Elk jaar op vijf november viert de Engelse bevolking een kinderfeest, waarbij honderden stropoppen in vlammen opgaan om de man te herdenken die door sommigen beschouwd wordt als één van de grootste criminelen uit de Engelse geschiedenis en die door anderen gezien wordt als een held. Guy Fawkes.
Remember, remember the fifth of November,
the gunpowder, treason and plot,
I know of no reason, why the Gunpowder Treason,
should ever be forgot
Remember, remember the fifth of November
De Engelse nationale feestdag 'Guy Fawkes Day' wordt gekenmerkt door het afsteken van grote hoeveelheden vuurwerk door met name kinderen. Met zelfgemaakte stropoppen gaan zij de dagen voorafgaand aan het feest langs de deuren, vragend om 'a penny for the guy', die Guy Fawkes moet voorstellen: een Engelsman die in het jaar 1605 medeplichtig was aan een mislukte poging om het parlementsgebouw in Londen op te blazen. Het opgehaalde geld wordt gebruikt om het vuurwerk te kopen dat de nacht voor vijf november, 'Bonfire Night' genaamd, wordt afgestoken. De stropoppen worden de volgende dag verbrand op door het hele land verspreide vreugdevuren.
The gunpowder
Het is het jaar 1604. Een groepje opstandelingen onder leiding van Robert Catesby besluit een einde te maken aan het leven van de protestantse koning van Engeland, Jacobus I. Ook zijn familie en een groot deel van de Engelse aristocratie behoort bij de aanslag om te komen. Er gaat echter iets mis: de koning wordt gewaarschuwd en geeft meteen bevel het in Londen gelegen parlementsgebouw te doorzoeken. In de kelder wordt een man met een grote hoeveelheid buskruit aangetroffen. Guy Fawkes wordt opgepakt en na langdurig te zijn gemarteld, veroordeeld tot ophanging en vierendeling. Wanneer Guy Fawkes samen met zes andere samenzweerders wordt geëxecuteerd heeft Catesby zich al uit de voeten gemaakt.
Treason
De katholieke samenzweerders hadden als doel het protestantse regime van Jacobus I omver te werpen. Aangezien in het parlementsgebouw ook rooms-katholieken aanwezig zouden zijn op het moment van de aanslag besloten de samenzweerders hun katholieke 'bondgenoten' anonieme waarschuwingsbrieven te sturen. Een goed bedoelde actie, maar met een slechte afloop. Eén van de gewaarschuwde rooms-katholieken, William Parker, besloot de koning te waarschuwen en hiermee de katholieke samenzweerders te verraden.
And plot
Catesby's poging om het parlementsgebouw op te blazen staat bekend als 'the Gunpowder Plot', in het Nederlands 'het buskruitverraad' genoemd. Catesby, het brein achter de misdaad, is echter nooit opgepakt of vervolgd: met de executie van Guy Fawkes was de zaak afgerond en de dader bestraft, werd gedacht. Deze Guy Fawkes echter, ook wel bekend als Guido Fawkes, was slechts één van de samenzweerders, die door Catesby werd benaderd vanwege zijn militaire kennis en ervaring met explosieven. Door de jaren heen is Guy Fawkes in Engeland uitgegroeid tot een nationale bekendheid die elk jaar op vijf november samen met het buskruitverraad herdacht wordt.
In 2006 kwam de door James McTeigue geregisseerde film 'V for Vendetta' uit, waarin het buskruitverraad, geplaatst in een futuristische wereld, centraal staat. In plaats van Guy Fawkes wordt in de film gebruik gemaakt van het gemaskerde personage 'V', een rol vertolkt door James McTeigue. Deze heldhaftige hoofdrolspeler vecht in de film niet tegen het protestantisme, maar tegen een totalitair regime dat de bevolking onderdrukt. In zijn strijd wordt hij geholpen door mede hoofdrolspeelster Natalie Portman, die de rol van Evey Hammond speelt. De anonieme waarschuwingsbrieven en het daarop volgende verraad ontbreken in dit Gunpowder Plot : het buskruit wordt niet ontdekt en de aanslag op het Engelse parlementsgebouw slaagt.
