Elk kind wordt gedurende zijn ontwikkeling geconfronteerd met bepaalde angsten. Deze angsten zijn heel normaal en zijn eigen aan een bepaalde fase in het jonge leven van een kind.
We weten allemaal hoe het voelt om angstig of bang te zijn. Angst is een heel normale emotie en vormt een soort van bescherming in bedreigende of gevaarlijke situaties. Als we angstig zijn ontwikkelt ons lichaam spanning die ervoor zorgt dat we ons concentreren en voorzichtig zijn.
Ook kinderen kunnen angsten hebben die vaak heel specifiek zijn voor hun leeftijd. Het is belangrijk om een jong kind in die angst te begeleiden en ervoor te zorgen dat de angst overwonnen wordt. Als een kind meer van de wereld ziet en meer leert kennen, groeit ook de mogelijkheid dat een bepaalde situatie angstaanjagend is. Angsten kunnen ook veroorzaakt worden door specifieke ervaringen, zoals gebeten worden door een hond.
Dit artikel bespreekt enkele angsten die vaak voorkomen bij jonge kinderen en die bij hun normale ontwikkeling horen.
Angst voor het donker, voor spoken en voor monsters
Jonge kinderen hebben vaak een enorme fantasie, vooral in de leeftijd tussen twee en vier jaar. Op deze leeftijd leren de kinderen kijken naar tekenfilms, en horen voor het slapengaan de meest fantasierijke verhaaltjes. Deze zaken zorgen overdag voor amusement, maar kunnen 's avonds plots angsten veroorzaken. Als het donker wordt ziet de wereld er anders uit en zien de kinderen de monsters en spoken opnieuw opduiken onder het bed of achter het gordijn. Een kind kan op deze leeftijd moeilijk een onderscheid maken tussen fictie en realiteit en het is dan aan de ouders om het kind regelmatig duidelijk te maken dat verhaaltjes en tekenfilmpjes niet echt zijn.
Scheidingsangst
Jonge kinderen hebben tussen de leeftijd van acht en achttien maanden vaak last van scheidingangst. Als mama, papa of iemand anders uit de vertrouwde omgeving weggaat, al is het maar tijdelijk, worden ze erg verdrietig. Kinderen beseffen op deze jonge leeftijd nog niet dat mama heus wel terugkomt. Ze zijn bang om achtergelaten te worden. Rond de leeftijd van drie jaar is deze angst meestal volledig verdwenen omdat het kind zich dan al comfortabel voelt bij vreemden zoals een babysitter.
Ingrijpende gebeurtenissen
Grote gebeurtenissen in het leven van een kleuter kunnen angst veroorzaken. Als de ouders gaan scheiden verandert de hele leefwereld van het kind, met angst tot gevolg. Kleine kinderen stellen zich enorm veel vragen en durven zichzelf de 'schuld' te geven van een ingrijpende gebeurtenis die ze niet helemaal begrijpen. Als mama of papa het gezin verlaat, denkt een kleuter al gauw dat zijn stoute gedrag van de vorige dag de reden is. Ook de komst van een broertje of zusje kan een kind bang maken. Ze vrezen dat ze geen aandacht meer zullen krijgen of dat mama het nieuwe kindje liever zal zien.
Hoe ga je met angsten om?
Informatie geven en veel praten
Vaak ontstaan angsten bij kleuters en jonge kinderen omdat ze de situatie niet volledig begrijpen. Als ouder is het daarom noodzakelijk om het kind uitleg te geven, bijvoorbeeld door te vertellen waar je naartoe gaat en wanneer je terugkomt. Ook een opbouwend gesprek over de angst kan helpen. Praten over de angst kan het beste overdag gebeuren, om te voorkomen dat het kind naar bed gaat met de angst nog vers in het geheugen.
Ernst
De angst die voor ons als volwassene erg belachelijk lijkt, speelt een grote rol in de leefwereld van het kind. Het is dan ook belangrijk om elke vorm van angst ernstig te nemen en het kind niet het gevoel te geven dat het zich aanstelt. Als je het kind probeert te troosten en duidelijk maakt dat het helemaal niet flauw is om bang te zijn, zal hij zich gesterkt voelen. Teveel focussen op de angst is echter ook niet goed, omdat het kind dan misschien nog banger wordt.
Angst overwinnen
Elke angst is te overwinnen, ook die van een kind. Het is belangrijk om te proberen om de angst in kleine fases te overwinnen. Een kind dat bang is om in het donker te slapen, kan tijdelijk geholpen worden door een klein lampje in de kamer aan te laten. Door het lampje steeds iets vroeger uit te doen, zal het kind uiteindelijk wel in het donker durven slapen. Het is niet verkeerd als het kind zelf troost zoekt bij zijn lievelingsknuffel, dit moet dan ook gestimuleerd worden.
Professionele hulp
Mocht de angst buitenproportioneel worden, wordt het aangeraden advies en hulp te zoeken bij een professional zoals een kinderarts of kinderpsycholoog.
