Waarom zien we er in de vroege jaren jong uit en volgt daarna het ouder worden met rimpels, problemen met lopen, pijn en nog veel meer klachten die bij het ouder worden horen. Waarom worden we oud en kunnen we niet eeuwig jong blijven?
Wat gebeurt er bij het ouder worden?
Wanneer je wat ouder wordt, merk je het vanzelf: het hele lichaam wordt minder flexibel. Dit zijn niet alleen de gewrichten, maar ook de organen en bloedvaten. Doordat de bloedvaten minder flexibel zijn, zetten ze minder uit als er bloed doorheen stroomt. Het bloed wordt met net zoveel kracht, door een kleinere opening geduwd waardoor de bloeddruk stijgt.
Voorbeeld 1: wanneer er in de supermarkt 4 kassa’s open zijn en er 60 klanten per uur worden geholpen, heeft elke kassa 4 minuten tijd per klant (60/4 = 15 klanten per kassa; 60 minuten in een uur/15 klanten = 4 minuten per klant). De leidinggevende van de supermarkt vindt het overdreven dat er 4 kassa’s open zijn met zo weinig klanten en besluit om er 2 te sluiten. De overige 2 kassa’s krijgen daardoor 2 keer zo veel klanten in dezelfde tijd. Per klant hebben ze dan nog maar 2 minuten in plaats van 4 minuten.
Met bloeddruk werkt het hetzelfde. Evenveel bloed moet door de bloedvaten, maar er is minder ruimte dan eerst, dus word het bloed er sneller doorheen geduwd. Het gevolg is een stijgende bloeddruk.Een stijgende bloeddruk kan negatieve gevolgen hebben. Zo kan het bijvoorbeeld schade aan de nieren brengen. De nierfunctie zal dan dalen.
Minder actief
Niet alleen spieren, maar ook organen worden met het ouder worden minder actief.
Voorbeeld 2: De kassa’s zijn alle 4 open, maar er zijn minder klanten in de winkel. In plaats van 60 klanten zijn er nu nog maar 30. De vier kassa’s hebben nu heel veel tijd om de klanten te helpen, maar eerder hebben we gezien dat het gemakkelijk met 2 kassa’s kan en 4 man personeel kost nu eenmaal meer dan 2 man personeel. De manager wil personeelskosten besparen en stuurt dus 2 man naar huis.
Alle cellen van ons lichaam hebben energie nodig om in leven te blijven. Als we een cel niet gebruiken, maar wel energie geven, gaat deze energie verloren. We hebben er immers niets aan gehad. Om die energie niet verloren te laten gaan, laat het lichaam onnodige cellen afsterven. Dit ouder worden gebeurt in alle organen in het lichaam. Lever, longen, nieren, maar ook de hersenen waardoor de functie afneemt. Een nieuwe taal leren, is veel moeilijker als je wat ouder bent dan wanneer je jong bent.
Hoe snel wordt je ouder?
Hoewel dit per persoon veel kan verschillen neemt tussen je 20ste en je 80ste de functie van het lichaam af met ongeveer 60%. In het begin gaat de afname in functie in een rechte lijn. (elk jaar neemt de functie van het lichaam ongeveer gelijk af.) Rond je 70ste/80ste neemt de functie vaak exponentieel af. Sommige mensen worden sneller oud dan andere, waarom dit zo is, is onbekend. We hebben er wel enkele theorieën over.
Theorieën van het ouder worden
Programma theorie: Deze theorie zegt dat er een maximaal aantal keren is dat een cel kan delen. Als we dan kijken naar het voorbeeld, dan sluiten de kassa’s niet vrijwillig, maar heeft de manager gewoon niet genoeg mensen om 4 kassa’s open te houden. Dit betekent ook dat ouder worden erfelijk is!
Cel senescence theorie: Deze theorie zegt eigenlijk dat we op de aarde zijn om ons voort te planten en dat de rest niet belangrijk is. Of we ons voorplanten hangt af van ons uiterlijk en gedrag voordat we ons voortplanten. Als we daarna snel aftakelen (lees: ouder worden), maakt dat niet uit. We hebben ons immers al voortgeplant. Een bewezen voorbeeld hiervan zijn de telomeren in een cel. Telomeren zijn uiteinden van het DNA, bij het kopiëren worden deze iedere keer een klein beetje korter. Wanneer ze te kort zijn, kan de cel niet meer delen. (Er zijn cellen die dit wel kunnen doordat ze de telomeren weer aangroeien met behulp van telomerase)
Pleiotropic gentheorie: Genen zijn niet ons hele leven actief. Bepaalde genen worden pas aan- of uitgezet in een later deel van ons leven. Tenminste, dat is wat deze theorie zegt. Ouder worden is het resultaat van het aan- of uitzetten van deze genen.
Free radicals theorie: Vrije radicalen zijn stoffen die in het lichaam worden gevormd. Deze stoffen zijn erg schadelijk en worden zo snel mogelijk opgeruimd. Het ouder worden, volgens deze theorie, is het resultaat van deze schade.
Error catastrophe theorie: Fouten zijn menselijk wordt wel eens gezegd. Wanneer cellen delen, kunnen ook foutjes ontstaan. Meestal worden deze foutjes opgeruimd, maar niet altijd. (Zo kan er bijvoorbeeld kanker ontstaan.) Ouder worden is volgens deze theorie het ophopen van verschillende foutjes.
Neuro-endocriene theorie: Volgens deze theorie is het ouder worden het gevolg van aftakeling van ons zenuwstelsel en de verschillende hormonen.
Wat denk ik?
Ik denk dat het antwoord niet zo eenvoudig is als sommige theorieën je willen doen geloven. Waarschijnlijk is het een combinatie van verschillende theorieën. Met name de theorieën die zeggen dat het lichaam is gebouwd om zich voort te planten en dat foutjes zich opstapelen het ouder worden veroorzaken, spreken mij erg aan.
De gemiddelde leeftijd van de mens wordt bepaald door te kijken op welke leeftijd de helft van de mensen nog leeft. Ondanks dat dit veel is verhoogd in de afgelopen jaren, is de maximum leeftijd nog altijd niet hoger dan 122 voor de vrouwen en 115 voor de mannen. Misschien dat we ooit 150 jaar kunnen worden, maar dan zullen hart en vaat ziekten en kanker eerst overwonnen moeten worden.
