Venetiaanse maskers zijn rond de elfde eeuw in het Carnaval van Venetië ontstaan en hebben zich ontwikkeld tot de Commedia dell’arte – een populaire vorm van geïmproviseerd theater dat in de 15e eeuw in Italië is ontstaan en zijn populariteit tot in de achtiende eeuw behield. Personages waren te herkennen aan hun kostuum en masker en in veel moderne maskerontwerpen herkent men nog personages als de harlekijn, Colombia Dottore, Pantalone en Scaramouche, om er een paar te noemen.
Twaalfde eeuw
Na de twaalfde eeuw werd de maskerade enige tijd door de katholieke kerk verboden, vooral tijdens heilige feestdagen. Uiteindelijk ging de overheid overstag, toen werd bepaald dat de maanden tussen Kerstmis en Vastenavond werden vrijgegeven voor de decadente Venetiaanse maskergebruiken. Deze periode ontwikkelde zich tot Carnevale, de viering van de periode voor de vasten, die ‘verwijder het vlees’ betekent.
Hoogtepunt
In 1436 was het dragen van maskers en kostuums een gevestigd gebruik geworden, toen maskermakers of mascareri officieel werden erkend met hun eigen gilde. Het gebruik om maskers te dragen als vermomming bereikte zijn hoogtepunt in de 18e eeuw, toen Venetianen van verschillende sociale klassen het carnaval als excuus gebruikten om zichzelf te bevrijden van de oordelende blikken van de buren en de anonimiteit zochten om zich over te geven aan promiscuïteit, gokken en ander onwettig gedrag.
Comeback
De maskers verdwenen vrijwel geheel, samen met het carnaval, toen Napoleons troepen de Venetiaanse republiek in 1797 bezetten. De maskers maakten echter een spectaculaire comeback toen een groep kunstacademiestudenten in 1978 de eerste moderne maskerwinkel in Venetië openden, en tegenwoordig heeft elke straat in Venetië zijn eigen parade van Venetiaanse maskerwinkels.
Moderne viering
De moderne viering van Carnaval heeft de kunst en het ambacht van het Venetiaanse maskermaken nieuwe bezieling gegeven. De traditionele methode bestaat uit het boetseren van een vorm uit klei als basis voor het masker.
De meeste maskers zijn gemaakt van papier-maché, een soort gipspasta van papierstroken en lijm. Dit gipsachtige materiaal wordt in lagen over de basis heen gelegd – eenmaal droog wordt het van het basismasker afgenomen. De ambachtsman schildert met felle kleuren een ontwerp op het masker en verfraait dit met bladgoud, lovertjes, zouden linten, vogelveren, nepbont, kunstdiamanten, gouden bedeltjes, glitter en exotische prulletjes
