Tandplaque ontstaat tussen, rond en om de tanden. Dit kan leiden tot gaatjes en tandvleesontsteking op tanden en kiezen. Men kan dit verwijderen door middel van goed poetsen met roterende elektrische borstel en tandpasta.
Dagelijks onderhoud is onmisbaar voor het behoud van een goed en gezond gebit. Voor dagelijks onderhoud hebben we diverse hulpmiddelen en methodes ter beschikking zoals tandenborstel en tandpasta, floss (tandzijde of tanddraad), ragers (interdental brushes of interdentale borstels), tandenstokers, mondspoelmiddelen en fluoride. Alleen tanden poetsen is niet voldoende.
Er ontstaat tandplaque op, rond en tussen de tanden. Het weghalen daarvan moet regelmatig gebeuren, anders kunnen bacterien die in de tandplaque leven, gaatjes en tandvleesontsteking veroorzaken.
Je gebit onderhouden heeft als doel:
- het voorkomen of tegengaan van gaatjes (dit geldt vooral voor jonge mensen),
- het voorkomen of het helpen genezen van tandvleesproblemen (met name de leeftijdsgroep boven 25 jaar), bij deze leeftijdsgroep is de belangrijkste hoofdoorzaak gebitsverlies.
Floss
Met de roterende elektrische tandenborstel bereik je tegenwoordig een goed resultaat om tandplaque te verwijderen. De vlakken van de tanden en kiezen die tegen elkaar liggen, worden approximale vlakken genoemd. Met een tandenborstel is het moeilijk om deze approximale vlakken goed schoon te maken. Als de ruimten tussen de tanden en kiezen zeer smal zijn, dan maakt men gebruik van flossdraad, ook wel tanzijde genoemd. Werk hiermee voorzichtig om beschadiging van het tandvlees te voorkomen.
- vraag aan de tandarts of mondhygienist welke floss het meest geschikt is.
Tandenstokers
Is er voldoende ruimte en dat krijg je meestal als je ouder wordt, dan gebruik je tandenstokers. Een goede tandenstoker is driehoekig van vorm met een platte en een smalle onderkant. Hoe smaller de tandenstoker, des te meer plaatsen kunt u bereiken. Een tandenstoker heeft nog meer voordelen omdat je er gemakkelijker en sneller mee werkt dan met floss of tandzijde en de kans op beschadiging van tandvlees is kleiner.
Tip-1: Poets en stoker je tanden onder de douche, dit zijn een van de weinige rust-momenten op een dag.
Tip-2: Maak de tandenstoker van te voren nat, om te voorkomen dat deze versplinterd.
Ragers of spiraalborsteltjes
Als de tussenruimte bij de tanden zo groot zijn dat de tandenstokers erg gemakkelijk heen en weer te schuiven zijn, kun je ook flossen maar dat is tijdrovend. In dit geval kunt u beter een groter instrument gebruiken, omdat anders de tussenruimte niet voldoende kan worden gereinigd. Hiervoor kun je het beste ragers of spiraalborsteltjes gebruiken. Deze borsteltjes kunt u in vele vormen en afmetingen verkrijgen. Een te kleine reinigt te weinig en een te grote rager beschadigd tanden en tandvlees. Na gebruik kunt u de rager afspoelen met warm water en weer hergebruiken.
Mondspoelmiddelen
Deze middelen kunnen een aanvulling zijn op de normale mondhygiene (tandenpoetsen, gebruik van floss, tandenstokers en ragers). Er is een groot aanbod van mondspoelmiddelen in diverse samenstellingen (raadpleeg eerst uw mondhygienist alvorens u deze gaat gebruiken).
De meest gebruikelijke zijn:
- Chloorhexidinen
Ter voorkoming van tandplaque en tandvleesontsteking. (dit is enkel geschikt voor tijdelijk gebruik vanwege de ongunstige bijwerkingen)
- Fluoridemondspoelmiddelen
Voor mensen die (tijdelijk) extra fluoride nodig hebben, kunnen deze middelen een goede aanvulling vormen, op de normale dagelijkse gebitsverzorging.
- Middelen met plantenextracten en enzymen
Deze middelen hebben in de praktijk slechts een gering positief effect op het voorkomen van tandvleesontsteking.
- Peroxiden
Dit wordt alleen voorgeschreven bij kortdurende ontstekingen van het tandvlees of ter voorkoming van infecties na het trekken van een tand of kies.
- Fenolverbindingen
Volgens onderzoek draagt Listerine bij aan de vermindering van plaque en tandvleesontsteking. Bij Colgate-Plax is een matig effect op de vermindering van plaque aangetoond.
- Fluoride
Bij gebruik van fluoride kan men het glazuur van tanden en kiezen versterken en de kans op gaatjesvoming (het gevolg van tandplaque) verminderen. Daarnaast blijft effectieve verwijdering van de tandplaque met behulp van tandenbortels, floss, tandenstokers en ragers natuurlijk noodzakelijk. Fluoridegebruik is zonder meer aan te raden, de enige bijwerking is flurose, dat zijn bruin-witte vlekken of pitjes in de tanden en kiezen. De juiste dosering is dus belangrijk. Hiervoor gelden de volgende vuistregels.
Tandenpoetsen voor kinderen
Gebruik fluoridetabletjes totdat het kind gaat wisselen. Gewone tandpasta met fluoride werkt bij de allerkleinsten vaak niet goed, doordat ze bij het poetsen te veel tandpasta inslikken en te veel fluoride binnen kunnen krijgen.
Aanbevolen aanpak bij tandenpoetsen
- 0-1 jaar: een maal per dag poetsen met peutertandpasta,
- 2-4 jaar: twee keer per dag poetsen, met een fluoridehoudende peutertandpasta ter grootte van een erwt,
- 5-12 jaar: poetsen met een fluoridehoudende tandpasta ter grootte van een erwt.
Tandenpoetsen voor volwassen
Twee keer per dag zorgvuldig poetsen met een fluoridehoudende tandpasta is over het algemeen voldoende.
Tip: Over aanvullende maatregelen als spoelmiddel, fluoridegel of -lak kunt u het beste overleggen met de mondhygienist(e) of tandarts.
Het dagelijks onderhoud van je gebit
- met een roterende elektrische tandenborstel (of gewone tandenborstel), maak je de binnenkant, buitenkant en bovenkant van je tanden en kiezen goed schoon (dagelijks 1 of 2 maal is voldoende),
- gebruik een goede tandpasta die fluor bevat, b.v. Elmex. Voor wat extra fluor of bij gevoelige tandhalzen kunt u ook nog Elmex Gelee toepassen,
- gebruik floss , stokers of spiraalborsteltjes afhankelijk van de grootte van de ruimtes tussen je tanden en kiezen. Daarmee maak je de tussen-en achterzijde van de tanden en kiezen schoon, hetgeen bijna nog belangrijker is dan de buitenkanten. In tegenstelling wat menigeen denkt , kom je daar met je tandenborstel echt niet. Dagelijks 1 tot 3 maal toepassen.
Opmerking: De werking van mondspoelmiddelen is slechts beperkt. Deze vervangen niet het borstelen , flossen of stokeren.
Door de kennis en levenservaring van het onderhouden van het gebit heb ik dit artikel geschreven. Ik heb Google geraadpleegd voor een eventuele aanvulling/toevoeging.
