Als je erover denkt een bedrijf over te nemen, zorg dan dat je elke stap van het verkenningsproces zorgvuldig afweegt. Begin niet aan de volgende stap voor je alle voorgaande hebt voltooid – grote stappen, gauw thuis is niet aan te bevelen. Zorg dat je voldoende tijd vrijmaakt om je in de achtergrond van het bedrijf te verdiepen, zodat er geen lijken uit de kast vallen als je de zaak daadwerkelijk hebt overgenomen.
Je kunt al een hoop te weten komen voor je zelfs maar met de beoogde verkoper hebt gesproken. Een van de belangrijkste vragen die je jezelf moet stellen voor je verder gaat is hoe warm je loopt voor het soort bedrijf waar je je oog op hebt laten vallen. Wil je echt in die branche betrokken raken en vertegenwoordigt het een terrein waar je echt in wilt duiken? Tenzij je een eigenaar wilt zijn die zich nergens mee bemoeit en je dus flinke extra maatregelen neemt om jezelf in te dekken, is het het beste in een branche te stappen waar je echt gevoel voor hebt, zo niet een flinke dosis enthousiasme.
Als je een boekenonderzoek doet, moet je alle documentatie inspecteren.
- Financiën: Bekijk balansen, reconciliaties, winst- en verliesrekeningen, belastingaangiftes en loonoverzichten. Onthoud dat ‘contante verkopen’ niet in de berekeningen mogen worden opgenomen tenzij er in belastingdocumenten concreet naar wordt verwezen. Anders moet je ze negeren.
- Informatie over werknemers: probeer informatie te krijgen over individuele aanwezigheid, loonschalen, lengte van het dienstverband en de houding van de werknemers.
- Vergunningen: die moeten allemaal in orde zijn, van de provincie, de gemeente als de landelijke overheid. Als daar bepaalde diploma’s mee gemoeid zijn, inspecteer die dan nauwkeurig. Je moet ook bereid zijn scherp naar de resultaten te kijken om erachter te komen of zich in het verleden problemen hebben voorgedaan.
- Informatie over de apparatuur: kijk naar leeftijd, waardevermindering, onderhoud, vervangingskosten, eventuele noodzakelijke inspecties.
- Informatie over de inventaris: kijk naar omzet, conditie, wederverkoopbaarheid.
- Contracten met leveranciers: kijk naar overdraagbaarheid, alternatieven en goodwill.
- Informatie over het pand: kijk naar huurovereenkomsten en overdraagbaarheid – vooral het laatste element is van aanzienlijk belang.
Als je alle documenten, vergunningen, contracten en overeenkomsten in orde hebt bevonden en je ermee verder kunt, vraag je je misschien af hoe je de waarde kunt berekenen van de bedrijfsgoederen die je koopt. Daar kun je op veel verschillende manieren naar kijken. Enkele manieren om dit te berekenen zijn:
- “Asset-based multipliers”, waarbij de waarde wordt vastgesteld aan de hand van de totaalwaarde van de activa.
- Nattevingerwerk, waarbij de waarde wordt vastgesteld aan de hand van vergelijkbare ervaringen in dezelfde branche (niet aanbevolen)
- ‘Revenue-based multipliers’, waarbij een percentage of een veelvoud van de maandelijkse of jaarlijkse inkomsten als uitgangspunt wordt genomen. Ook niet aanbevolen.
- ‘Cash flow multiplier’, waarbij de winst van een bedrijfseigenaar bij zijn of haar salaris wordt opgeteld en andere verdiensten en bepaalde kosten worden afgetrokken. Dit is vaak de meest aangewezen manier om de waarde van het te koop staande bedrijf vast te stellen.
Er zijn veel documenten en cijfers waarmee een eigenaar zijn beweringen kan staven – of niet, dat kan ook – maar er zijn meer belangrijke feiten waarmee je rekening moet houden. Hoe oud is het bedrijf en wat is de reputatie ervan, hoeveel concurrentie is er te verwachten, de fysieke locatie vaak ook, de wettelijke structuur van het bedrijf, de kwaliteit van het pand en/of de eventuele problemen om een nieuw huurcontract te krijgen. Als je een bedrijf wilt overnemen helpen al deze factoren je bij je beslissing of je het moet doen of niet.
