Uitstelgedrag is het kiezen voor plezier of succes op de korte termijn, terwijl de klus die geklaard moet worden pas op langere termijn iets oplevert. Je stelt de klus uit, elke dag weer. Het uitstellen van de klus wordt een probleem zodra de deadline nadert en je de taak nog niet uitgevoerd hebt. "Uitstelgedrag is de kunst van het bijhouden van gisteren en het vermijden van vandaag." Wayne Dyer
Waarom stellen we uit?
Het ligt in de natuur van de mens om dingen die hij/zij vervelend, saai, moeilijk of op dat moment nutteloos vindt, uit te stellen. Het kan zijn dat er geen directe beloning tegenover staat, wat maakt dat de taak niet interessant is. Mensen moeten van nature geprikkeld worden.
Andere oorzaken hebben.
Eén van de redenen waarom je een taak uitstelt kan te maken hebben met het niet weten hoe je jezelf een taak op moet leggen. Je verwacht van anderen dat zij je aangeven wanneer je met een taak moet beginnen. Als je dat tegen jezelf zegt, werkt dat niet. Dat je taken uitstelt kan ook een vorm van protest zijn. Je krijgt een taak van iemand opgelegd. Door de taak uit te stellen laat je eigenlijk zien dat je protesteert tegen het feit dat een ander zegt wat je moet doen.
Angst
Er kan ook angst achter zitten dat je een taak uitstelt. Misschien ben je bang dat je faalt bij het uitvoeren van de taak. Bang zijn om een beslissing te nemen kan ook achter het uitstelgedrag zitten. Door de taak uit te stellen, stel je automatisch de beslissing uit en ben je voor nu even ‘veilig’.
Lanterfanters
Sommige mensen worden bestempeld als ‘lanterfanters’ wanneer zij taken regelmatig uitstellen. Ze komen over als lui en niet taakgericht. Maar er kan best achter zitten dat ze de taak uitstellen, omdat de omvang van de taak hen intimideert. Misschien denken ze dat ze mislukken of zijn ze juist bang voor succes. Succes kan spannend of eng zijn, omdat er verandering aan te pas komt.
Omgaan met uitstelgedrag
Als je je uitstelgedrag aan wilt pakken, is het verstandig je dagelijkse bezigheden gedurende een week bij te houden. Noteer alle activiteiten die je verricht vanaf het moment van opstaan totdat je ’s avonds gaat slapen. Op die manier krijg je inzicht in je tijdsbesteding: hoeveel tijd besteed je dagelijks aan dingen die op dat moment prettig en leuk zijn, maar die er eigenlijk niet toe doen?
Deel je lange termijn-doelen op in een aantal kleinere, korte termijn-doelen, elk met een eigen deadline. Elk doel splits je vervolgens weer op in een aantal taken.
Denk rationeel
Emoties worden veelal bepaald door je gedachten. Structurele uitstellers lijken heel anders tegen zichzelf te praten, ze denken bijvoorbeeld dat het niet eerlijk is dat ze deze nare klus toebedeeld hebben gekregen. Of ze denken dat elke taak per definitie ‘leuk’ moet zijn. Door je houding en selftalk bewust te wijzigen, doorbreek je je niet-productieve gedragspatroon. Je neemt zo een realistische houding aan tegenover je taak.
Een aantal voorbeelden:
Je denkt:
Ik moet deze klus klaren.
Je vervangt het door:
Ik besluit deze klus te doen, het is mijn eigen keuze.
Je denkt:
Ik moet dit af krijgen.
Je vervangt het door:
Wanneer ga ik beginnen? Ik doe mijn best en kijk hoe ver ik kom.
Je denkt:
Deze klus is veel te groot.
Je vervangt het door:
Ik deel de klus op in kleinere taken.
Recreëer
Neem een weekoverzicht en markeer alle tijd die je wilt reserveren voor niet-werkgerelateerde activiteiten, zoals hobby’s, vrienden of uitgaan. Nu zie je hoe weinig tijd er feitelijk over blijft voor je taken. Je gaat zo inzien dat tijd verdoen in de uren die je hebt gereserveerd voor je taak een minder goede optie is.
Mensen die hun werk uitstellen, gaan er van uit dat je alleen aan een taak kunt beginnen als je gemotiveerd bent of vol inspiratie zit. Dat is niet rationeel, werk is nou eenmaal niet altijd leuk. Op een bepaald moment moet je gewoon aan de taak beginnen, of je nu inspiratie hebt of niet.
Een efficiënt hulpmiddel is het vijf-minutenplan. Je spreekt met jezelf af dat je gedurende vijf minuten geconcentreerd met de taak bezig gaat. Je zult zien dat je binnen die vijf minuten op gang bent gekomen.
Neem pauzes
Spreek met jezelf af hoe lang je geconcentreerd aan de taak gaat werken. Neem na die periode een korte pauze van vijf tot vijftien minuten. Doe wat leuks voor jezelf, neem een kop koffie of thee of haal een frisse neus.
Succes met het werken aan je taak!
Doe het vandaag! Stap voor stap je uitstelgedrag te lijf (2009)
Tanja van Essen en Henri C. Schouwenburg
Uitgeverij Lannoo
