Tips om je puber aan een bijbaan te helpen

Aan het begin van een schooljaar komen veel pubers in aanraking met trends en hypes onder leeftijdgenoten. Tijd om ‘must haves’ te kopen. Maar waarmee? Als je puber dan over een bijbaan begint, kan je op veel manieren reageren. Van alle tijden is het dilemma dat je of het kind een kind laat en alle ruimte voor school geeft, of je hem juist via een bijbaan met geld leert omgaan. 

 Bijbaan, de voordelen

• Geld leren waarderen. Ook een bijbaaneuro kan maar één keer rollen; 

• Ondergaan hoe de echte maatschappij werkt. Bijvoorbeeld:

o     vaak te laat komen betekent ontslag;

o    opdrachten voer je zonder tegenspraak uit;

o    sommige baantjes zijn echt vervelend, zeker als je ze jaren doet;

o    potentiële werkgevers lezen op social media mee en vinden gemakkelijk bloopers en jeugdzondes;

• De puber verbreedt zijn horizon met een bijbaan door in aanraking te komen met andere milieus; 
• Hij wordt gedwongen om te organiseren; 
• Zijn zelfvertrouwen groeit doordat hij dingen buiten school en hobby onderneemt.

Bijbaan, de nadelen

• Het kost energie die soms ook voor school nodig is; 
• De bijbaan kan een ´uitvlucht´ worden als het op school tegenzit, zowel qua prestaties als plek in de groep (bijbaan kan een statussymbool worden); 
• Het extra geld went. Minder uitgeven wordt lastig.

Voorbereiding

Ken je kind

Niet elke puber is even geschikt om een bijbaan te hebben. Zijn de schoolprestaties te mager? Ligt de puber te veel overhoop met zichzelf en de wereld? Draait de puber wel goed mee bij een sport of andere hobby? Het is aan ouders om in te schatten of hij een bijbaan echt moet proberen. Mislukken kan teleurstelling geven, maar bij succes groeit de puber.

Welke bijbaan niet

Menig bijbaan betreft onregelmatig werk dat de puber uit zijn slaapritme haalt, geestdodend (en dus vermoeiend!) werk of vies werk. Ook kan de puber een bijbaan krijgen waarvoor hij niet de sociale vaardigheden heeft, bijvoorbeeld in de (nacht)horeca. Niet elk kind is dus klaar voor een bijbaan. Bespreek eerlijk hoe je zijn kansen schat, maar laat ruimte voor proberen. In het algemeen geldt dat pubers nog niet goed risico’s schatten. Ouders moeten bij de keuze van de bijbaan, vooral als het onduidelijk werk betreft, goed opletten. In geval van twijfel kan je uiteraard zelf met de beoogd werkgever contact opnemen. Je kunt ook op het bedrijf gaan kijken of navragen welke mogelijkheden er zijn om het kind bij zijn heen- of terugreis te vergezellen. Eventueel investeer je in het (tijdelijk) brengen en halen van het kind, als je de bijbaan echt heel geschikt vindt. Op o.a. www.cnvjongeren.nl en www.rijksoverheid.nl vind je uitgebreide informatie over welk werk kinderen wel en niet mogen doen.

Financiën doorlichten    

Voordat hij zoekt naar een bijbaan, kan je de puber helpen bij het doornemen van zijn uitgaven. Soms zijn besparingen te realiseren die de bijbaan niet (meteen) noodzakelijk maken.

Timing

Stel, je de puber komt thuis met verhalen over must haves en must do’s van games, kleding en schoenen, uitgaan of telefoons. Hij maakt wilde plannen om daarvoor een bijbaan te nemen. Menig ouder reageert dan terughoudend. ‘Haal eerst maar goede cijfers’. Dat motiveert natuurlijk niet. Bespreek waarom hij iets echt moet hebben en opper om een aantal weken te wachten. Blijkt dan de voorgenomen aankoop nog urgent, dan kan de puber serieus een bijbaan gaan zoeken en kan je gaan helpen.

Terugbetalen

Beter niet doen: meegaan in een voorstel om het geld te lenen en hem dat terug te laten betalen via een bijbaantje dat hij nog niet eens heeft. Zo’n constructie geeft een totaal verkeerd signaal over de risico’s van lenen.

Subtiel helpen aan bijbaan

Hoewel de puber het extra geld ziet zitten, zal hij vaak uitstralen daar weinig moeite voor te willen doen. Ouders hebben jeukende handen en moeten hun tong afbijten om de mogelijkheden die zij wél zien voor een bijbaan niet te noemen. Of, ze staan al met de telefoon klaar om een kennis als kruiwagen te gebruiken. Het is zaak om de puber subtiel te helpen. Betuttelen, kwaad worden of uit handen nemen werkt averechts. Wijs hem eenvoudig, maar vriendelijk op de consequentie van niets doen.

Bonus op bijbaan

Wanneer de puber gericht en nuttig zijn loon besteden wil, kan je overwegen om op zijn verdiensten een percentage toe te leggen. Dat stimuleert en geeft hem vertrouwen.

Overbrugging

Stel nu dat je het kind nog ongeschikt voor een bijbaan vindt. Je kunt dan hem tijdelijk betaalde klusjes in of rondom het huis geven. Niet de klusjes die gewoon erbij horen, maar de grotere dingen als de tuin aanpakken, een schuur opruimen of hek schilderen.

 Bronnen: o.a. www.jmouders.nl, www.nibud