De Nederlandse levensstijl botst met die van de inmiddels uitgeprocedeerde Irakeese asielzoeker Al Galidi. Hij schreef hier columns over die in de Leeuwarder Courant en de Gelderlander verschenen. Deze colums zijn gebundeld onder de titel "Dagboek van een ezel", een bundeling van persoonlijke ervaringen als asielzoeker in Nederland. Daar hij niet naar school mocht heeft Al Galidi zich de Nederlanse taal zelf eigen gemaakt. Hij presenteert een in zijn ogen soms tragische, soms vermakelijke confrontatie met een voor hem dubbel gevoel dat Nederland hem geeft.
"Ja, ik ben gevangen. Zowel mijn ziel als mijn lichaam. (…) Soms krijg ik het gevoel dat ik, dankzij het woord dat haar takken in mij doet groeien, ervoor zal kiezen te veranderen in shoarma of kebab in mijn vaderland. Maar hoe moet het dan met het woord, mijn grote liefde. Moet ik haar verpletteren onder mijn schoen en teruggaan naar Irak?"
In "Dagboek van een ezel" beschrijft Al Galidi -een gevluchte Irakees- zonder papieren hoe hij zich tussen Nederlanders voelt. Nederlanders die liever "doen" dan praten, volgens hem. Als asielzoeker beschrijft hij een veelvoud van confrontaties met typisch nederlandse gewoontes en levenstijlen. Hij houdt de Nederlandse lezer daarmee een spiegel voor en menig medelander zal het lezen van zijn columns om zichzelf of om Nederlandse eigenaardigheden in de lach schieten. Zo is zijn beste vriendin de Waddenzee die hij niet op hoeft te bellen om langs te komen. Bij het tragische af is zijn beleving van de Nederlandse bureaucratie ten aanzien van asielzoekers, die natuurlijk niet geheel afkeurend is, maar wel onbegrip vertolkt. Al Galidi heeft een identiteitskaart met de geboortedatum 00-00. Dat hij daarmee niet naar de tandarts kon krijgt hij een tweede kaart met de datum 01-07. Hij krijgt weinig kans in Nederland om schrijver te zijn. "Dit is een handelsnatie, niet een land voor mensen die vluchten om vrij te kunnen schrijven. Om asiel in Nederland aan te vragen moet je aankomen met een bezem in de hand, niet met een pen." Men vraagt alleen hoe hij hier gekomen is en niet waarom. Hij vergelijkt zijn positie zeer ironisch-tragisch met die van een hond in een dierenasiel: "Soms kan hij wat negatief reageren, maar met een beetje menselijkheid komt dat wel goed." Zo beleeft hij, cynisch gezegd, zichzelf.
Een veelbelovend schrijver doet zijn verhaal en mijdt daarbij andere politieke kwesties niet. Met zijn boek laat hij de lezer voelen hoe verdwaald een asielzoeker zich kan beleven in gewoonten die voor hem verre van gewoon zijn. De verhalen missen hun geestigheid niet. De schrijver geeft de lezer daarbij zijn verscheurdheid en verlangen op zeer eigen wijze te voelen. Hij wil daar zijn waar het niet kan en waar hij is begrijpt hij de onvrede van de mensen niet.
© vera
Al Galidi: Dagboek van een ezel. De Arbeiderspers, Amsterdam, 2002. ISBN: 9789029536431
