Een dwarslaesie kan diverse oorzaken hebben, maar wat is het precies en wat zijn de gevolgen? Hoe wordt de diagnose gesteld en wat kan eraan gedaan worden?
Bijna iedereen heeft weleens van een dwarslaesie gehoord. Maar wat is een dwarslaesie precies?
Eenvoudig gezegd is een dwarslaesie een onderbreking in de zenuwbanen van het ruggenmerg. Deze onderbreking kan compleet of incompleet zijn. Door deze onderbreking kunnen bepaalde signalen vanuit de hersenen die zorgen voor aansturing van bepaalde lichaamsdelen, niet meer doorgegeven worden.
Welke lichaamsdelen niet meer aangestuurd worden is afhankelijk van de plaats van de onderbreking van de zenuwbanen. Simpelweg kan gesteld worden dat hoe hoger in het ruggenmerg deze onderbreking plaatsvindt, des te meer gevolgen het heeft voor het functioneren van het lichaam. Bij een persoon met een dwarslaesie in een of meerdere nekwervels zijn beide armen en benen verlamd, terwijl iemand die een dwarslaesie aan de onderste rugwervels heeft, nog wel in staat zal zijn om zijn armen te bewegen.
Er zijn verschillende oorzaken van een dwarslaesie, onder te verdelen in traumatisch en niet-traumatisch.
Onder traumatische oorzaken vallen o.a.: een ongeval, een operatie of geweld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het duiken in een ondiep zwembad of een operatie aan de rug waarbij de zenuwbanen doorgesneden worden.
De niet-traumatische oorzaken zijn: een infectie, tumor, stoornissen in de bloedvatvoorziening of aangeboren afwijkingen.
Hoe wordt de diagnose voor een dwarslaesie gesteld?
Bij het vermoeden van een dwarslaesie wordt uiteraard allereerst rontgenfoto’s gemaakt. Op deze manier kunnen eventuele afwijkingen aan het ruggenmerg vastgesteld worden. Nadat is vastgesteld dat het inderdaad om een dwarslaesie gaat, wordt door middel van tests op het gebied van gevoeligheid (sensibiliteit) en beweeglijkheid (motoriek) gekeken om wat voor soort dwarslaesie het gaat.
Afhankelijk van de testresultaten is de dwarslaesie onder te verdelen in een bepaalde klasse. Deze classificatie luidt als volgt:
A= Compleet: afwezige motoriek en sensibiliteit.
B= Incompleet: afwezige motoriek, maar aanwezige sensibiliteit.
C= Incompleet: aanwezige motorische activiteit onder het laesieniveau.
D= Incompleet: krachtigere aanwezige motorische activiteit onder het laesieniveau.
E= Normaal: normale motoriek en sensibiliteit.
De gevolgen van een dwarslaesie zijn over het algemeen enorm. Niet alleen is de gevoeligheid en beweeglijkheid aangetast, tevens is een dwarslaesie van invloed op de organen en andere delen van het lichaam. Bij een dwarslaesie van de bovenste wervels bijvoorbeeld, wordt de ademhaling beinvloed. Het middenrif dat er grotendeels voor zorgt dat we kunnen ademen en de bijbehorende hulpspieren voor de ademhaling kunnen niet meer aangestuurd worden, hetgeen wil zeggen dat een normale ademhaling niet of verminderd mogelijk is. De blaasfunctie is gestoord waardoor men niet meer zelfstandig kan plassen. Ook heeft iemand met een dwarslaesie geen controle meer over zijn darmen hetgeen incontinentie tot gevolg heeft. Omdat iemand met een dwarslaesie niet of minder goed kan bewegen bestaat het gevaar van doorligplekken. Waar iemand zonder deze aandoening tijdens zijn slaap meerdere keren draait zodat er geen constante druk op een bepaald deel van het lichaam komt, kan iemand met een dwarslaesie dit niet. Tevens kunnen problemen met slikken of de spijsvertering voorkomen met alle gevolgen van dien. Dit zijn slechts enkele van de aandoeningen waarmee iemand met een dwarslaesie te maken krijgt. Helaas is de lijst veel groter.
Kortom gezegd zal iemand met een dwarslaesie in mindere of mindere mate, altijd hulpbehoevend zijn.
De behandeling van een dwarslaesie omvat meerdere disciplines. Allereerst is er fysiotherapie. Hierbij wordt zoveel mogelijk geprobeerd om middels oefeningen en massage zoveel mogelijk van de verloren functies terug te krijgen. In een revalidatiecentrum wordt iemand met een dwarslaesie geleerd om zo goed mogelijk voor zichzelf te kunnen zorgen. Door middel van een operatie kan ervoor gezorgd worden dat druk op het ruggenmerg verlicht wordt.
Een volledig herstel van een complete dwarslaesie behoort nog niet tot de mogelijkheden.
