Targettraining betekent eigenlijk niets meer dan dat je de hond een ‘doel’ laat aanraken met zijn neus, waarna hij beloond wordt. Deze training heeft als doel je hond direct te laten focussen op één bepaald punt, het target. Je kunt je hond met deze training vele leuke dingen leren. Maar je kunt deze training ook gebruiken als je hond onderweg erg gericht is op andere honden of als je hond ‘vast zit’ in bepaald ongewenst gedrag (zoals bijvoorbeeld aanhoudend blaffen). Dan is het een interessant middel om zijn aandacht hiervan onmiddellijk af te leiden.
Of hij nu wil spelen, vechten, verdedigen of aandacht wil trekken, maakt niet zo veel uit. Het gaat erom dat jij het niet wenst op dat moment. Door een target te maken, kun je de hond al bij de lichtste aanzet tot ongewenst gedrag bij de les brengen met het commando ’touch’. Je geeft hem hiermee iets concreets om zijn focus te verleggen. Hoe je dit de hond leert, lees je in dit artikel. Het trainen met een target is niet iets voor beginners. Het is raadzaam dit te doen bij een hondenschool die deze training in hun programma heeft of samen met een trainer-gedragstherapeut aan huis. Zelf gebruik ik de targettraining bij het aanleren van doggydance oefeningen bij mijn hond. Als gedragstherapeut gebruik ik targettraining vaak bij baasjes die problemen hebben met het uitvallen van hun hond naar andere honden of bij honden die angstig of snel afgeleid zijn. En als opleider van hulphonden, gebruik ik targettraining om de hond te leren bepaalde knoppen in te drukken met zijn neus (lichtknoppen, liftknoppen, alarmknoppen). Targettraining is een leuk en effectief middel bij het aanleren van nieuw gedrag en het afleren van ongewenst gedrag.
Hoe maak je een target?
De zogenaamde ‘targetstick’ wordt het meest gebruikt voor targettraining. Targetsticks zijn verkrijgbaar in de dierenspeciaalzaak, maar je kunt ook zelf een stokje maken. Je kunt het uiteinde van het stokje een kleurtje geven of er een balletje aan vastmaken, zodat het als het ware een ‘aanwijsstok’ voor je hond wordt. De targetstick wordt wereldwijd ook gebruikt bij het trainen van dolfijnen, olifanten, apen en vele andere dieren. Als je het niet prettig vindt om steeds een stokje te moeten meenemen, kun je ook je handpalm gebruiken als target. De hond leert dan met zijn neus je handpalm aan te raken op commando. Het belangrijkst is dat het voor je hond een fantastisch spelletje wordt om op commando het ‘target’ met zijn neus aan te raken (en hiervoor een beloning te krijgen!).
Targettraining in combinatie met clickertraining
Het trainen met een target gaat sneller met behulp van de clicker. Het principe van de clicker heb ik uitgelegd in mijn artikel ‘de voordelen en nadelen van clickertraining’. Omdat je de clicker kunt gebruiken op het moment dat de hond met zijn neus het target aanraakt, leert hij heel snel wat de bedoeling hiervan is. Hij zal na enkele keren uit zichzelf het target gaan aanraken, omdat hij weet dat er dan een click en iets lekkers volgt. Het trainen met de clicker is dus een voordeel, maar geen voorwaarde. In plaats van de clicker kun je ook trainen met een speciaal woordje. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het woordje ‘OK’ of ‘Goed’, gevolgd door iets lekkers, elke keer dat hij met zijn neus het target aanraakt. In plaats van de click, gebruik je dus een woordje, dat net zo krachtig kan zijn, mits je dit woordje alleen gebruikt voor het duiden van goede prestaties. Zou je bijvoorbeeld het woordje ‘Braaf’ gebruiken, dan heeft dat meestal niet zoveel impact, omdat de meeste baasjes dit woordje te pas en te onpas gebruiken.
Targettraining in vier fasen
Fase 1: Leer hem het target met zijn neus aan te raken
Je houdt het target (stokje of hand) voor de neus van je hond en maakt een kleine beweging van zijn neus vandaan. De hond zal in ieder geval nieuwsgierig naar je target kijken, maar er vermoedelijk ook aan snuffelen. Je kunt dit proces indien nodig versnellen door de target even over een stuk kaas te strijken, zodat er een lekker luchtje aan zit, waar je hond graag aan snuffelt. Zodra de hond met zijn neus de target aanraakt, krijgt hij een click, gevolgd door iets lekkers. Let er wel op dat de beloning -nu je de hond iets heel nieuws aan het leren bent- echt héél lekker moet zijn. Hij moet zich immers inspannen om te begrijpen wat de bedoeling is en daar mag best iets tegenover staan.
