Steeds weer proberen oplichters op het internet met vermeende gratis koopjes mensen geld af te troggelen. Bezoekers die zich op hun pagina's registreren, laten ze vaak een in kleine lettertjes gedrukt abonnement onderschrijven. Wat kan je doen als je om betaling wordt verzocht?
Gratis aanbiedingen die duur uitvallen
Internetgebruikers worden onder meer gelokt met entertainmenttips, producten tegen nultarief, moppen, Sudokupuzzels, adviezen voor dierenliefhebbers, huiswerkhulpjes en zogenaamd gratis software: allemaal zogenaamde "internetcontractvallen". Maar zo'n zogenaamd gratis aanbieding ontpopt zich enkele dagen later als een betaalplichtige aanbieding.
De tactiek van fraudeurs
Plotseling dwarrelt er een briefje op de deurmat. Of de ontvanger even wil betalen. Het stond per slot van rekening in de kleine lettertjes op de webpagina. In de meeste gevallen wordt in de officieel uitziende brief zelfs met aanmaning gedreigd. Bedreiging en intimidatie zijn schering en inslag. Door de afzender wordt dringend verzocht om te betalen en de nietsvermoedende bezoeker wordt geïntimideerd om de beurs te trekken.
Wie op het web actief is moet dus voorzichtig zijn. Maar internetgebruikers kunnen zich in de meeste gevallen effectief beschermen tegen abonnementsvallen. Neem de volgende tips in acht.
Voorzichtig met persoonlijke gegevens
Internetsurfers moeten een gezonde dosis achterdocht tonen als ze voor zogenaamd gratis webinhoud of services hun naam en adres moeten ingeven. Hetzelfde geldt voor telefoonnummers, e-mailadressen en dus ook voor bank- en creditcardgegevens.
Voor het downloaden van gratis aanbiedingen zijn deze gegevens meestal niet nodig. Als u twijfelt of de aanbieding wel serieus is en bang bent dat uw gegevens worden misbruikt, blijf er dan vanaf. Gebruikers kunnen uiteraard gegevens ingeven waarmee ze niet te identificeren zijn. Maar meestal is het gemakkelijker om met een paar extra muisklikken serieuze aanbiedingen te vinden.
Lees de kleine lettertjes
Voor sommige aanbiedingen is het noodzakelijk om naam en adres op te geven, bijvoorbeeld wanneer een zending per post moet worden afgeleverd. Vooral bij dienstverleners die niet bekend zijn, moeten klanten de leveringsvoorwaarden en andere kleingedrukte tekstpassages zorgvuldig doornemen.
Daarin mogen geen verborgen betalingsverplichtingen zijn opgenomen. Een teken van betrouwbaarheid is ook een opdruk met de volledige adres- en naamsgegevens van de verantwoordelijke personen. Bovendien moet er een e-mailadres of telefoonnummer voor aanvullende vragen genoemd zijn.
Bij twijfel niet betalen
Iedereen die geld verlangt, moet dat aan de hand van een ondertekende overeenkomst kunnen aantonen. Bezoekers van websites moeten niet betalen als ze zich bedrogen voelen. Een rechtsgeldige overeenkomst komt alleen tot stand als klanten zijn geïnformeerd over de voorwaarden van het aanbod en dit bewust hebben geaccepteerd. Dat moet de aanbieder kunnen aantonen.
Rechtbanken hebben geoordeeld dat in geval van ontbrekende of verborgen prijzen, geen rechtsgeldige overeenkomst tot stand komt. Internetsurfers moeten zich nooit laten intimideren met advocaten, incassobureaus of een rechtszaak.
In de meeste gevallen wordt op die manier alleen een dreigscenario opgezet. Juridisch gezien hebben de bedriegers nauwelijks kansen en het komt bijna nooit tot gerechtelijke procedures. Consumenten die snel betalen, erkennen daarmee dubieuze contracten en kunnen geen verweer meer voeren.
Contract bestrijden en herroepingsrecht gebruiken
Internetgebruikers zijn niet verplicht om te reageren op aantoonbaar twijfelachtige beweringen. Wie echter op zeker wil spelen, kan soms de door de aanbieder beweerde overeenkomst beter aanvechten en zich eventueel beroepen op een herroepingsrecht.
De klant moet "in tekstvorm" op zo´n herroepingsrecht zijn gewezen, dat wil zeggen door een expliciete benaming of per e-mail. In de praktijk gebeurt dit zelden, exploitanten geven vaak slechts een klein verwijzing op hun website. Veel dubieuze contracten laten zich derhalve juridisch gezien onbeperkt herroepen.
Weerspreek aanmaningen
Hardnekkige bedriegers sturen hun slachtoffers een aanmaning of gerechtelijk bevel. Dit betekent niet dat de claim terecht is, maar als ontvanger moet je wel reageren. Je hebt een bepaalde periode de tijd om schriftelijk bezwaar te maken. Een reden hoef je niet te geven. Het bezwaar alleen is meestal voldoende, oplichters ondernemen meestal geen vervolgactie.