In de loop van de jaren verschenen er talloze tijdschriften in Nederland. Tijdschriften kenden een bloeiperiode, maar nu dalen de oplages. En hoe ziet de toekomst eruit?
Sinds de achttiende eeuw zijn er in Nederland honderden tijdschrifttitels verschenen. Veruit de meeste waren maar een kort leven beschoren, sommige hielden het een paar decennia uit. Slechts een enkele houdt het langer vol. De Autokampioen is er een voorbeeld van, het bestaat sinds 1884.
Hoe het begon
Gespecialiseerde tijdschriften bestaan al lang. Ze werden en worden gemaakt als naslagwerk, zeker voor wetenschappen waarin veel onderzoek gaande is. Het tijdschift The Lancet, het wereldberoemde medische magazine bestaat al sinds 1823. In Nederland kwamen er rond die tijd wel enkele tijdschriften op de markt voor een algemeen publiek, maar die verdwenen al snel. Pas in de tweede helft van de negentiende eeuw verschenen meerdere titels, die langer zouden blijven bestaan. De stoomsnelpers zorgt voor een snelle productie, machinaal werken verdrong het tijdrovende handmatig werken. De oplagen konden groeien, mede dankzij de groei van het alfabetisme kwamen er steeds meer lezers. Verbeteringen en uitbreidingen van spoor-, water- en autowegen, zorgden voor een zich uitbreidende afzetmarkt. Daarnaast werd in 1869 het dagbladzegel afgeschaft; er was geen belasting meer op kranten en tijdschriften.
Verdere groei
Rond 1900 bestonden er in ons land verschillende tijdschriften met een eigen karakter en doelgroep. In de tijd van de verzuiling zijn die tijdschriften gebonden aan een trouwe lezersschare binnen de eigen zuil. Ze verschillen daardoor sterk. Door de toenemende culturele interesse werden bredere onderwerpen behandeld, het nieuws of het karakter van de titels werden minder zwaar. Ter lering en vermaak in plaats van alleen ter lering, dus. Na de Tweede Wereldoorlog brak een periode van snelle economische groei aan. Doordat mensen meer te besteden hadden, en door de invoering van de vijfdaagse werkweek, besteedde men meer geld en had men meer vrije tijd. De verkoop van bladen steeg enorm.
Maar dan…
De economische groei komt tot stilstand in de jaren tussen 1970 en 1980. De verslechterende fianciële situatie van mensen drukt de oplagen van tijdschiften. Ook dagbladen merken dat en gaan op tijdschift gelijkende bijlagen drukken, zodat de bestaande magazines concurrenten krijgen. Daarnaast verliest het lezen als tijdverdrijf aan populariteit. Men gaat televisie kijken, radio luisteren en later gamen en internetten. Het tijdschrift moet nieuwe wegen bewandelen, nieuwe markten betreden. Internet wordt steeds belangrijker voor die magazines. Tijdschiften worden merken die specials maken, evementen organiseren, cadeautjes voor de lezers weggeven en productlijnen uitzetten. Ook proberen ze nieuwe markten uit. Was er vanaf de jaren zestig maar één Disney-tijdschrift, Donald Duck, nu zijn er vele die elk een eigen doelgroep bedienen: Duck-out voor jonge voetbalfanaten, Disneyland en Donald Duck junior voor de allerkleinsten en Katrien speciaal voor meisjes.
Het tijdschift tegenwoordig
Op dit moment zijn de bladen in verschillende categorieën onder te verdelen. Sport, royalties, roddelbladen, strips, jongerenbladen, muziektijdschiften… De mening van deskundigen over de toekomst van het tijdschift luidt over het algemeen dat internet een steeds grotere stempel gaat drukken op het verschijnen van het magazine. Daarnaast is het belang van de commercie groeiende sinds de jaren zestig. Wellicht dat over een aantal jaren de Duck alleen nog als 'app' op een 'tablet' verschijnt en dat je zelf de verhalen kunt maken. Of dat je je eigen magazine samenstelt uit verschillende visuele en auditieve bronnen, misschien wel tectiele, gemaakt door elk lid van de doelgroep.
www.ntvg.nl
Magazine! (boek)
