Naar de brugklas: hoe steunen ouders hun pubers?

Bij pubers die naar de middelbare school gaan, lijkt het een valkuil te zijn dat je als ouder te veel regelt. Dat is niet zo. Ogenschijnlijk heeft de puber alles onder controle, maar ondertussen vergeet hij (of zij) van alles. Wat gaat er in een puber om die naar het voorgezet onderwijs gaat? Hoe help je hem of haar?

Puberwereld op zijn kop

Leerlingen van groep 8 (ook wel 'Achtstegroepers' genoemd) gaan vaak van een kleine school naar een grote scholengemeenschap. Een minderheid van deze leerlingen krijgt in de onderbouw op een kleine dependance les. De kinderen krijgen bovendien vaak meer reistijd en zij zijn ineens niet meer de ‘grote leerlingen’ maar de ‘kleine leerlingen’ op school. Hun hersen- en hormoonontwikkelingen nemen een vlucht. Dat heeft grote invloed op hoe zij het begin van de brugklas ervaren en zich gedragen. Lichamelijke verschillen en ongemakken kunnen de overgang voor de toch al onzekere Achtstegroepers nog spannender maken (zoals borstvorming en ongesteldheid bij meisjes en acné bij jongens en meisjes).

Puberkamer

Een brugklasser brengt veel tijd in zijn kamer door. Stel het kind in groep 8 een 'room make over' in het vooruitzicht. Laat hem of haar kiezen op basis van een vantevoren af te spreken budget. Klus samen, in plaats van zijn kamer alleen op te knappen.

Brugklasdag

Veel voorbereidingen (vooral het kopen van schoolspullen) sneeuwen nogal eens onder in een dagje winkelen voor het gezin. Je kunt een speciale grote meisjes- of jongensdag houden met één van de ouders. Zo winkel je in alle rust. Eventueel sluit je die dag af met een (gezamenlijk) etentje.

Zwijgzame puber

Bij een kind dat op de basisschool zit kan je nog openlijk vragen naar hoe het in de klas gaat. Bij een puber is dat een gevoelig thema. Hierover laat hij vaak weinig los. Toch loont het om hierover geïnformeerd te blijven. De 'pikorde' in de eerste weken van het brugklasjaar is niet blijvend. Welke leerlingen 'stom'  of 'populair' zijn, kunnen net als dagkoersen wisselen. Veelal om redenen die voor volwassenen vaak om onduidelijke zijn . Wees subtiel, zoek je momenten samen om hem te bevragen, bijvoorbeeld tijdens klusjes of het wegbrengen naar een vereniging.

Brugklas: maar een beetje bijzonder

Ook al voelt het soms dat je de puber moet 'open wrikken', toch wil hij vaak heus wel praten. Problemen bespreekbaar maken bevordert zijn gevoel dat hij niet afwijkend is en dat iedereen dezelfde dingen tegenkomt.. En dat is toch al een lastig punt voor een puber.

Meer verantwoordelijkheid

Benoem dat het bij de puberleeftijd past om een eigen budget te hebben, maar dat er ook zaken zijn waarover je als ouder beslist. Het is beter om actief te vragen naar hoe klasgenoten dingen doen, dan het kind jouw wil op te leggen onder het mom van ‘zo doet iedereen dat’ met zakgeld, kleedgeld etc.

Nieuwe emoties

De puber maakt veel mee. Wees voorbereid op heimwee. Niet meteen in de eerste weken. Dan is alles nieuw. Het heimwee kan opspelen wanneer vermoeidheid en routine ontstaan. Voorkom echter dramatiseren. Ga serieus in op kwesties die het kind bij zichzelf in de omgang met anderen tegenkomt.

Social media

Pubers weten niet beter dan dat social media erbij horen. Besef dat het voor hen een wezenlijke manier is om sociale contacten op te bouwen en te onderhouden. Iets anders is natuurlijk dat het kind alléén maar achter zijn computer zit.

Lichaam

Wees zeker die eerste weken spaarzaam met ingewikkelde verklaringen vanuit de biologie van pubers, vooral waar het seksualiteit betreft. Ze zijn letterlijk aan het overleven. Indien nodig, kun je wat kennis wel gebruiken om hen gerust te stellen. Een klassieker is de puber die aan het begin van de brugklas zijn bed niet uit te krijgen is. Verwijt hem geen luiheid, want pubers hebben ander slaapritme en staan eigenlijk te vroeg op. Pas na een week of 7 vinden brugklassers een echt ritme. Wees daarover niet bezorgd. Sta toe dat hij af en toe te laat komt, maar wijs hem erop dat de consequenties (zoals nablijven en strafcorvee) voor hem zijn.

Onderschat ook niet de onzekerheid die ontstaat. Denk bijvoorbeeld aan meisjes die al veel borstvorming hebben tegenover meisjes bij wie dat minder snel gaat en hoe dat de status van de meisjes in de groep kan beïnvloeden.

Knuffel je puber binnen

Voor het eerst naar de brugklas: een grote fiets op de groei, een joekel van een schooltas en in de regen op weg. Dat doet wat met een ouder. Laat het kind merken dat jij het een belangrijk moment vindt. Zadel hem niet op met nog meer zenuwen door hem bijvoorbeeld overdreven uit te zwaaien, al helemaal niet in bijzijn van zijn vriendjes.

Steun je puber

Tenslotte: laat het kind blijken dat hij jouw onvoorwaardelijke steun heeft.

Bronnen: o.a. www.jmouders.nl, www.mijnpuber.nl