Waardoor een bipolaire stoornis wordt veroorzaakt is nog niet precies bekend. Een aantal factoren zoals biologische, genetische en omgevingsfactoren zijn echter wel van invloed op het ontstaan.
Het is niet helemaal bekend waardoor een bipolaire stoornis veroorzaakt wordt.
Genetische, neurochemische en omgevingsfactoren interageren waarschijnlijk op vele niveaus en spelen zo een rol bij het ontstaan â??â?? van een bipolaire stoornis. De huidige denkbeeld is dat dit een overwegend biologische aandoening is die optreedt in een bepaald deel van de hersenen en wordt veroorzaakt door een storing van de neurotransmitters (chemische boodschappers in de hersenen). Als biologische stoornis kan het latent aanwezig zijn en spontaan geactiveerd worden of het kan worden veroorzaakt door stressfactoren. Hoewel niemand echt zeker is van de precieze oorzaken van een bipolaire stoornis, hebben onderzoekers de volgende belangrijke aanwijzingen gevonden:
Genetische factoren bij een bipolaire stoornis
â?ªEen bipolaire stoornis blijkt vaak in dezelfde familie voor te komen. Ongeveer de helft van de mensen met een bipolaire stoornis heeft een familielid met een stemmingsstoornis, zoals een depressie.
â?ªEen persoon met een ouder met een bipolaire stoornis heeft een kans van 15 tot 25 procent op de aandoening.
â?ªEen persoon die de helft is van een niet-identieke (twee-eiige) tweeling die de ziekte heeft, heeft een kans van 25 procent om een bipolaire stoornis te krijgen, hetzelfde risico als wanneer beide ouders deze stoornis hebben.
â?ªEen persoon die behoort tot een identieke tweeling (met precies hetzelfde genetische materiaal) met een bipolaire stoornis, heeft een nog groter risico op het ontwikkelen van de ziekte. Dit risico is ongeveer het achtvoudige van dat bij een niet-identieke tweeling.
â?ªStudies van geadopteerde tweelingen (waarbij een kind was opgevoed bij de adoptiefamilie die niet aan de ziekte leed) heeft onderzoekers meer informatie verschaft over de genetische oorzaken tegenover het milieu en de gebeurtenissen in het leven.
Neurochemische factoren bij een bipolaire stoornis
Een bipolaire stoornis is vooral een biologische aandoening die optreedt in een bepaald gebied van de hersenen en wordt veroorzaakt door de dysfunctie van bepaalde neurotransmitters, oftewel de chemische boodschappers in de hersenen. De verantwoordelijke neurotransmitters zijn onder meer serotonine, adrenaline en waarschijnlijk nog vele andere stoffen. Als biologische stoornis kan het latent aanwezig zijn en uit zichzelf worden geactiveerd of het kan worden veroorzaakt door externe factoren zoals psychologische stress en sociale omstandigheden.
Omgevingsfactoren in bipolaire stoornis
â?ªEen belangrijke gebeurtenis in het leven kan, bij personen met een genetische aanleg voor een bipolaire stoornis, leiden tot een episode van stemmingsverandering.
â?ªZelfs zonder duidelijke genetische factoren zoals bij een veranderde levenswijze, alcohol- of drugsmisbruik of hormonale problemen kan een dergelijke episode veroorzaakt worden.
â?ªOnder degenen met een verhoogd risico op de ziekte, uit een bipolaire stoornis zich op steeds jongere leeftijd. Een reden hiervoor kan zijn dat de diagnose in het verleden fout gesteld is.Deze verandering in de leeftijd bij het ontstaan van de ziekte kan een gevolg zijn van sociale en ecologische factoren waar we momenteel nog onvoldoende over weten
â?ªHoewel drugsmisbruik niet wordt beschouwd als een oorzaak van een bipolaire stoornis, kan het de ziekte verergeren en het herstel beïnvloeden. Het gebruik van alcohol of kalmeringsmiddelen kan een ernstige depressieve fase inluiden.
Wat is een door medicijnen veroorzaakte manie?
Medicijnen zoals antidepressiva kunnen een manische episode bij mensen die gevoelig zijn voor een bipolaire stoornis veroorzaken. Daarom moet een depressieve episode zorgvuldig worden behandeld bij mensen die reeds een manische episodes hebben gehad. Omdat een depressieve episode kan veranderen in een manische episode als antidepressiva worden genomen, wordt ook aanbevolen medicatie in te nemen om een manie te voorkomen. Deze medicatie zorgt ervoor dat een soort "plafond" wordt ingesteld, waardoor diegene gedeeltelijk beschermd wordt voor een manie die teweeg gebracht zou kunnen worden door de antidepressiva. Bepaalde andere medicijnen kunnen een high gevoel veroorzaken dat op een manie lijkt. Eetlustremmers bijvoorbeeld kunnen leiden tot verhoogde energie, verminderde behoefte aan slaap en een verhoogde spraakzaamheid. Na het stoppen van de medicatie keert de normale stemming terug.
Stoffen die een manisch-achtige episode kunnen veroorzaken omvatten:
â?ªIllegale drugs zoals cocaïne, ecstasy en amfetaminen.
â?ªOvermatige doses van bepaalde medicijnen die gewoon bij de drogist verkrijgbaar zijn, waaronder eetlustremmers en medicijnen tegen verkoudheid.
â?ªMedicijnen tegen bepaalde lichamelijke aandoeningen, zoals medicijnen tegen schildklieraandoeningen en corticosteroïden zoals prednison.
â?ªEen overdaad aan cafeïne (kleine hoeveelheden cafeïne zijn prima).
Bij personen met een verhoogde gevoeligheid voor een bipolaire stoornis, kunnen stress, frequent gebruik van stimulerende middelen of alcohol en slaapgebrek de ziekte tot uiting laten komen. Bepaalde medicijnen kunnen ook zorgen voor het onstaan van een depressieve of manische episode.
Steve Bressert
