Ben je net lekker aan het wandelen, duikt je hond op een verse hondendrol, om deze vervolgens smakelijk te verorberen. Een vieze gewoonte, die we heel graag willen stoppen! Het eten van poep heet ‘coprofagie’. Er is altijd wel iemand die ‘veel verstand’ heeft van honden en je graag ‘de gouden tip’ geeft: “Gewoon elke dag een eierkoek en je bent er zo vanaf.” Jammer genoeg is nog geen enkele hond gestopt met poep eten door het eten van eierkoeken, maar zijn honden er wel kilo’s zwaarder van geworden.
Kun je dit gedrag afleren?
Om dit te kunnen zeggen, is het eerst van belang de oorzaak voor dit gedrag te kennen. Pas wanneer je de oorzaak kent, weet je of en hoe je het kunt oplossen. Veel hondenkenners zullen je duidelijk proberen te maken dat honden die poep eten een voedselprobleem hebben, maar er zijn nog meer mogelijke oorzaken:
Oorzaak 1: Nest schoonhouden door de zogende teef
Een teef met een nestje pups houdt het nest schoon door alle ontlasting van de pups op te likken. Hier gaat ze mee door totdat de pups vier tot vijf weken oud zijn. Pups zien dit gedrag natuurlijk bij hun moeder en soms kopieert een pup dit gedrag. Vooral als een pup te vroeg bij de moeder wordt weggehaald. Meestal stopt het eten van poep door een pup na verloop van tijd vanzelf.
Hoe leer je het af?
Leer je pup tijdens de puppycursus direct het commando ‘nee’ aan. Dit commando mag nooit met stemverheffing worden uitgesproken. Het is een commando met dezelfde waarde als ‘zit’, ‘af’ en ‘blijf’ en moet dus ook als regulier commando worden getraind. De betekenis die dit commando voor de pup moet krijgen is: ‘stop met wat je nu aan het doen bent’. Zodra de hond zijn gedrag (iets van de grond eten, een kuil graven, aan een meubelstuk knagen) stopt, wordt hij hiervoor beloond met iets lekkers. Dat doe je immers ook als de hond het commando ‘zit’ goed heeft uitgevoerd. Het ‘nee’ commando is een gouden commando, waarmee je de hond op een rustige manier het commando kunt geven dat hij moet stoppen met waar hij mee bezig is. Dit commando heeft absoluut niets te maken met woorden als ‘foei!’ of ‘ben je nou helemaal!’. Het is geen bestraffing, het is een commando. De betere hondenschool legt je graag uit hoe je dit commando op de juiste manier aanleert.
Oorzaak 2: Associatie tussen ontlasting en straf
Soms gaat het bij het zindelijk maken van de pup fout. Als een baasje elk ‘ongelukje’ van de hond bestraft door hem er met zijn neus doorheen te wrijven, hem hard toe te spreken, hem een tik te geven, hem bij zijn nekvel te pakken of op zijn rug te leggen, kan de pup een associatie maken tussen het doen van zijn behoefte en de straf van zijn baas. De hond wordt letterlijk bang als er uitwerpselen liggen in het bijzijn van zijn baas. Om dit te voorkomen eet hij de ontlasting op. Hier is sprake van een ernstige vertrouwensbreuk tussen baas en hond, die weinig kans op verbetering biedt, zolang de baas zijn houding ten opzichte van de hond niet verandert.
Hoe leer je het af?
In de eerste paar maanden van een hondenleven wordt de blauwdruk van de hond gemaakt. De hond is kwetsbaar en staat open voor alle indrukken die op hem afkomen. In deze periode vormt zich ook een sterke band tussen de baas en zijn hond. Het is daarom van groot belang dat nieuwe hondeneigenaren goed worden geïnformeerd door de fokker of door de instantie, waar de hond vandaan komt. Als baas kun je zelf ook veel doen, door van tevoren veel te lezen over de opvoeding en socialisatie van de hond. Bedenk dat een hond gedrag zal herhalen dat hem succes oplevert, dus als hij wordt beloond als hij buiten plast of poept, zal hij heel snel doorhebben dat plassen en poepen niet iets is dat je binnen doet. Door ongelukjes te negeren, geef je geen aandacht aan dit ongewenste gedrag en levert het de hond dus ook niks leuks op, waardoor hij leert dat binnen plassen en poepen niet interessant is. Een positieve benadering van de zindelijkheidstraining van de pup leidt tot een goede band tussen baas en hond. Zindelijkheidstraining gebaseerd op straf, schaadt de vertrouwensrelatie en zorgt voor gedragsproblemen!
Oorzaak 3: Het levert wat op!
Kijken we naar het leerproces van de hond, dan zal hij gedrag nalaten waarmee hij geen succes heeft en gedrag herhalen waarmee hij wel succes heeft. Vooral honden die van hun baas weinig aandacht krijgen, kunnen erg fanatiek zijn in het uitvinden van datgene wat hen aandacht oplevert. Aandacht is een van de belangrijkste drijfveren voor een hond, want de hond is nu eenmaal een sociaal (roedel)dier. Daarom past een hond ook zo goed binnen de sociale omgeving van ons gezin. Maar als de hond onvoldoende aandacht krijgt, dan zal hij er zelf naar op zoek gaan. Vanuit zijn puppytijd heeft de hond al geleerd dat, wanneer hij zijn behoefte heeft gedaan, de baas in actie komt met een plastic zakje. Vaak praat de baas nog even tegen zijn hond en daarmee past het precies in zijn leersysteem: poepen = aandacht. Vooral als de pup per ongeluk een keertje binnen plast of poept, springt de baas op om de hond buiten te zetten. Daarvan leert hij dat er hij met deze ‘ongelukjes’ volop aandacht krijgt. Een hond zal – net als de mens – genoegen nemen met negatieve aandacht als de positieve aandacht niet voorhanden is. Ook hier leert hij weer: poepen = aandacht. Het eten van poep kan dus veroorzaakt worden door een te kort aan aandacht en geestelijke stimulans.
