In de maanden oktober en november 2011 opent Amsterdam haar deuren voor Brazilië. Het Brasil Festival tovert de wereldstad voor twee maanden om tot een smeltkroes van tal van creatieve uitingen. Zo is er streetart te bewonderen bij Caramundo, is er een theatervoorstelling in de Stadsschouwburg en wordt in de Openbare Bibliotheek de film ‘Orfeo Negro’ vertoond. Het concert Toots Thielemans & his Brazilian Friends op woensdag 5 oktober in het Concertgebouw kan echter al gelden als een van de hoogtepunten van het festival.
Brazilië heeft een bepaalde aantrekkingskracht. Als ver en exotisch land lijkt het onbereikbaar. Het immense land telt ruim 200 miljoen inwoners, maar nieuws over Brazilië bereikt ons nauwelijks. De rijke muziekcultuur van het land bereikt ons gelukkig wel. Soms lijkt het alsof deze cultuur als het ware het Braziliaanse levensritme in al haar passie, pijn en mystiek in klanken verwoordt.
Feestmuziek
De vier Braziliaanse vrienden openen het eerste deel van het concert met een klassieker: ‘Bananeira’. Pianospeelster Eliane Elias gaat geheel op in de muziek, gitarist Oscar Castro-Neves volgt haar met kinderlijke vreugd en wordt bijgestaan door bassist Marc Johnson en percussionist Airto Moreira. Een betere start van een concert kun je je als concertbezoeker niet wensen, want het brengt je meteen in Braziliaanse, feestelijke stemming. De groep weet de stemming erin te houden. Moreira laat tijdens een solo een knap staaltje van percussiespel zien en leidt zijn spel vol humor met een simpel plastic fluitje naar het carnaval van Rio de Janeiro. Na dit opzwepend solospel volgt een rustig nummer, zo prachtig gebracht door Elias dat het voor rillingen zorgt.
Het feest is niet compleet zonder Toots Thielemans zelf. Ietwat moeizaam komt hij het podium op, wat het publiek des te meer de gelegenheid geeft hem met een staande ovatie te ontvangen. Al bij aanvang van het concert is het publiek meegedeeld dat Thielemans niet het gehele concert zal meespelen, ook omdat het festival nu eenmaal in het teken staat van Brazilië.
Ontroerende muziek
De 89-jarige begroet zijn vrienden op de meest aandoenlijke manier: met een zoen op hun voorhoofd. Hij legt zelf uit dat zij vrienden voor het leven zijn. In samenwerking met onder andere Castro-Neves en Elias heeft hij in 1992 en 1993 de cd's Brasil project I en II opgenomen. Thielemans is dus welzeker geïnspireerd door de Braziliaanse muziekcultuur.
Al is Thielemans niet meer de jongste, hij bespeelt de harmonica nog steeds met flair, een passie die nooit dooft. Hier en daar zie je hem twijfelen, zo zegt hij na het spelen van Chico Buarque’s ‘Joana Francesa’: “Alles in’t kopke…ik mag mijzelf feliciteren voor het herinneren van sommige van deze melodieën. Ik speel ze niet zo vaak.”
In de ruime twee uur dat de vijf vrienden spelen, weten ze op de indrukwekkende manier meerdere zintuigen aan te spreken. Ze zijn zo op elkaar ingespeeld dat hun samenspel een genot is om te zien en om naar te luisteren, maar zeker ook te voelen. Rillingen lopen over je rug bij het zien van dit samenspel; Thielemans communiceert zijn liefde voor de groep op meerdere manieren en dat is ronduit ontroerend. Soms wil je je ogen sluiten en je laten meeslepen naar de kleine Braziliaanse stegen waar de bossanova klinkt, maar het lukt niet omdat je te veel van het schouwspel op het podium zou missen.
Muziek om niet te missen
Toots Thielemans & his Brazilian Friends is niet te missen. Samen zijn zij nog te bewonderen in Flagey, Brussel op 29 oktober en 30 oktober in Borgerhout/Antwerpen in De Roma. Meer informatie kunt u vinden op de website van Toots Thielemans zelf.
Ook kunt u nog genieten van meerdere fantastische concerten en activiteiten binnen het Brasil Festival in Amsterdam. Deze vindt u hier.
Overigens staat Europalia dit jaar ook in het teken van Brazilië. Europalia is een internationaal festival dat zich om de twee jaar richt op een land en haar cultuur. Als festival heeft het zijn basis in Brussel, waardoor er veel activiteiten in België worden georganiseerd. Daarnaast organiseren ook buurlanden activiteiten rondom het thema van Europalia.
De Braziliaanse muziek is dus dit jaar zeker niet te missen!
