'blauw' bloed, maar toch is ook ons staatshoofd gewoon een mens. En het moet niet zo zijn dat onze majesteit kan doen en laten wat ze wil, terwijl de ministers daar verantwoordelijk voor zijn.
De kosten
Vanaf 2005 zijn de kosten van het koningshuis explosief gestegen, tot ruim boven de 100 miljoen euro per jaar, inclusief beveiliging, onderhoud etc. Collectief gezien is dat dus een enorm bedrag, dat wij als belastingbetaler moeten ophoesten. Terwijl de bezuinigingen ons om de oren slaan, gaat er toch een beduidend bedrag van de overheidsinkomsten naar de koninklijke familie. Daarover ontstonden natuurlijk vragen, daarom is de 'Stuurgroep herziening stelsel kosten Koninklijk Huis' onder voorzitterschap van voormalig minister van Financiën dr. G. Zalm in het leven geroepen om te adviseren over de begroting. De begroting van 2010 zag er als volgt uit:
Ministerie Wonen, Werk en Integratie : €26.818.000,- (Materiële en personeelskosten)
Ministerie van Buitenlandse zaken : €1.387.615,- (Staatsbezoeken)
Ministerie van Justitie : €40.000.000,- (Extra beveiliging)
Uitkering leden Koninklijk Huis : €7.102.000,- (Hare Majesteit, de Kroonprins, de Prinses)
Doorbelaste uitgaven van andere begrotingen : €5.723.000,-
Totaal : €81.030.615,-
Dit totaalbedrag is gebaseerd op uitgegeven cijfers van het Ministerie van Algemene Zaken, er bestaat echter het vermoeden dat de werkelijke bedragen voor het Koninklijk Huis veel hoger uitvallen. Toen de kosten nog niet precies werden gecontroleerd, stond het koningshuis voor een slordige 100 miljoen euro te boek bij de regering. Het bovenstaande totaalbedrag bedraagt maar liefst 0,03% van de Rijksuitgaven van 2010 en dat is een heel groot aandeel voor slechts een paar mensen.
Bezuiniging
Er worden overal bezuinigingen doorgevoerd, bijvoorbeeld op cultuur, onderwijs, kinderopvang, de zorg, uitkeringen etc. Maar de Oranjes hebben blijkbaar een zeer hoge prioriteit. Waarschijnlijk is het ook ons koningshuis ter ore gekomen dat er bezuinigd moet worden, de twee oudste dochtertjes van de kroonprins schitteren op de judomat, tijd voor zelf-beveiliging.
De toegevoegde waarde
Al met al heeft de koning(in) dus een symbolische en ceremoniële waarde, waar wij als belastingbetaler een flinke duit voor betalen. De op erfrecht verkregen positie van het koningschap is helaas niet voor de burger weggelegd. En dat ons staatshoofd onschendbaar is, is natuurlijk een wet die allang had moeten worden ontkracht. Daarnaast kunnen we Koninginnedag natuurlijk ook zonder koning of koningin vieren.
http://www.koninklijkhuis.nl/
http://www.volkskrant.nl/
http://www.netwerk.tv/
http://www.economiehulp.nl/
Ministerie van Algemene Zaken
