Op dit moment moet België het al 256 dagen zonder regering stellen. Een uitweg uit de crisis lijkt er niet meteen aan te komen en de roep van de nationalisten klinkt steeds luider en luider. Maar is er dan geen andere oplossing dan het land simpelweg te splitsen?
Na 256 dagen van onderhandelen en talloze politieke coryfeeën die door de koning het veld ingestuurd zijn, met ronkende benamingen als 'koninklijke verduidelijker', lijkt de impasse in de Belgische politiek compleet. Het discours van de politieke partijen langs beide kanten van de taalgrens wordt steeds nationalistischer en radicaler.
De vervreemding en zijn resultaten
De verschillen tussen beide landshelften bestaan ook ontegensprekelijk. Wat de nationalisten verder sterkt in hun overtuiging dat België niet meer verder kan in zijn huidige vorm. Er is geen gemeenschappelijke openbare omroep, geen krant die in het hele land gelezen wordt en zelfs voor het Eurovisiesongfestival kiezen we afzonderlijk onze kandidaten. Vlaanderen en Wallonië groeien steeds verder uit elkaar en blijven strijden over Brussel en de rand rond Brussel, ondanks meerdere staatshervormingen. Is de splitsing van het land nog niet voltrokken in de feiten, dan is ze dat in elk geval wel al in de mentaliteit van de meeste Belgen.
Nationalisten zien in de huidige politieke crisis en de bestaande verschillen tussen de taalgemeenschappen aanwijzingen dat een splitsing onafwendbaar is. Uiteraard roepen de radicalen het hardst, zij willen een splitsing tout court en niets minder. Enkelingen hebben het zelfs over een hereniging van Vlaanderen met Nederland (Dietsland). Maar ook in de programma's van de gematigde partijen is de nationalistische retoriek binnengeslopen. Een 'Belgische confederatie met verregaande politieke autonomie voor beide landshelften' heet het dan. De enige oplossing voor twee landshelften die van elkaar vervreemd zijn, lijkt dus een splitsing. Maar naar mijn bescheiden mening is er ook een andere oplossing: een federale kieskring.
Federale kieskring
Niemand durft zeggen wanneer, maar uiteindelijk zal Bart De Wever of Elio Di Rupo premier worden van dit land. Dat is het logische gevolg van de uitslag van de laatste verkiezingen. Maar wie van de twee het ook moge zijn die het tot premier schopt, hij zal premier zijn van een land waarvan ongeveer de helft van de burgers niet eens de kans heeft gehad om op hem te stemmen. Een politicus zal zich steevast richten op zijn kiespubliek. Dat wil zeggen dat Vlaamse politici Vlaamsgezinde standpunten zullen innemen, en vice versa, terwijl ze toch op federaal niveau zullen moeten besturen.
Een federale kieskring zou deze absurde situatie oplossen. Iemand die de ambitie heeft om premier te worden zal op die manier rekening moeten houden met alle gemeenschappen in dit land. Communautaire discussies zullen heel anders aangepakt worden, omdat politici zich niet enkel meer van de Vlaamse of Waalse versie zullen kunnen bedienen. Ze willen immers hun kiespubliek niet schofferen. Partijen als het Vlaams Belang en het FDF zullen inkrimpen en de grote politieke spelers zullen zich gedwongen zien om een Belgisch kiesprogramma op te stellen. Kartels over de taalgrenzen heen zullen zorgen voor een hereniging van de grote politieke families in een federale context.
Natuurlijk zal dit idee nooit doordringen in de hoogste politieke niveau's, want het zou betekenen dat men moet afstappen van de huidige formules en een compleet nieuw programma zou moeten schrijven. Niettemin blijft een federale kieskring een interessante denkpiste.