Hoe leer je het af?
Zolang bepaald gedrag de hond iets oplevert, zal hij het gedrag blijven vertonen. Problemen bij honden die structureel te weinig aandacht krijgen, zijn relatief eenvoudig op te lossen. Je hoeft niet de hele dag met je hond bezig te zijn, maar je kunt wel specifieke momentjes met je hond inlassen om met hem te spelen, een trainingsoefeningetje te doen of bijvoorbeeld zijn vacht te borstelen. Houd die momenten kort en stop op het hoogtepunt. De hond hoeft nu geen kattenkwaad meer uit te halen om aandacht van de baas af te dwingen, want hij weet dat de baas regelmatig het initiatief neemt om iets leuks met hem te doen. Er is eenvoudigweg geen reden meer om ongewenst gedrag te vertonen, want dat levert niets meer op.
Oorzaak 4: Leefruimte is te klein
Als pups zindelijk beginnen te worden, gaan ze langzaamaan hun behoefte buiten de werpkist doen. Dit is natuurlijk gedrag, ze leren hun eigen nest schoon te houden. Je ziet dan dat ze poepen in het hoekje dat het verst weg ligt van de plek waar ze slapen, eten en drinken. Als een hond echter structureel in een kleine ruimte wordt gehouden, dan dwing je hem eigenlijk zijn eigen nest te bevuilen. Terwijl hij geleerd heeft dat hij zijn ‘nest’ schoon moet houden. De hond zal zijn uitwerpselen dus gaan opeten om zijn leefruimte schoon te maken.
Hoe leer je het af?
Deze is niet ingewikkeld. Zorg dat je de hond niet langer dan drie uren achtereen in de bench laat. Mensen die hele dagen werken en hun hond in de bench opsluiten voor een hele dag, zijn niet geschikt om een hond te hebben. Leeft je hond in een kennel, zorg er dan voor dat hij voldoende ruimte heeft. Gebruik eventueel een apart hondentoilet in een hoek van de kennel en leer hem daar zijn behoefte te doen. Houd de kennel goed schoon, zodat de hond in een frisse omgeving kan eten, drinken en slapen.
Oorzaak 5: Lichamelijke oorzaak / voeding
Door het gebruiken van voer van lagere kwaliteit, kan er een onbalans optreden in voedingscomponenten en -ingrediënten, waardoor de hond een tekort heeft aan bepaalde voedingsstoffen (eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen, ruwe celstof, vocht en anti-oxidanten) zelf probeert op te heffen door het eten van poep. Een onbalans in de vertering kan ook ontstaan door een niet juist werkende spijsvertering of bijvoorbeeld parasieten. En al te vaak ontstaat een onbalans in de vertering door alle niet voor honden bestemde extraatjes die wij onze hond toeschuiven.
Hoe leer je het af?
Vraag advies bij je dierenarts en raadpleeg eens een voedingsdeskundige voor de juiste aanpak.
Oorzaak 6: Je hebt een alleseter
Er zijn nu eenmaal honden die alles verslinden wat op hun pad komt. Vooral labradors zijn er erg goed in. Zeker als zij nog onverteerde voedingsstoffen ruiken in uitwerpselen van andere honden, zijn ze niet te houden.
Hoe leer je het af?
Leer je hond het commando ‘nee’, zoals eerder in dit artikel beschreven. Als extra ‘hulpmiddel’ kun je de Fisher Discs inzetten. De discs zijn ontworpen en bedacht door de Engelse gedragsdeskundige John Fisher. In zijn boek ‘Denken als een hond’ beschrijft hij o.a. ook deze methode van negatieve bekrachtiging. Je gebruikt de discs om een uniek geluidje te hebben waarmee je de aandacht van de hond kunt vragen, of als waarschuwend geluid dat de hond moet stoppen met het gedrag waarmee hij bezig is. Door het unieke ontwerp van de discs (ze hebben een holle en een bolle kant) kun je de discs vastpakken of in je jaszak hebben zonder dat ze geluid maken en kun je heel goed timen wanneer je het geluid daadwerkelijk wilt gebruiken.
Als je de discs wilt gebruiken om gedrag af te leren, doe dat dan altijd in samenwerking met een hondentrainer of gedragsdeskundige die weet hoe de discs werken en hoe ze moeten worden gehanteerd. Bij veel hondenscholen worden ze namelijk gewoon gebruikt om naar de hond te gooien als hij iets doet wat niet mag en dat is nu net waarvoor de discs niet zijn bedoeld. Ik zal een volgend artikel wijden aan het verantwoord aanleren van de fisher discs. Het lezen van het boek ‘Denken als een hond’ van John Fisher is daarnaast ook echt aan te raden.
Hoewel elke hondeneigenaar vies is van het zien van coprofagie, wordt het gedrag toch veelal op de koop toe genomen, terwijl het –met een beetje inspanning en hulp van een deskundige- goed af te leren is!