Vanaf het midden van de 16de eeuw berichtten verscheidene conquistadores en wetenschappers (Sahagün, Hernandez,…) over het gebruik van hallucinogene paddenstoelen bij religieuze rituelen in Mexico. Deze paddenstoelen werden door de inlandse bevolking teonanacatl, vlees van de goden, genoemd.
![""]("https://www.todio.nl/afbeeldingen/maria-sabina-wasson.jpg")
Archeologische vondsten laten zien dat het gebruik van hallucinogene paddenstoelen in de Nieuwe Wereld teruggaat tot 1500 jaar voor onze tijdrekening en tijdens haar bloeiperiode over het hele continent verspreid was. Bekend zijn de paddenstoelstenen, stenen beeldjes van paddenstoelen waarvan de steel werd vervormd tot mensachtige of dierlijke figuren. De Spaanse bezetters verklaarden de oorlog aan deze heidense riten. De cultus van 'de bloempjes der goden', zoals de Indianen ze soms ook noemden, werd daardoor teruggedrongen tot enkele afgelegen bergstreken. Vandaag vereert men nog op traditionele wijze de teonanacatl in Oaxaca, Puebla en Michoacan. Het centrum van deze paddestoelencultus ligt bij de Mazateken in Oaxaca waar een van haar beroemd geworden ceremoniemeesters, Maria Sabina, de erediensten leidde.
Het gebruik van deze hallucinogene paddestoelen raakte in de vergeethoek, totdat in de late jaren '50 de publikaties van Wasson & Wasson, Guzman e.a. de aandacht van de westerse wereld op dit gebruik vestigden. Deze wetenschappers namen actief deel aan de paddenstoelenceremonies, beschreven en identificeerden de gebruikte soorten, brachten ze in cultuur en onderzochten de psychotrope effecten.
Psilocybe of Kaalkopje
De meeste gegeten hallucinogene paddenstoelen in Mexico behoren tot het geslacht Psilocybe of Kaalkopjes. Onder leiding van Hofmann, de ontdekker van de drug L.S.D., isoleerden biochemici in het Zwitserse Sandoz laboratorium als eersten de psychotrope stoffen uit de Psilocybesoorten. Dit resulteerde in de beschrijving van psilocybine en psilocine, de eerste in de natuur gevonden scheikundige stoffen met een indolkern. De sterke gelijkenis die deze stoffen vertonen met serotonine – een neurotransmitter die een rol speelt bij de biochemische werking van de hersenen – verklaart de psychotrope effecten die optreden bij inname van deze zwammen. Doses van 5-15 mg veroorzaken bij de mens bedwelming, slaapzucht, euforie of depressie, visuele en auditieve hallucinaties. Via deze paddenstoelen communiceren de Mexicaanse Indianen met de godenwereld, waarbij toekomstbeelden en visioenen worden opgeroepen.
De natuurlijke concentraties van psilocybine en psilocine in Psylocibesoorten variëren van 0.02 tot 1.5 % en kunnen ook binnen dezelfde soort sterk schommelen. De aanwezigheid van psilocybine en ook psilocine werd ondertussen ook al aangetoond in paddenstoelen uit andere geslachten zoals Stropharia en Panaeolus.
Heilig of heidens
De opheldering van de mysteries rond teonanacatl had als gevolg dat gedurende de volgende decennia het (vaak illegale) gebruik van diezelfde of nauw verwante hallucinogene paddenstoelen voor recreatieve doeleinden zich snel verspreidde in Noord-Amerika en West-Europa. In Mexico werden de traditionele ceremonies ontheiligd door 'toeristen'; de sjamaan Maria Sabina verklaarde dat het godenvlees 'teonanacatl' zijn sacrale kracht verloren had.
Larousse Paddestoelen Encyclopedie, Planten der goden (Schultes en Hofmann)
