Hoe leren we?

Een tijdje geleden kwam mijn jongste zoon thuis met een brief van school. Voor het nieuwste thema "Brainstorm" hadden ze ouders nodig, die in kleine groepjes wilden komen vertellen over de manier waarop zij leren. Hieraan wilde ik graag mijn medewerking verlenen. En ik besloot dat deze vraagstelling een leeractie voor mij zou zijn.

 Na onderzoek gedaan te hebben naar verschillende manieren van leren, stuitte ik op een artikel over psycholoog David Kolb. Psycholoog Kolb stelt dat effectief leren het resultaat is van het cyclisch doorlopen van een proces van vier fasen die in elkaar overgaan.  Mensen hebben een concrete ervaring, ze maken iets mee en dat heeft bedoelde en niet-bedoelde gevolgen. Daarover gaan mensen nadenken. Ze gaan de concrete ervaring vanuit verschillende perspectieven benaderen ook wel reflectief observeren genoemd. Vervolgens gaan ze nadenken over een eventuele samenhang tussen de ervaringen van die concrete situatie en ervaringen die ze eerder opgedaan hebben in andere situaties. Valt daar een patroon in te bespeuren, dan komen mensen tot een theoretisch model ofwel  ze gaan hun bevindingen abstract conceptualiseren. Tenslotte wordt dit model getoetst in de realiteit door actief te experimenteren met handelingen in een andere context. De cirkel is dan rond en er kunnen weer nieuwe ervaringen opgedaan worden, waarop gereflecteerd kan worden en die weer kunnen leiden tot een nieuw theoretisch model en daaruit volgende experimenten.

Kolb stelt dat het noodzakelijk is dat iemand alle vier de fasen doorloopt om zo effectief mogelijk te leren. Het blijkt echter dat mensen,  afhankelijk van hun persoonlijkheid,  een voorkeur ontwikkelen voor een bepaalde manier van handelen, wat ook ook tot uiting komt in de wijze waarop ze leren. Afhankelijk van hun voorkeur beginnen mensen met een bepaalde fase in het proces . Het type Doener wil het liefst meteen aan de slag en hij of zij leert het best als er ruimte is voor oefenmomenten (trail and error). Het type Bezinner geeft er de voorkeur aan om concrete ervaringen vanuit verschillende perspectieven te bekijken, mogelijke gevolgen in te beelden en hierover te fantaseren. Bezinners leren zodoende door identificatie. Het type Denker is het liefst bezig met het vertalen van observaties in hypothesen en theorieen. Vanuit de gemaakte theoretische modellen probeert de denker weer richting de werkelijkheid te komen. Het type Beslisser tenslotte is het liefst bezig met het oplossen van problemen waarvoor maar een oplossing is. Daarbij gaat de beslisser uit van duidelijke en beknopte principes, die hij of zij toepast in de praktijk.

Terugkomend op de vraag uit de inleiding. Ik stuitte op een tekort in mijn kennis omtrent de vraag "hoe leer ik" (concrete ervaring). Ik heb vervolgens informatie  verzameld over diverse visies met betrekking tot leren en heb deze geanalyseerd (reflectieve observatie). Vervolgens heb ik de observaties in een theoretisch kader geplaatst, waardoor het voor mij betekenis kreeg (abstract conceptualiseren). Aan deze tweede en derde fase heb ik de meeste tijd besteed. Nu kan ik deze theorie gaan toetsen in de praktijk (actief experimenteren).

www.wikipedia.nl
www.coachingspot.nl