Fase 2: Koppel een commando aan het aanraken van het target
In fase 1 moest de hond uit zichzelf ontdekken dat het aanraken van het target hem iets leuks/lekkers oplevert. Pas wanneer de hond begrijpt dat hij het plekje met zijn neus moet aanraken, plak je er een commando aan. ‘Target’ is goed, ‘touch’ is goed, ieder woord is goed, mits je het woord alléén op dat moment en voor dat doel gebruikt. Je gebruikt het commando op het moment dat hij met zijn neus het target aanraakt, zodat hij leert dat het woordje ’touch’ en het aanraken van het target bij elkaar horen. Pas wanneer je hond op het commando ’touch’ enthousiast het target aanraakt, ga je door naar fase 3. Let op: als je het commando meerdere keren moet herhalen om hem het target aan te laten raken, ben je te snel gegaan in fase 1 en moet je nog even doorgaan met het commando gelijktijdig te geven met het aanraken van het target. Denk ook eens na over de beloning die je gebruikt. Vindt de hond deze lekker genoeg? Wil hij er echt voor werken?
Fase 3: Laat de hond steeds meer moeite doen om het target aan te raken
Om zijn motivatie verder te vergroten, ga je de oefening uitdagender maken. Hij moet er immers alles voor over hebben om met zijn neus het target aan te raken. Houd het target wat verder van de neus van de hond vandaan, zodat hij een poot moet verzetten om erbij te komen. Gaat dat goed, dan zorg je ervoor, door zelf even te lopen, dat hij zelfs een paar stappen moet doen om bij het target te komen. En zo bouw je de macht van het target op. In deze fase ga je merken wat de voor- en nadelen zijn van bepaalde targets. Gebruik je je hand als target, dan kun je het target niet verder weg houden dan je arm lang is. Gebruik je echter een targetstick, dan kun je die bijvoorbeeld in een flesje zetten en het flesje overal in huis wegzetten. Zo wordt het voor de hond een heerlijk spelletje, om op het commando ‘touch’ het hele huis af te zoeken naar het bekende stokje, het aan te raken en terug te hollen naar de baas om zijn lekkers op te halen. Ik gebruik daarom altijd de targetstick bij het afleren van overmatig blaffen bij de deurbel (de hond gaat, bij het horen van de voordeurbel heel hard op zoek naar het targetstokje, in plaats van direct blaffend naar de voordeur te rennen). Bij het afleren van uitvalgedrag naar andere honden, kan het gebruiken van de handtarget weer gemakkelijker zijn, omdat je dan geen stokje in je hand hoeft te houden en je hand een heel natuurlijk hulpmiddel is. Voor het trainen van hulphonden gebruik ik juist weer een ‘post-it’ briefje, dat ik vervolgens op de lichtknop plak. Zo leer ik de hond op een leuke, speelse manier het licht aan en uit te doen. Bedenk dus eerst goed waarvoor je targettraining wilt inzetten, alvorens je besluit welk target je gaat gebruiken.
Fase 4: Voer zijn motivatie nog verder op
Wanneer je fase 3 goed hebt uitgevoerd, ben je op de goede weg. Je kunt de motivatie van de hond nog verder opvoeren, door over te gaan op intervalbeloning: steeds meer gedrag vragen voor een click en niet steeds met hetzelfde belonen. Zo gaat je hond steeds meer zijn best doen, omdat hij wil werken voor de lekkerste beloning! Op deze manier kun je de aandacht van je hond voor andere, ongewenste dingen, ombuigen naar de target.
Wanneer je nog niet eerder met een target hebt getraind is het goed dit samen te doen met een trainer, die precies weet hoe je deze training opbouwt en hoe je targettraining kan inzetten voor het doel dat je wilt bereiken. Het succes van targettraining hangt af van de ‘funfactor’ die jij erin weet te brengen. Targettraining moet voor de hond een feest, een spel zijn. Hij moet het leuk vinden om de target aan te raken in ruil voor aandacht of iets heel lekkers. Zorg voor veel verschillende beloningen, click op onverwachte momenten en ervaar wat een hond allemaal kan leren met behulp van deze training!
