Bij een bezoek aan Bosnië en Herzegovina op 28 juni 1914 werd de aartshertog Frans Ferdinand neergeschoten. Deze moord zou het begin betekenen van de Eerste Wereldoorlog.
Oostenrijk-Hongarije
In 1878 werd de provincie Bosnië en Herzegovina bezet door Oostenrijk-Hongarije. Servië raakt afhankelijk van Oostenrijk-Hongarije, waar veel Serviërs fel op tegen waren. Dit zorgde voor veel conflicten tussen Oostenrijk-Hongarije en Servië.
De Zwarte Hand
De Zwarte Hand was een Servische nationalistische beweging. Bij deze beweging zat een aantal mannen die een aanslag wilden plegen op de aartshertog Frans Ferdinand, de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije. Gavrillo Princip was de leider van deze groep. Hij was negentien jaar en stervende aan tuberculose. Voor hij dood ging wilde hij een heldendaad verrichten voor zijn land. Op 28 mei 1914 sloten twee studenten zich aan bij de Zwarte Hand: Popovic en Cubrilovic. Danilo Ilic zou de wapens leveren die nodig waren bij de aanslag. Het laatste lid van de beweging was Mohammed Mehmedbasic, ook hij zou meewerken aan de moord.
De Zwarte Hand zou met wapens en bommen een aanslag plegen op Frans Ferdinand, wanneer hij voorbij zou komen met zijn auto. Na de aanslag zouden alle leden zelfmoord plegen met behulp van het gif cyaankali.
De aanslag
Op 28 juni 1914 maakte aartshertog Frans Ferdinand een rondrit door Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië. Zijn zwangere vrouw Sophia mocht voor de eerste keer met hem mee en zat vol trots naast hem. Frans Ferdinand was bang voor een aanslag en had daarom een kogelvrij jasje aangetrokken. Wel reed hij rond in een open auto, omdat hij een open houding wilde hebben naar het volk. Ook wilde hij niet dat er militairen in de buurt zouden zijn om hem te beschermen.
De leden van de Zwarte Hand stonden verspreid opgesteld langs de route. Mehmedbasic zag als eerste de auto langsrijden, maar hij deed niks. Cabrinovic kreeg daarna de kans om zich te bewijzen. Hij gooide een granaat naar de auto. De granaat ontplofte echter te laat en verwondde alleen twaalf omstanders. Frans Ferdinand was nog in leven. Cabrinovic wachtte de afloop van de aanslag niet af en nam onmiddellijk cyaankali in, zoals afgesproken. Daarna sprong hij de rivier in. Het gif bleek niet te werken en de rivier was slechts tien centimeter diep op de plek waar hij sprong. Carbinovic overleefde het en werd alsnog opgepakt.
De andere leden van de Zwarte Hand waren zo verbaasd dat de aanslag nog niet gelukt was, dat ze geen poging waagden Frans Ferdinand alsnog te vermoorden. Verward spraken ze na de rondrit af in een park. Ze waren aangeslagen en wisten niet wat ze moesten doen. De leider van de groep, Princip, besloot een broodje te gaan halen en dan verder na te denken over de aanslag. Op dat zelfde moment was Frans Ferdinand op weg naar het ziekenhuis om op bezoek te gaan bij de slachtoffers van de mislukte aanslag. Zijn chauffeur reed echter verkeerd en door puur toeval kwam de auto van de aartshertog precies uit op de weg waar Princip liep. Princip twijfelde geen moment en pakte zijn pistool. Zijn twee schoten raakten Frans Ferdinand en zijn vrouw. Om half twaalf stierven zij dan toch.
Veroordeling
Princip probeerde zelfmoord te plegen met de cyaankali, maar ook bij hem mislukte dit. Ook kreeg hij het niet voor elkaar om zichzelf door het hoofd te schieten. Daarom werd hij opgepakt en veroordeeld tot twintig jaar cel. Omdat hij nog geen 21 was ontliep hij de doodstraf. Later werd Ilic opgepakt. Hij vertelde alles en verraadde de leden van de Zwarte Hand. Ze werden allemaal veroordeeld.
De Eerste Wereldoorlog
Volgens Oostenrijk-Hongarije zat Servië achter de aanslag. Samen met Duitsland verklaarde Oostenrijk-Hongarije daarom de oorlog aan Servië. Servië had een verbond met Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië, zij zouden dus ook meedoen met de oorlog. De aanval van Duitsland op Frankrijk betekende vervolgens het officiële begin van de Eerste Wereldoorlog.
DVD BBC Historisch Wereldnieuws (2005) – Moord in het begin en einde van wereldoorlogen.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Moord_op_Frans_Ferdinand_van_Oostenrijk
