Het is soms lastig om te communiceren met baby's. Ze praten immers nog niet. Het kan behoorlijk frustrerend zijn wanneer een kind huilt en de ouder geen idee heeft wat er aan de hand is. Om erachter te komen wat een baby wil kun je luisteren naar de manier waarop hij huilt. Maar ook door te kijken naar een baby kun je erachter komen wat hij bedoelt. Al vanaf de geboorte kan een kindje je heel wat vertellen door middel van lichaamstaal.
Lichaamstaal bij jonge baby's
Omdat baby's nog niet kunnen praten gebruiken ze lichaamstaal en geluidjes. Ze zwaaien met hun armpjes en beentjes, draaien met het gezichtje en gebruiken hun stem en zelfs ademhaling om zich uit te drukken. Een baby luistert niet naar de woorden die gezegd worden, maar reageert wel op de manier waarop die worden uitgesproken.
De glimlach van een baby is aangeboren, net als boosheid, angst, verdriet en andere gezichtsuitdrukkingen. Maar er bestaat ook lichaamstaal die wordt aangeleerd, soms al op hele jonge leeftijd. Zo leert een baby bijvoorbeeld wat het effect is van zijn gehuil of gelach, en zal dit daardoor juist meer of minder gaan doen.
Het is gebleken dat hele jonge baby's vlak na de bevalling al expressies kunnen herkennen en nadoen als tong uitsteken, wenkbrauwen optrekken, mond openen, handbewegingen en zelfs stemgeluiden.
Als een baby iets ouder wordt maakt hij graag gebruik van het huilen om zijn zin te krijgen. Of zelfs zonder geluid; de bekende pruillip. Ook zal hij proberen iets voor elkaar te krijgen door lief te glimlachen.
Een wat oudere baby gaat bewegingen na doen en zal proberen na te zeggen wat de ouder zegt. Ook ouders vertonen onbewust lichaamstaal waarvan het zinvol is dat de baby het nadoet. Denk bijvoorbeeld aan het geven van een fruithap. Wanneer de ouder het lepeltje naar het mondje van de baby brengt, zal een ouder zelf de mond opendoen.
De ogen
Via de ogen krijgen baby's veel indrukken binnen, soms zelfs zoveel dat het verwarrend voor hem is. Pasgeboren baby's kijken daarom vaak kort naar iets. Wat hij in die korte tijd ziet is al zoveel dat hij daarna eerst weg zal kijken om deze nieuwe indrukken te verwerken. Een baby zal steeds vaker en langer kijken. Het wordt een soort spelletje met de ogen. Wanneer een baby de kans krijgt aan te kijken en weg te kijken, kan hier heel wat uit worden opgemaakt:
- Een volle blik en diep in de ogen kijken: de baby wil contact of 'spelen'
- Knipperen met de ogen: een groet of herkenning van iets
- Naar een voorwerp kijken: de baby wil iets 'aanwijzen' en vind het leuk als jij iets over het voorwerp vertelt
- Neerslaan van de ogen: De baby wil niet meer spelen; hij wordt moe
- Ogen blijven dicht, kin op de borst leggen: de baby wil niet meer met je 'praten' of spelen
Naast lichaamstaal via de ogen kan een baby ook met de handjes zichzelf prima uitdrukken. Hieronder een aantal voorbeelden die voornamelijk de stemming van een baby weerspiegelen:
- Duim in het vuistje: de baby spant zich in. Als de vingertjes in de handpalm worden gedrukt is hij boos of wil zich afsluiten voor nog meer prikkels
- Los knuistje met de vingers los van de duim: meestal betekent dit rust, bijvoorbeeld tijdens het slapen
- Geopend handje: zo geeft een baby aan dat hij zich prettig voelt
- Half open handje (met duim en wijsvinger eruit): hij is nieuwsgierig; wat gaat er gebeuren?
- Gestrekt gespreide vingertjes: de baby is geschrokken
- Vuistje tegen het afgewende hoofdje: de baby is vermoeid
- Smakgeluiden maken
- Sabbelen op de vuistjes
- Met de tong over de lippen gaan
- Zuigbewegingen maken met de mond
- Draaien met het hoofd (opzoek naar voeding)
Wanneer een baby erg moe is moet hij vaak veel en hard huilen. Maar voorafgaand aan dit huilen geeft een baby verschillende signalen af die erop wijzen dat hij moe is:
- Gapen
- Bleek worden of juist rode wangen en oren
- Je niet meer aankijken
- Zich van je afwenden
- Jengelen (een zachte en wat zeurige huil)
- Druk doen
- Aan de oren friemelen (bij wat oudere baby's)
- In de ogen wrijven (bij wat oudere baby's)
www.allesoverkinderen.nl
