Sinterklaas is in ons land wel de beroemdste en populairste heilige. Toch roept St. Nicolaas de nodige vragen op: hij komt uit Turkije maar hij heeft geen Turkse naam en waarom zeggen we eigenlijk dat hij uit Spanje komt? En waarom zijn er zoveel Zwarte Pieten?
Vraag:
Er wordt gezegd dat St. Nicolaas uit Turkije komt, waarom heeft hij dan geen Turkse naam?
Antwoord:
St. Nicolaas is inderdaad in het huidige Turkije geboren. Hij heette toen Nikolaos. Dat is een Griekse naam. In de tijd dat Nikolaos geboren werd, in de tweede helft van de derde eeuw na Christus, was een deel van de Turkse zuidkust door Grieken bewoond. Ook in Patara, waar Nikolaos is geboren, woonden veel Grieken. Die hebben er nog tot rond 1924 gewoond. In Patara en omgeving zie je nog steeds veel Griekse huizen.
Vraag:
Als Sinterklaas uit Turkije komt, waarom zeggen wij dan dat hij uit Spanje komt?
Antwoord:
In de tijd dat Nikolaos werd geboren, woonden er nog geen Turken in dat deel van Klein Azië. Het hele gebied werd geregeerd door de Romeinse keizer. Pas in de elfde eeuw kwamen de Seldsjoeken, een Turkse stam, vanuit het midden van Turkije naar het zuiden en wilden het hele gebied tot aan de Middellandse Zee veroveren. Deze Seldsjoeken waren islamitisch en het christelijke westen wilde niet dat de overblijfselen van hun geliefde heilige in handen zouden vallen van de moslims. In 1087 voeren zeelui uit de Zuid-Italiaanse stad Bari in het geheim naar Myra en roofden de beenderen van St. Nicolaas. In Bari werd de heilige Nicolaas opnieuw begraven in een speciaal gebouwde kathedraal. Zijn overblijfselen liggen daar nog steeds.
Bari is een paar honderd jaar in handen van de Spanjaarden geweest, juist in de periode dat er veel handel over zee plaatsvond. Omdat St. Nicolaas de beschermheilige van zeelieden en kooplui is, kwamen er veel verhalen over hem in de rest van Europa terecht. Het ging dan zeer waarschijnlijk altijd over St. Nicolaas uit Bari, in Spanje.
Vraag:
In welke landen wordt het sinterklaasfeest gevierd?
Antwoord:
In heel Europa worden er op kleine schaal wel feesten gevierd ter ere van St. Nicolaas maar dit verschilt per land en zelfs per streek. Het Belgische sinterklaasfeest lijkt het meest op het feest zoals wij dat kennen maar het is wat minder uitbundig en er worden geen gedichten en surprises gemaakt. Het feest wordt een dag later gevierd; op zes december, op de sterfdag zelf.
In andere landen heeft St. Nicolaas meestal een andere naam. Zo wordt het Duitse Oost-Friesland bezocht door Sunnerklas en in Oostenrijk heet hij Nicolo. In Luxemburg wordt hij Kleeschen genoemd, in Polen Sw. MikoÅ?aj en in Tsjechië Mikulas.
De manier waarop het feest gevierd wordt, is heel verschillend maar het is wel altijd op kinderen gericht. Ook ziet men meestal wel het opvoedkundige aspect terug dat lief-zijn beloond wordt en ongehoorzaamheid gestraft. In het oosten van Europa wordt het feest op vijf december gevierd. Kinderen poetsen één van hun laarzen en zetten deze in de vensterbank van hun slaapkamer. Ze laten het raam open om Sinterklaas naar binnen te laten. Elk kind krijgt twee poppetjes: een duiveltje omdat ze soms stout zijn en een sinterklaaspop omdat ze ook vaak lief zijn.
Vraag:
Hoe komt het dat er zoveel Zwarte Pieten zijn?
Antwoord:
Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog had Sinterklaas slechts één helper. Nadat Nederland bevrijd was, hielpen de Canadezen met het organiseren van het eerste Sinterklaasfeest na de oorlog. Omdat zij de traditie niet goed kenden, konden zij er ook wat vrijer mee omgaan. Zo dachten ze dat als één zo’n Zwarte Piet leuk was, een heleboel Zwarte Pieten nog leuker was. Gaandeweg kregen veel Zwarte Pieten hun eigen taak; er kwam een Hoofd-Piet, een Wegwijs-Piet, een Dicht-Piet, enz.
Verschillende internetsites
