Frankrijk is een republiek met ca. 58 miljoen inwoners. 9,1 miljoen daarvan wonen in Parijs. Frankrijk ligt ten zuiden van België en is daarnaast omringd door landen als Spanje, Italië, Zwitserland en Duitsland. Het land heeft een oppervlakte van 543.965 km².
Geschiedenis
Frankrijk is genoemd naar de Franken. De Franken kwamen uit Midden-Europa en gingen in de vijfde eeuw in Frankrijk wonen. Dit was een Germaans volk.
Het rijk van de Romeinen was uiteen gevallen en ze waren weggetrokken. De Franken heersten tot 895, daarna vestigden de Vikingen uit Scandinavië zich in het noorden van Frankrijk, in Normandië. Ze werden bekend als de Normandiërs. Later heersten de Engelsen over grote delen van Frankrijk. In de zestiende eeuw zijn zij verdreven, waarna de Franken 200 jaar aan de macht kwamen.
Karel de Grote was de machtigste koning van de Franken. Hij regeerde van 771 tot 814. Toen hij regeerde werd het Franse rijk steeds groter. Dit kwam doordat Karel de Grote delen veroverde van Spanje, Duitsland en Noord-Italië.
In 800 werd hij door paus Leo de II tot keizer gekroond. Hij woonde ook een tijd in Nijmegen. Die stad wordt nog altijd de Keizer Karel-stad genoemd. Na zijn dood werd het Franse rijk in drie delen gesplitst.
Nog een koning van Frankrijk was Lodewijk XIV, zijn bijnaam was de zonnekoning. Hij werd beschouwd als “de zon die Frankrijk verlicht”. Hij regeerde van 1643 tot 1715. Van Frankrijk maakte hij het machtigste land van Europa. Lodewijk verhuisde zijn hofhouding naar Versailles, in de buurt van Parijs.
Toen Lodewijk XIV was gestorven ging het slecht met Frankrijk. De gewone mensen waren arm en leden honger en met afschuw zag het volk hoe de koningen veel geld uitgaven aan dure feesten en oorlogen. Op 14 juli 1789 waren de mensen zo kwaad geworden dat ze de Bastille (een gevangenis in Parijs) bestormden. De revolutie was begonnen. Juist die gevangenis werd binnengevallen omdat daar veel tegenstanders dan de koning vast zaten. De bestormers stelden de verklaring van de mensenrechten op, hun spreuk was: “Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap”.
Op 14 juli wordt in Frankrijk nog altijd feest gevierd. Koning Lodewijk XIV werd namelijk onthoofd met de guillotine. In 1792 werd het land een republiek.
Het landschap
Frankrijk heeft veel soorten landschappen. Het varieert van vruchtbare bouwgrond in de rivierdalen tot de besneeuwde toppen van de Alpen en de Pyreneeën. De hoogste berg van Europa ligt in Frankrijk in de West-Alpen. Dit is de Mont Blanc (4807m). In het zuiden liggen de zandstranden. In het midden ligt het Centraal Massief. Dit heeft veel steile hoge kalkrotsen. In de Cevennen komen veel uitgedoofde vulkanen voor. De camarque is een uitmondt in de Middelandse Zee. Diy is een beschermd natuurgebied.
Parijs ligt in een laagte, het Bekken van Parijs. Bij Duinkerken heb je langs de kust duinen net als in Nederland. Bij Calais heb je witte kalkrotsten langs de kust en in Normandië en Bretagne is er graniet te vinden.
De steden
Van de Franse bevolking woont bijna 75% in de steden. Voorbeelden van grote steden zijn natuurlijk Parijs, Marseille, Lyon, Toulouse, Nice en Bordeaux. De meeste van deze steden zijn de middelpunten van handel, industrie en toerisme. Ais je naar deze steden kijkt zie je een mengelmoes van oude gebouwen, smalle straatjes, moderne flatgebouwen en kantoren. In veel stadscentra kun je lekker wandelen over brede lanen (boulevards) en door parken, want tegenwoordig zijn de binnensteden meestal autovrij. Aan de randen van de steden liggen de buitenwijken verspreid. Aan de kust of langs de rivieren liggen de grootste steden. Parijs is verreweg de grootste stad van Frankrijk. Hoewel de meeste fransen in steden wonen, loopt de groei van de bevolking daar de laatste tijd wat terug.
In de steden staan vaak oude gebouwen, vooral de middeleeuwse kathedralen vallen op. De monumenten en de gebouwen worden goed onderhouden en met strenge regels worden de binnensteden beschermd. Hoogbouw is niet overal toegestaan.
Veel mensen wonen in de buitenwijken van de stad. Om te werken moeten ze vaak elke dag naar het centrum reizen. Meer dan 25% van de werkende mensen in Frankrijk heeft een baan in de industrie: ze werken in fabrieken waar auto's, chemische producten, vliegtuigen, machines enz. worden gemaakt. Ook werken veel mensen in restaurants en cafés, als buschauffeur of bij de stadsreiniging.
In de Franse steden ontmoeten mensen elkaar vaak bij cafés op terrasjes. Op die terrasjes kun je eten drinken en praten. Ook kun je musea bezoeken of kunstgalerijen en bibliotheken. In alle steden zijn markten waar vers fruit en groente wordt verkocht. Supermarkten of hypermarkten (heel grote supermarkten) vind je meestal buiten de stad.
Parijs
Parijs is de hoofdstad van Frankrijk. Het is ook de grootste stad van Frankrijk en een van de meest bezochte steden van de wereld.
