Mijn hond wil niet spelen! Zo leer je het hem.

Hoe leuk is het om naar een hond te kijken die helemaal opgaat in een spelletje? Je zou denken dat elke hond het leuk vindt om te spelen, maar niets is minder waar. Er zijn honden genoeg die hun neus ophalen voor het speeltje dat je zojuist vol trots bij de dierenwinkel kocht. Een veel gestelde vraag binnen mijn praktijk voor gedragstherapie is: ‘Ik hoor van andere hondeneigenaren dat het belangrijk is voor een hond om te spelen. Kun je een hond leren spelen als hij daar zelf nooit zin in heeft?'

Spelen = strategie

Als we honden teveel vermenselijken, zijn we geneigd te denken dat ‘spelen’ voor een hond dezelfde functie heeft als voor kinderen. Dat het een ‘leuke’, ‘gezellige’ bezigheid is, waardoor ze leren op een sociale manier met andere kinderen om te gaan. Voor puppies heeft spel nog dezelfde betekenis als voor jonge kinderen. Puppies spelen om hun wereld te ontdekken, het versterkt de sociale binding binnen de roedel. Vanaf ongeveer 12 weken wordt spelen echter een serieuze zaak. Spel wordt dan ingezet om bepaalde doelen te bereiken. Een heel belangrijke functie van spel is het bepalen van de rangorde binnen de roedel. Niet alleen de plaats wordt vastgesteld, de hond probeert door spelen actief zijn eigen sociale status te verbeteren. Spel is daardoor een sociale strategie!

Moet een hond spelen?

Sommige honden brengen wel honderd keer een balletje naar je terug. Andere honden stuiven als een dolle stier achter het balletje aan, om er vervolgens hard mee vandoor te gaan. En dan is er nog de categorie die denkt: ‘ga jij dat balletje maar lekker zelf halen’. Je zou kunnen denken: ‘Die van mij wil niet, waarom zou ik hem dwingen?’ Met die gedachte is niets mis. Een hond hoeft niet perse te spelen om een gelukkig leven te kunnen leiden. Als je tenminste voldoende andere dingen onderneemt om het leven van je hond te verrijken en hem lichamelijk en geestelijk te prikkelen. Samen trainen met je hond is bijvoorbeeld een manier om met je hond bezig te zijn. Door met je hond te trainen geef hem aandacht in ruil voor een bepaalde prestatie. Daarmee voldoe je aan de regels van strategiebepaling en verstevig je de baas-hond relatie. Maar spel kun je ook uitstekend gebruiken voor versteviging van die relatie. Spelen is dus geen noodzaak, maar het biedt je een leuk alternatief om aan strategiebepaling binnen de roedel te doen en hem tegelijkertijd fysiek en mentaal uit te dagen.

Belangrijke ’spelregels’

• Kies een veilige omgeving om te spelen, vermijd gladde vloeren, beton en asfalt als ondergrond
• Speel nooit nadat de hond net heeft gegeten. De volle maag kan gaan kantelen en dat is levensbedreigend.
• De spelboog is het begin van alle spel. De hond zakt door de voorpoten en houdt zijn achterste in de lucht, druk kwispelend en soms blaffend. Met deze houding geeft hij aan dat hij 'in' is voor een spelletje.
• Ga niet altijd in op de uitnodiging van je hond om te spelen als hij met een speeltje in zijn bek naar je toekomt. De roedelleider bepaalt over het algemeen het begin en einde van het spel. Negeer je hond als hij met een speeltje in zijn bek naar je toe komt. Wacht tot hij wegloopt en het speeltje ergens laat vallen. Bedenk op dat moment ‘spontaan’ dat je een spelletje wilt doen en pak het speeltje zelf op. Op deze manier maak je toch gebruik van zijn speelse bui, maar laat jij leidersgedrag zien door zelf het initiatief te nemen voor het spel. Subtiel, maar doeltreffend!
• Wees kritisch op de speeltjes die je gebruikt: geen scherpe randen en kleine onderdelen die los kunnen komen.
• Stop op het hoogtepunt van het spel. Wacht niet tot de hond het speeltje links laat liggen. Gaat hij het balletje meestal maar drie keer halen en laat hij het de vierde keer gewoon liggen? Gooi dan maar twee keer en stop op het hoogtepunt. Hij zal de volgende keer net wat meer ‘eager’ zijn om te spelen, waardoor hij zich ook steeds langer op het spel zal kunnen concentreren.
• Ruim het speeltje na afloop altijd op, laat het niet in huis liggen. Zo houd je het bijzonder voor je hond. Zodra jij het speeltje uit de kast pakt, zal hij zich vrolijk bij je melden!

Leren spelen in drie stappen

Een hond die geen interesse heeft in spelen, heeft dit waarschijnlijk nooit geleerd. Gezien de belangrijke functie van spel in de baas-hond relatie, is het zeker de moeite waard je hond dit te leren. Nicky Gootjes beschrijft in haar boekje: ‘Samen spelen met je hond’ een leuke trainingsmethode:

Stap 1

Neem een voorwerp waarin je iets lekkers kunt doen, bijvoorbeeld een oude portemonnee. Eerst ga je hier in je eentje mee spelen. Doe of het héél interessant is, speel ermee, gooi de portemonnee in de lucht, snuif eraan en wees vrolijk. Toont de hond interesse? Loop dan met het speeltje weg en ruim het op.

Stap 2

Herhaal stap 1 een paar keer per dag, een paar dagen lang. De hond krijgt het speeltje gedurende deze dagen niet, hij mag alleen maar kijken hoeveel plezier jij ermee hebt. Na een paar dagen zal hij erg gretig zijn!

Stap 3

Doe nu iets heel lekkers in de portemonnee (dat kan een stukje kaas of worst zijn. Dat ruikt heerlijk voor de hond, waardoor hij er meer moeite voor wil doen dan voor een gewoon brokje. Begin een nieuwe oefening daarom altijd met iets extra lekkers en ga daarna pas over op gewone brokjes). Speel weer met de portemonnee en wanneer de hond er verlangend naar kijkt, leg je de portemonnee plotseling op de grond. Zodra de hond eraan snuffelt, beloon je hem uitbundig. Pak de portemonnee weer op, trek er samen even aan en geef hem heel nadrukkelijk iets lekkers uit de portemonnee. Daarna leg je de portemonnee weer weg. Houd de spelmomenten kort, zodat je hond er altijd naar blijft uitkijken. Je zult merken hoe snel hij achter een speeltje aan zal gaan, om het weer snel naar je terug te brengen, in ruil voor iets lekkers!

Zoek naar materialen die je hond graag in zijn bek heeft. Voor de ene hond is dat iets zachts en voor de andere is dat iets van rubber, een stok of een speeltje met een piepje. Het hoeft geen kostbaar speeltje te zijn, het kan gewoon een balletje in een oude sok zijn. Het gaat erom dat het voor je hond voldoende aantrekkingskracht heeft. Laat een hond nooit met speelgoed alleen. Pas het speelgoed aan de kracht van zijn gebit aan. Is je hond een echte ‘sloper’, dan zijn er speeltjes in de handel van extra sterk materiaal.

Veel speelplezier!

Nicky Gootjes – Samen spelen met je hond