Dwars door de stad stroomt de rivier de Seine. In deze rivier ligt een eilandje, deze heet Lie de la Cite. Dit is het oudste deel van Parijs. Hier werd 2000 jaar geleden de stad gesticht door de Romeinen. De kathedraal de 'Notre Dame' staat op dit eilandje. Toen de stad Parijs steeds groter werd, werd er op allebei de oevers van de Seine verder gebouwd. De oorspronkelijke stadswal is allang verdwenen. Hij is vervangen door brede boulevards die tussen 1853 en 1870 werden aangelegd.
De rivier de Seine slingert door Parijs over een lengte van ongeveer 13 kilometer. De rivier verdeelt de stad in een linker- en rechteroever. De rechteroever is altijd het handelscentrum van de stad geweest. Op de linkeroever woonden en werkten veel studenten en schrijvers. De Sorbonne, de universiteit van Parijs, en de studentenwijk vind je ook op de linkeroever. Deze buurt noemt men al sinds de Middeleeuwen 'Quartier Latin', dat betekend Latijnse wijk. De leraren en de studenten spraken toen namelijk Latijn.
Het bestuur
Frankrijk is een republiek. De regering is democratisch gekozen. De president is de hoogste baas van het land en wordt voor 7 jaar gekozen. De president kan altijd worden herkozen. De president is degene die de minister-president benoemd. De minister-president, of premier is het hoofd van de regering en hij bepaald wie de ministers in het kabinet worden. Het parlement bestaat uit twee kamers.
De kantoren en de officiële verblijfplaatsen van de president, de minister-president en de verschillende ministeries staan allemaal in Parijs. Ze zijn allemaal ondergebracht in grote oude gebouwen. Twee voorbeelden:
- President Elysee – paleis
- Minister-president Matignon – huis
In Frankrijk heb je net als in Nederland provincies. Alleen heten ze in Frankrijk departementen. Een departement is iets kleiner dan een Nederlandse provincie. Ieder departement heeft een nummer en een naam op alfabetische volgorde. Er zijn 96 departementen. De nummers van de departementen vind je terug in postcodes en worden gebruikt op nummerborden van auto’s. Een stuk of vier, vijf departementen hebben samen een naam. Een erg bekende is lle–de-France, de streek waarin Parijs ligt.
Landbouw en de industrie
Meer dan de helft van de grondoppervlakte wordt in Frankrijk gebruikt voor de landbouw. Een vijfde van de uitvoer bestaat uit voedsel en landbouwproducten zoals runderen, schapen, pluimvee, varkens, vis en schaaldieren. Deze laatste worden de bij de westkust in de Middellandse Zee gevangen. De belangrijkste akkerbouwproducten zijn onder andere tarwe, gerst, haver en suikerbieten. De meeste tarwe wordt in de omgeving van Parijs en in het noorden verbouwd. Hier staan de grootste en rijkste boerderijen.
Ook wordt er veel fruit gekweekt, zoals druiven en appels. Frankrijk maakt ongeveer een kwart van alle wijn op de wereld, Italië maakt meer wijn. In Frankrijk worden ongeveer 400 verschillende soorten kaas gemaakt.
Naast de landbouw heeft Frankrijk veel grote ijzer- en staalfabrieken, autofabrieken en chemische fabrieken. Frankrijk is een van de belangrijkste industrie landen van de wereld. Franse goederen worden aan bijna alle landen verkocht. Frankrijk behoort tot de vijf landen van de wereld die het meest exporteren.
Frankrijk is erg trots op de TGV (Train Grande Vitesse = hogesnelheidstrein). Het is de snelste personentrein ter wereld.
Frankrijk is het op drie na het grootste autoproducerende land van de wereld. Japan, de VS en Duitsland blijven Frankrijk voor. De autofabrieken staan in de omgeving van Parijs, Lyon en Rennes. De drie grootste automerken:
- Citroën
- Peugeot
- Renault
Renault is de grootste van de drie. Het nieuwste model van dit merk is een energiebesparende elektrische auto met inklapbare achterwielen want dat is gemakkelijk parkeren.
Andere producten die een belangrijke tak van industrie zijn, zijn o.a.:
- Parfum: Grasse, in het zuidoosten van Frankrijk is het centrum van de parfumindustrie.
- Porselein: limoges, is de stad van de porseleinindustrie.
- Messen: Sabatier is een bekend merk dat van Franse staal messen maakt van uitstekende kwaliteit. Ze zijn zo goed omdat ze uit een enkel stuk staal worden gesmolten.
De luchtvaartindustrie bestaat al meer dan honderd jaar. De Concorde was het eerste vliegtuig dat samen met de Engelsem ontwikkeld werd.
De grondstoffen voor de industrie haalt Frankrijk uit eigen land. Ongeveer 25% van Frankrijk is bebost. Hout is dan ook in Frankrijk een belangrijke grondstof. Frankrijk heeft veel ijzer en bauxiet. Om die te gebruiken is er veel energie nodig. Die heeft Frankrijk niet, de olie- en gasvoorraden zijn namelijk niet groot. Veel geld wordt dan ook aan onderzoek naar nieuwe energie bronnen besteed. Zo probeert men toch aan genoeg energie te komen voor fabrieken, huishoudens en scholen. Voorbeelden van zulke bronnen zijn kernenergie en getijdenenergie. Getijdenenergie heeft te maken met het verschil tussen eb en vloed. Kernenergie heeft te maken met atomen.
